دکتر پژمان بختیاری‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تعیین شعار "شناخت خطرات، اقدام موثر" برای روز جهانی دیابت اظهار کرد: دیابت شیرین یک بیماری شایع است که علامت اصلی آن افزایش قند خون است. نشانه‌های این بیماری شامل پر ادراری، پر نوشی و کاهش وزن است.
وی افزود: این بیماری مزمن، موجب بروز تغییرات بیمارگونه در اندام‌های مختلف بدن می‌شود و مشکلات فراوانی برای فرد و بخش سلامت به همراه می‌آورد. در سال‌های اخیر افزایش شیوع بیماری دیابت در جهان، این بیماری را به بزرگترین همه‌گیری تاریخ تبدیل کرده است.
بختیاری‌نیا عنوان کرد: با توسعه زندگی شهرنشینی و تغییر الگوی خوردن و آشامیدن، کاهش فعالیت بدنی، تغییر الگوی خواب و بیداری و تمامی آن چیزی که به عنوان شیوه زندگی توام با سلامت می‌شناسیم، شاهد افزایش شیوع بیماری دیابت در جهان و کشور خودمان هستیم.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: دیابت نوع ۲ بیش از ۹۰ درصد از کل موارد دیابت را تشکیل می‌دهد و برای کاهش خطر ابتلا به این نوع دیابت باید رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم داشت؛ حتی یک کاهش وزن کوچک می‌تواند تفاوت بزرگی در شرایط ابتلا به دیابت ایجاد کند.
وی افزود: سابقه خانوادگی دیابت، اضافه وزن و چاقی، رژیم غذایی ناسالم، عدم تحرک بدنی، افزایش سن، فشارخون بالا، اختلال تحمل گلوکز، اختلال قند ناشتا، سابقه دیابت بارداری و تغذیه نامناسب در دوران بارداری از جمله عواملی هستند که شانس بروز دیابت را بیشتر می‌کنند.
نیمی از دیابتی‌ها از بیماری خود اطلاع ندارند
رئیس مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به وضعیت شیوع دیابت بیان کرد: در حال حاضر بیش از ۵۳۷ میلیون بزرگسال ۲۰ تا ۷۹ سال از مردم جهان به دیابت مبتلا هستند و تقریبا نیمی از آن‌ها از ابتلای خود به این بیماری مطلع نیستند. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ تعداد بیماران بزرگسال به ۶۴۳ میلیون نفر برسد.
وی افزود: همچنین ۵۴۱ میلیون نفر در جهان دچار اختلال تحمل گلوکز هستند که در صورت عدم مداخله موثر و به موقع، اغلب آن‌ها به دیابت مبتلا خواهند شد. بیش از ۱.۲ میلیون کودک و نوجوان هم به دیابت نوع یک مبتلا هستند.
ابتلای بیش از ۷.۵ میلیون ایرانی به دیابت و افزایش شیوع در خوزستان
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: در هر ۵ ثانیه یک نفر به علت دیابت یا عوارض ناشی از آن جان خود را از دست می‌دهد. در ایران نیز حداقل ۱۴.۱۵ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال از بیماری دیابت رنج می‌برند که تعدادشان بیش از ۷.۵ میلیون نفر برآورد می‌شود.
وی عنوان کرد: شیوع دیابت در استان خوزستان بر اساس قند خون ناشتا معادل ۱۸.۹۵ درصد است و نسبت به مطالعه مشابه در سال ۱۳۹۵، ۴.۹ درصد افزایش شیوع این بیماری را داشته‌ایم.
بختیاری‌نیا بیان کرد: به منظور کنترل بیماری دیابت و عوارض آن باید همه مردم اصول زندگی سالم را بدانند و اجرا کنند. همچنین باید به آموزش پیشگیری از دیابت و جلوگیری از عوارض آن در جامعه، در خانواده و مکان‌های آموزشی مانند مدارس توجه خاص داشته باشیم.
وی افزود: خودمراقبتی دیابت توسط بیماران و افراد در معرض خطر می‌تواند کمک بسیار بزرگی برای کنترل بیماری کند بنابراین ضرورت دارد که آموزش و بازآموزی سطوح مختلف ارائه‌دهندگان خدمت در اولویت برنامه‌ریزی‌های آموزشی متولیان برنامه باشد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: لازم است دسترسی به دارو برای تمام بیماران دیابتی فراهم شود و سازمان‌های بیمه‌گر نقش حمایتی خود را ایفا کنند.
وی افزود: برای افراد در معرض خطر دیابت نوع دو، دانستن خطر و اقداماتی که لازم است برای پیشگیری، تشخیص زود هنگام و درمان به موفع انجام دهند، ضروری است.
بختیاری‌نیا عنوان کرد: برای افراد مبتلا به دیابت، آگاهی و دسترسی به اطلاعات صحیح و دانستن بهترین داروها و ابزارهای موجود برای حمایت از خود مراقبتی برای به تاخیر انداختن یا جلوگیری از عوارض، حیاتی است.
تغذیه سالم برای پیشگیری از دیابت
رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: انتخاب آب، قهوه یا چای به جای آب‌میوه، نوشابه یا سایر نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر، خوردن حداقل سه وعده سبزی در روز از جمله سبزی‌های برگ سبز، خوردن حداکثر سه وعده میوه تازه در هر روز، انتخاب آجیل، یک تکه میوه تازه یا ماست کم چرب برای میان وعده، عدم مصرف الکل، مصرف گوشت سفید، مرغ یا غذاهای دریایی به جای گوشت قرمز یا فرآوری شده و انتخاب کره بادام زمینی به جای شکلات یا مربا در صبحانه توصیه می‌شود.
وی افزود: همچنین مصرف نان، برنج یا ماکارونی سبوس‌دار به جای نان سفید، برنج یا ماکارونی، انتخاب چربی‌های غیراشباع مانند روغن زیتون، روغن کانولا، روغن ذرت یا روغن آفتابگردان به جای چربی‌های اشباع شده مانند کره، روغن حیوانی، روغن نارگیل یا روغن پالم توصیه می‌شود.
کاهش خطر دیابت با افزایش فعالیت بدنی
بختیاری‌نیا عنوان کرد: هرچه فعالیت بدنی افزایش یابد در کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ تاثیرگذارتر است بنابراین باید حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط تا شدید مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا یا دوچرخه‌سواری داشته باشند که این فعالیت‌ها باید در طول هفته در فاصله‌های منظم در سه تا پنج روز انجام شوند.
وی افزود: زمان انجام فعالیت بدنی باید از ۱۰ دقیقه شروع شود و به تدریج افزایش یابد. علاوه بر این توصیه می‌شود در هفته یک ساعت فعالیت‌های قدرتی، استقامتی و انعطاف‌پذیری انجام شود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: برای متخصصان و کارشناسان حوزه مراقبت‌های بهداشتی نیز باید دسترسی به آموزش و منابع کافی به منظور تشخیص زودهنگام عوارض و ارائه بهترین مراقبت ممکن فراهم باشد. امیدواریم با تلاش‌های شبانه‌روزی در بخش بهداشت، شاهد کاهش روزافرون درد و رنج این بیماران باشیم.
جزئیات پویش ملی "غربالگری بیماری دیابت و فشار خون بالا"
بختیاری‌نیا با بیان کرد: پویش ملی "غربالگری بیماری دیابت و فشار خون بالا" با پیام "آگاهی زودتر، مراقبت موثرتر" از ۲۰ آبان‌ماه آغاز شده و تا ۱۵ دی‌ماه امسال در استان خوزستان همزمان با سراسر کشور در حال اجرا است.
وی افزود: هدف اصلی این پویش، تکمیل پرونده سلامت الکترونیک، غربالگری بیماری‌های غیرواگیر (در فاز اول، بیماری‌های پرفشاری خون و دیابت)، افزایش شناسایی، مراقبت و کنترل بیماران و افزایش آگاهی جامعه در مورد بیماری‌های غیر واگیر تعیین شده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: در اجرای این پویش از افراد ۱۸ سال و بالاتر درخواست می‌شود که با مراجعه به خانه‌های بهداشت، پایگاه‌های سلامت، مراکز خدمات جامع سلامت و تیم‌های سیار یا ثابت، از نظر دیابت و پرفشاری خون مورد بررسی قرار بگیرند و ضمن اندازه‌گیری فشار خون و در صورت نیاز بررسی قند خون، آموزش‌های لازم را دریافت کنند و در مورد پیشگیری از عوارض بیماری، اطلاعات و مهارت لازم را کسب کنند.
وی ادادمه داد: سامانه https://survey.porsline.ir/s/myvtGuYM حاوی سوالات لازم برای افزایش آگاهی افراد ۱۸ سال و بالاتر طراحی شده است که با مراجعه به سایت می‌توان اطلاعات را تکمیل کرد. ثبت اطلاعات فردی افراد ۱۸ سال و بالاتر و خوداظهاری برای شرکت در برنامه از طریق آدرس .ir http://op.salamat.gov. امکان‌پذیر خواهد شد.
انتهای پیام