نمایشگاهی با عنوان "میز ملی گردشگری عشایر" در شیراز راه‌اندازی شده و خیابان حافظیه را شلوغ‌تر از آنچه بود، کرده است. مردمی که در حال عبور از حوالی آرامگاه هستند، دقایقی می‌ایستند تا شاهد رقص‌های کُردی و قشقایی باشند، طعم غذاهای محلی را بچشند و از بوی سیاه‌چادر و چای آتشی لذت ببرند.
آخرین سیاه‌چادر متعلق به عشایری از ایل بختیاری است. تاج‌ماه حیدریان، یکی از عشایر کوچ‌نشینی است که در رویداد ملی گردشگری که در شیراز برگزار شده، به عنوان یک غرفه‌دار شرکت کرده است، به خبرنگار ایسنا می‌گوید: «ما از طایفه هفت‌لنگ، دهستان مشایخ، منطقه حفاظت شده سبزکوه آمده‌ایم». او در روز افتتاحیه این رویداد به معاون وزیر میراث فرهنگی گفته است: امیدوارم این اولین میز، آخرین میز نباشد. در ادامه گفت‌وگویی با وی انجام دادیم.
ایسنا- به‌نظر می‌رسد با همه نواقص، نفس برگزاری این نمایشگاه خوب باشد. قبول دارید؟
- بله و امیدواریم همه جا برپا شود. ما می‌خواهیم مردم با زندگی عشایری آشنا شوند. تور به سمت عشایر و بیاورند و به کوچ ما بیایند. این نمایشگاه اقدام خوبی بود که به احیاء زندگی عشایر کمک شود. امیدواریم همه چیز به یک عکس و یک فیلم و یک گزارش خلاصه نشود. به معاون وزیر هم گفتم بیایند زندگی واقعی ما را از نزدیک ببینند. اینجا که در خیابان، با این‌همه صدای بوق و ماشین، نمی‌شود آن حس را منتقل کرد. بیایید پیش ما بوی طبیعت را حس کنید.
ایسنا- ایجاد مزاحمت نمی‌کنند؟
-نه، عشایر آن‌قدر مهمان‌نواز هستند که حاضر است جای خواب خود را در اختیار میهمان قرار دهد. شب اگر خودش سیر نشود، میهمان را گرسنه نمی‌گذارد.
ایسنا- از صنایع دستی و محصولاتتان بگویید.
- اکثر کارهای ما ثبت ملی هستند. مثلا خود من یک عروسک را ثبت ملی کرده‌ام. عروسکی به نام لیلی که اکثر زاگرس‌نشینان آن را دارند. استان فارسی‌ها آن را با لباس خودشان طراحی کرده‌اند، کهگیلویه‌ای ها به سبک خودشان و چهارمحالی‌ها و عشایر خوزستان هم لباس خاص خود را به تن این عروسک کرده‌اند. ما اگر صنایع دستی و سوغاتمان را می‌فروشیم، به‌خاطر این است که فرهنگ‌مان را منتقل کنیم. ما دوستداران محیط زیست هستیم و می‌خواهیم مردم هم از هوای پاک و بوی طبیعت لذت ببرند.
*ییلاق و قشقلاقتان کجاست؟
- ییلاق ما چهارمحال و بختیاری و قشقلاق سمت خوزستان است. امیدوارم مردم و دولت عشایر را حمایت کنند چون عشایر خیلی کم شده است و این جای نگرانی دارد. همان عشایری هم که وجود دارند، وقتی می‌بینم بعضی‌هایشان به‌جای سیاه‌چادر از چادر برزنتی استفاده می‌کنند، دلم می‌سوزد. انگار این فرهنگ در حال فراموشی است.
*مردم چطور می‌توانند به عشایر سر بزنند؟
- مثلا عشایر ما الان سمت خوزستان هستند اما از اردیبهشت که در چهارمحال مستقر می‌شوند، مردم می‌توانند بیایند و سر بزنند. آنجا راهنماهای گردشگری هم هستند و اداره کل امور عشایر هم خدمت‌رسانی می‌کند. مردم فکر نکنند با حضور کنار عشایر برخورد بدی با آن‌ها می‌شود. عشایر از قدیم به میهمان‌نوازی معروف بوده‌اند. ساختار سیاه‌چادرهای عشایری نشان دهنده میهمان‌نوازی آن‌هاست. فقط پشت آن بسته است و از سه طرف دیگر باز است، یعنی میهمان از هر طرفی می‌تواند به چادر ورود کند. یک درب کوچک نگذاشته که نیازی به اجازه باشد. اینها همه فلسفه دارند. این منگوله‌ها را ببینید که شیرازی‌ها به آن می‌گویند گُمبوله. این نشانه این است که در این چادر، زن یا دختری حضور دارد. مردها حواسشان باشد و با یا الله وارد شوند. اینها گوشه‌ای از آداب و رسوم عشایر است که هر کدام معنی خاص خودش را دارد. یا این سکه‌هایی که پایین لباس دختران عشایری است، خیلی‌ها فکر می‌کنند فقط برای قشنگی است. در حالی که اینها برای ایجاد صدا قرار داده شده که مردها بفهمند، زنی در حال عبور است.
ایسنا- تکنولوژی چقدر به زندگی عشایری وارد شده است؟
- سازمان امور عشایر چندسال پیش به ما پنل خورشیدی داد تا بتوانیم برق داشته باشیم. این یعنی می‌توانیم گوشی داشته باشیم. امسال هم که رئیس جمهور به کهگیلویه و بویراحمد رفته بود، قول داد تا سال آینده تمام عشایر کشور پنل خورشیدی داشته باشند.
ایسنا- نگران نیستید که این چیزها باعث شود چیزهای سنتی و اصیل، بیشتر تحت تاثیر قرار بگیرند؟
- نه اگر فرهنگ را فراموش نکنیم، چیزهای اصیل ما از بین نمی‌رود. عشایر هم حواسش هست که از همین پنل خورشیدی به اندازه نیازش استفاده کند. یعنی حتی شب‌های مهتابی که نور کافی دارند، سعی می‌کنند از برق استفاده نکنند. اصلا تاریکی شب و تماشای ستاره‌ها لذتی دارد که یک عشایری اصیل، آن را به سادگی از دست نمی‌دهد. اما باید قدر فرهنگ غنی‌مان را بدانیم. متاسفانه برخی بچه‌های ما دیگر خیلی کم با گویش اصیل خودشان صحبت می‌کنند. این‌هاست که جای نگرانی دارد.
ایسنا- از خوراکی‌هایتان نگفتید.
-ما یک آش انار معروف داریم که مخصوص منطقه مشایخ بختیاری است. یعنی همه بختیاری‌ها آن را ندارند. این را هم خودم ثبت ملی کرده‌ام. آش جو و دوغ بختیاری هم یکی دیگر از غذاهای اصیل ماست که متاسفانه می‌بینم بعضی از بختیاری‌ها آن را اصلا نمی‌شناسند و می‌گویند نخورده‌ایم. این نان کاکولی شیرین بختیاری هم هست که ما به آن می‌گوییم گِرده. چون گِرده. خوشبختانه در این سال‌های اخیر، دوباره غذاهای محلی رونق گرفته است. سال‌های زیادی همه به سمت چلو و پلو رفته بودند، اما امیدواریم کم‌کم برگردند سر فرهنگ‌های اصیل خودشان.
به گزارش ایسنا، نمایشگاه گردشگری عشایر با حضور گروه‌هایی از مناطق مختلف کشور، از ۲۲ آبان در گذر حافظ شیراز آغاز شده و تا بیست و ششم ادامه خواهد داشت.
انتهای پیام