محمدعلی یعقوبی امروز ۲۱ آبان‌ماه، در نشست خبری روز جهانی دیابت که در محل معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در حال حاضر بیش از ۵۰۰ میلیون نفر در سراسر دنیا بیماری دیابت دارند. این بیماری در کشور ما شیوع فزاینده‌ای دارد و میزان شیوع ۱۴ درصد است، بنابراین اهمیت دارد همه ما در هر سطحی در آگاهیرسانی بهتر در زمینه این بیماری تلاش کنیم.
وی با بیان اینکه دیابت، افزایش قند خون به صورت مزمن و پایدار است، عنوان کرد: علت دیابت این است که غده‌ای که تولید انسولین را برعهده دارد خوب کار نمی‌کند یا انسولین وجود دارد اما کارایی مناسب را ندارد. اندازه‌گیری قند خون ناشتا بعد از ۸ ساعت عدم دریافت کالری ساده‌ترین روش ارزیابی دیابت است. اگر این میزان کمتر از ۱۰۰ باشد، نرمال بوده، ۱۰۰ تا ۱۲۵ پیش‌دیابت و بالای ۱۲۶ بیماری دیابت است. وقتی قند خون به صورت مزمن بالا بوده و استمرار داشته باشد، موجب می‌شود عوارضی در بدن ایجاد شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: دیابت یکی از مهمترین علل مرگ‌ومیر در بیماری‌های غیر واگیر است که موجب بیماری‌های قلبی-عروقی می‌شود. این بیماری‌ها مرگ‌ومیر بالایی دارند. دیابت می‌تواند موجب کوری و همچنین اختلال در اعصاب بدن و در نتیجه زخم پا و قطع اندام‌ها شود. دیابت موجب نارسایی کلیه و ایجاد بار اقتصادی بر فرد و جامعه می‌شود.
یعقوبی با اشاره به اینکه سه نوع دیابت اصلی نوع یک، دو و بارداری داریم، تصریح کرد: دیابت‌های ثانوی نیز داریم که کمتر شایع هستند. علائم بارز دیابت پرنوشی، پرادراری و کاهش وزن است. افراد مبتلا به دیابت نوع یک استعداد ژنتیکی دارند. این افراد در زمان تشخیص باید انسولین تزریق کنند. دیابت نوع دو را می‌توانیم با اصلاح سبک زندگی، ورزش و تغذیه پیشگیری کنیم. مهمترین علت ایجاد دیابت نوع دو افزایش وزن و چاقی است. در مراحل اولیه انسولین کم نیست اما به دلیل چاقی سلول‌ها نمی‌توانند از قند استفاده کنند.
فوق تخصص غدد و متابولیسم بزرگسالان افزود: در دیابت نوع یک پیشگیری امکان‌پذیر نیست؛ زیرا فرایندی خودایمن است. در دیابت نوع دو در ۵۰ درصد موارد فرد زمان تشخیص از بیماری خود اطلاع ندارد و غربالگری در آن بسیار اهمیت دارد. از ۳۵ سال همه افراد که هیچ فاکتور خطر دیابتی هم ندارند باید غربالگری شوند. اگر فردی اضافه وزن داشته و دارای یک فاکتور خطر اضافه شامل سابقه در خانواده، سابقه قلبی، فشار خون و بی‌تحرکی باشد، باید ارزیابی دیابت را انجام دهد.
وی ادامه داد: در دیابت بارداری معمولا از هر ۷ یا ۸ بارداری یک نفر دچار دیابت بارداری می‌شود. خانم‌های باردار باید از نظر دیابت بارداری غربالگری شوند. درمان مناسب در این نوع دیابت شامل رژیم مناسب و در صورت نیاز مصرف دارو است. مادران بعد از بارداری نیز خود و نوزادشان باید مورد پیگیری قرار بگیرند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: دیابت نوع دو بیش از ۹۰ درصد علل دیابت را به خود اختصاص می‌دهد. در این نوع دیابت سبک زندگی شامل تغذیه مناسب و ورزش مناسب حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش در هفته به صورت ۵ اپیزود ۳۰ دقیقه‌ای توصیه می‌شود. این نوع دیابت با رعایت رژیم مناسب و درمان‌های دارویی قابل کنترل است. در دیابت نوع یک حتما فرد باید تحت درمان با انسولین قرار گیرد.
یعقوبی خاطرنشان کرد: دیابت یک بیماری طولانی‌مدت و در اغلب موارد مادام‌العمر است که باید جلوی عوارض آن را بگیریم. باید برای جامعه آگاهی‌بخشی مناسب ایجاد کنیم تا افراد در معرض خطر زودتر شناسایی و درمان شوند. ۵۰ درصد هزینه‌های تحمیلی بر فرد مبتلا به دیابت ناشی از عوارض و بقیه ناشی از داروها است.
فعالیت بدنی مادران باردار موجب کاهش ابتلاء کودک به دیابت می‌شود
علیرضا حسینی، عضو هیات علمی گروه فیزیولوژی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این نشست گفت: در نقش فعالیت بدنی در پیشگیری و کنترل دیابت شک و شبهه‌ای وجود ندارد. ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در روز ۴۰ درصد شیوع دیابت در جامعه را کاهش می‌دهد اما مردم ما به اندازه کافی فعال نیستند.
وی با بیان اینکه فعالیت بدنی از بدو تولد و نوزادی توصیه می‌شود و هر دو سال تغییر می‌کند، عنوان کرد: برای پیشگیری از بیماری‌های مزمن و متابولیک از جمله دیابت، انجام فعالیت بدنی از بدو تولد هم دیر است. برای مادران باردار نیز دستورالعمل بدنی برای کاهش ابتلا به دیابت ارائه شده که موجب می‌شود احتمال تولد کودک با وزن طبیعی و کاهش ابتلا به دیابت کمتر شود، بنابراین مادر باردار باید در دوران بارداری انجام فعالیت بدنی را آغاز کند. معمولا مادران باردار در دوران بارداری سطح فعالیت بدنی خود را کاهش می‌دهند که برای مادر و کودک عوارض دارد.
حسینی بیان کرد: از تولد تا دو سالگی نباید در اتاق کودک صفحه دارای نور وجود داشته باشد و اتاق بچه باید عاری از وسایل الکترونیکی باشد. باید وسایل بازی و ورزشی در اتاق کودک قرار دهیم. مادر باید روزی ۳۰ دقیقه با بچه بازی کند و اوایل تولد در محیط دارای آب از جمله حمام یا تشت انجام شود. برای فرد بالغ و حتی در نوجوانی و کودکی فعالیت به میزان ۶۰۰۰ گام در روز توصیه می‌شود اما اکنون بیان می‌کنند که این میزان باید به ۱۰ تا ۱۲ هزار گام در روز برسد، البته شدت فعالیت نیز باید بالا باشد.
عضو هیات علمی گروه فیزیولوژی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی حداقل ۵ روز در هفته و هر روز ۳۰ دقیقه توصیه می‌شود. تاکید بر فعالیت‌های هوازی شامل پیاده‌روی، تند راه رفتن، کوهنوردی، کار با وزنه‌های سبک، انجام کارهای خانه و محیط کار و استفاده از پله است.
وی ادامه داد: دو روز در هفته باید فعالیت‌های مقاومتی نیز به فعالیت‌های هوازی اضافه شود؛ یعنی کار با وزنه و فعالیت‌هایی که عضلات را درگیر کند. در کنار این فعالیت‌ها یک تا دو جلسه فعالیت‌های انعطاف‌پذیری یا کششی نیز ضروری است. ۱۵ دقیقه در روز تنها باید فعالیت کششی انجام شود که باعث کاهش قند خون می‌شود. هر کشش می‌تواند ۱۵ ثانیه در سه تا پنج ست انجام شود.
حسینی با اشاره به اینکه بهترین روش کاهش وزن رژیم غذایی توسط متخصص تغذیه در کنار دارودرمانی است، تصریح کرد: ما به زودی مرکز تمرینات ویژه بیماران دیابتی را تاسیس خواهیم کرد. اماکن ورزشی خوبی داریم اما هرچه این اماکن توسعه پیدا کند حال مردم بهتر و هزینه‌های درمان کمتر می‌شود. مدارس نیز نقش بسیار مهمی در آموزش و آگاهی در زمینه فعالیت‌های بدنی دارند.
عضو هیات علمی گروه فیزیولوژی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: یک اشتباه رایج ما در سبک زندگی این است که در روز مدام قند خون را تحریک می‌کنیم. هرچه در روز کمتر این کار را انجام دهیم به کاهش مقاومت انسولین ما کمک می‌کند. ریزه‌خواری موجب می‌شود در روز قند خون ما بارها افزایش پیدا کند. بهتر است میان‌وعده‌های ما برپایه سبزیجات، میوه‌جات و خشکبار باشد.
انتهای پیام