آب یکی از ارکان اصلی حیات بشر است به طوری که حیات بدون آن برای موجوات زنده به هیچ وجه قابل تصور نیست ولی توزیع نامناسب و کمبود آب سالم در بسیاری از نقاط جهان، نگرانی‌های زیادی را پیش روی بشر قرار داده است.
این وضعیت در کشور ایران که از دیرباز جزو مناطق کم بارش جهان بوده به مراتب نگران کنندهتر و در یزد به عنوان یکی از کم بارشترین استانهای کشور بسیار حادتر است هرچند یزدیهای دیرباز برای این مشکل راهکارهایی اندیشیده و اجرا کرده بودند.
مردمان دیار «قنات، قنوت و قناعت» طی سالیان گذشته با بهره‌برداری اصولی از منابع آب زیرزمینی و خلق سازه‌ای به نام قنات، آب را از فرسنگ‌ها دورتر با حفاری در دل زمین به محل سکونت خود آورده و تا حدودی مشکل کم آبی را تا همین دهههای اخیر مرتفع کرده بودند.
با این حال طی دو دهه گذشته بروز خشکسالیهای متوالی به دلیل بارش کم در استان، افزایش جمعیت و صنعتی شدن شهرها و برداشت بی‌رویه آب از منابع آب زیرزمینی، وضعیت آبخوان‌های این استان را ناپایدار و آنها را به سمت کسری مخزن پیش برده است به طوری که اکنون آنچه از منابع آب در استاتن یزد باقی مانده، آب چاه‌های عمیق و نیمه عمیقی است که آب آنها نیز شور و لب شور است.
هرچند منابع آبی موجود شاید تا حدودی مورد استفاده در بخش‌هایی مانند کشاورزی و صنعت باشد ولی قطعاً مناسب شرب نیست و همین باعث شده از دهه گذشته تنها راه نجات یزد انتقال آب از خارج از حوزه آبی استان باشد، راهکاری که در قالب خط انتقال آب از حوزههای آبریز داخل کشور تاکنون با فراز و نشیب‌های زیادی مواجه بوده است و مسئولان را بر آن داشته تا آب مورد نیاز یزدیها را از دریای آزاد تامین کنند.
هزینه بسیار زیاد اجرای این طرح منجر به ورود شرکت‌های بزرگ فلات مرکزی ایران برای انتقال آب از خلیج فارس و البته برای اختصاص این آب به صنایع شد ولی در کنار صنایع نیز مردم منتفع شدهاند.
سال گذشته در جریان سفر رییس جمهور به استان یزد خط پدافندی انتقال آب از این خط انتقال به شهر یزد با اعتباری معادل ۸۰۰ میلیارد تومان و ظرفیت حداکثر تا۳۰۰ لیتر بر ثانیه جهت مواقع بحرانی مورد بهره برداری قرار گرفت.
علاوه بر شهرستان یزد با جمعیت قریب به ۷۰۰ هزار نفر، شهرستان صنعتی اردکان نیز در این استان با شرایط بحرانی تامین آب شرب پایدار از دهه‌ها قبل مواجه بوده است.
این خطه کویری که به دلیل صنعتی شدن و مهاجرپذیری بسیار زیاد، رتبههای اول یا دوم رشد جمعیت را به خود اختصاص داده، دارای منابع آبی بسیار محدود و بی کیفیتی است به طوری که به ویژه در ایام پیک مصرف و گرم تابستان با مشکلات زیادی جهت تامین آب شرب و بهداشت مردم دست و پنجه نرم میکند.
یکی از اهالی اردکان به خبرنگار ایسنا میگوید: به هیچ وجه نمیتوان از آب لوله کشی شهر اردکان استفاده کرد و متاسفانه این وضعیت در روستاها به مراتب بدتر است به طوری که بسیاری از روستاها باید از آب سیار برای شرب و بهداشت استفاده کنند.
وی افزایش توسعه بی رویه صنایع و مهاجرتهای زیاد به شهرستان با توجه به کمبود آب را علت تداوم این مشکلات میخواند و اظهار میکند: امیدواریم مسئولان برای تامین آب پایدار مردم این شهرستان فکری بیاندیشند.
یکی دیگر از ساکنین این شهر عنوان میکند: متاسفانه کیفیت آب در اردکان بسیار نامطلوب است و فشار آب نیز به ویژه در مناطق شمالی شهر بسیار ضعیف است به نحوی برخی از پمپ استفاده میکنند.
به گفته وی، سالهاست که مردم این شهرستان از کیفیت بد آب شهرستان رنج میبرند و مدتهاست سخن از انتقال آب به این شهر میشود که امیدواریم مسئولان به وعدههای خود عمل کنند.
مادری از اهالی اردکان نیز با بیان این که معمولاً آب مورد نیاز شب خانواده را از طریق ایستگاههای برداشت آب در سطح شهر تامین میکند، میگوید: مصرف آب بی کیفیت لوله کشی شهر بسیاری را دچار بیماریهای گوارشی کرده است.
وی ادامه میدهد: متاسفانه آب مصرفی مردم این شهرستان بسیار بدمزه و شور است و نه تنها برای شرب بلکه جهت استحمام نیز از کیفیت لازم برخوردار نیست.
وی میگوید: استفاده از دستگاههای تصفیه آب خانگی نیز برای همه مردم ممکن نیست و آب خروجی این دستگاهها نیز دارای کیفیت مورد انتظار نیست و این در حالیست که به دلیل فشار اندک شبکه باید از پمپ استفاده کنیم که گلایه همسایگان را به دلیل افت شدیدتر فشار آب آنها را به همراه دارد.
خوشبختانه اخیراً شاهد عملیاتی شدن پیگیریهای چند ساله نماینده مردم و مسئولان این دیار برای پایان دادن به دغدغه دیرین اردکانیها برای تامین آب پایدار این مردمان سختکوش هستیم.
«محمد مروتی» رییس اداره آب و فاضلاب شهرستان اردکان در این رابطه در گفتوگو با ایسنا اظهار میکند: شهرستان اردکان با توجه به موقعیت قرارگیری در انتهای دشت یزد - اردکان به لحاظ منابع آبی چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی در فقر به سر میبرد به طوری که بدترین شرایط کیفی آب در استان را دارد.
وی عنوان میکند: در همین راستا نیز طی سالهای گذشته با اقداماتی در جهت کاهش این بحران گام برداشته شد که از جمله آنها طی سالهای اخیر میتوان به حفر و تجهیز چهار حلقه چاه در شهر اردکان، یک حلقه چاه در روستای ترک آباد، یک حلقه چاه در بخش عقدا و افزایش تخصیص آب بیشتر برای بخش خرانق اشاره کرد.
مروتی بزرگترین طرح در دست اقدام برای تامین آب شرب پایدار شهرستان اردکان را طرح انتقال آب خلیج‌فارس به مخازن آب شرب این منطقه میخواند و تصریح میکند: عملیات اجرایی این طرح به طول تقریبی حدود ۴۰ کیلومتر با براورد اعتبار اولیه ۳۵۰ میلیارد تومان از ابتدای آبان‌ماه سال جاری آغاز شده است که با توجه به طول مدت شش ماهه اجرای این طرح، امیدواریم در فصل بهار سال آینده شاهد افتتاح آن باشیم.
وی اضافه میکند: بحث تأمین آب بخش عقدا نیز از طریق خط پدافندی و هم از طریق طرح جهاد آبرسانی که شامل بالغ بر ۹۰ کیلومتر لوله‌گذاری و ساخت حدود سه هزار مترمکعب مخزن توسط قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) است، دنبال میشود که امیدواریم تا دهه فجر امسال مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
رییس اداره آب و فاضلاب شهرستان به در دست ساخت بودن مخزن پنج هزارمترمکعبی در روستای ترک آباد با پیشرفت فیزیکی حدود ۲۵ درصد اشاره کرده و میگوید: پیش‌بینی میشود که این مخزن نیز تا اواسط سال آینده مورد بهره‌برداری قرار بگیرد و حجم ذخیره آب این روستا و روستاهای دیگر منطقه یعنی حسن آباد انارکی و چاه افضل در بخش مرکزی و دهستان محمدیه را ۵۰۰ درصد یا به عبارتی پنج برابر افزایش دهد.
وی به مکاتبات متعدد صورت گرفته در مورد تأمین آب پایدار شهر خرانق و روستای اقماری طی سالهای اخیر نیز اشاره و بیان میکند: مکاتبهای نیز در این رابطه از طرف شرکت آب منطقه‌ای یزد با معاونت آب و آبفای وزارت نیرو انجام و مقرر شده در همین ماه جاری، تخصیص تأمین آب پایدار بخش خرانق و روستاهای مزرعه آقا، هامانه و سنجد از طریق سرمایه گذاری بخش خصوصی به پیمانکار واگذار شود.
این مسئول یادآور میشود: اجرای این طرح در صورت صدور مجوز از سوی وزارت با اعتبار چند صد میلیون تومان در بازه زمانی حداقل یک‌ساله با اجرای ۴۰ کیلومتر خط انتقال در منطقه نسبتاً سنگی و دشوار اجرایی خواهد شد.
وی با اشاره به مشکلات آبی روستاهای شهرستان به ویژه در ایام پیک مصرف تابستان با توجه به افت شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی و افزایش جمعیت به دلیل مهاجرت معکوس، میگوید: آبرسانی سیار به این روستاها در زمان پیک تابستان از طریق دو عدد تانکر آبرسانی انجام میشود و تاکنون مشکل حادی در زمینه تأمین آب در کل بخش نداشتهایم.
مروتی با بیان این که منابع آب شهرستان بسیار محدود است و شرایط را برای تأمین آب شرب مردم سخت و دشوار کرده است، ابراز امیدواری میکند با بهره برداری این طرح‌های آبی شاهد بهبود شرایط و رفع نگرانی مردم در کل شهرستان اردکان در خصوص تأمین آب پایدار شرب و بهداشت باشیم.
انتهای پیام