نخستین نشست وزرای امور خارجه فرمت ۳+۳، عصر دوشنبه، اول آبان ماه با حضور وزیران امور خارجه روسیه، ترکیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان و به میزبانی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تهران آغاز شد.
این نشست در راستای حل و فصل مسائل قفقاز جنوبی از طریق سازوکارهای منطقهای برگزار شد.
فرمت ۳+۳ شامل سه کشور قفقاز جنوبی (جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان) و سه کشور همسایه این منطقه شامل روسیه، ترکیه و ایران است.
در این نشست وزیر امور خارجه گرجستان به دلیل آن چه مسائل و اختلافات ارضی با روسیه عنوان شد، شرکت نکرد.
محسن پاکآیین در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: با توجه به اختلافات بین آذربایجان و ارمنستان، مسیر صلح میتواند دشوار و درواقع قدری طولانی باشد، اما نشست تهران کمک کرد این دو کشور در مقابل هم بنشینند. در مجموع این جمعبندی در میان اعضای شرکتکننده در این نشست ایجاد شد که استقرار صلح، امنیت و آرامش در قفقاز میتواند به توسعه اقتصادی در کشورهای ارمنستان و آذربایجان و در گام بعدی سایر کشورها کمک کند.
وی با بیان اینکه این نشست دو رویکرد مهم را دنبال کرد، گفت: هدف اول تلاش برای نزدیک کردن دیدگاههای دو کشور ارمنستان و آذربایجان برای دستیابی به یک توافق پایدار صلح و حرکت به سمت دوستی و همکاری بین دو کشور بود. در مرحله دوم، ایجاد زمینههایی برای همکاری های گسترده بین اعضای ۳+۳ در حوزههای مختلف تجارت و حمل و نقل و انرژی و گردشگری است که میتواند به پیشرفتهای اقتصادی این کشورها در محیط صلحآمیز کمک کند.
این دیپلمات پیشین کشورمان تصریح کرد: تلاش و ابتکار ایران که توانست جمعی از کشورها که اختلاف نظر دارند را در تهران جمع کند و اختلافات آنها را کاهش دهد و مسیر تفاهم منطقهای و همگرایی را دنبال کند، دستاورد خوبی برای این نشست بود که در نشستهای آینده و ارتباطات دو جانبه بین این کشورها با یکدیگر رخ میدهد، میتواند به برقراری صلح در قفقاز و تبدیل رقابت به همکاری کمک کند. همچنین این همکاریها قدرتهای فرامنطقهای را از حضور و نفوذ در منطقه برای تامین مطامع خود دور میکند.
پاکآیین در پاسخ به اینکه این نشست اختلافهای باقی مانده میان ارمنستان و آذربایجان را در مسیر همکاریهای منطقه ای حل خواهد کرد؟ اظهار کرد: خوشبختانه عمده اختلافات دو کشور آذربایجان و ارمنستان الان حل شده است و با توجه به اینکه هر دو کشور پذیرفتند به تمامیت ارضی هم احترام بگذارند و به دنبال تغییر مرزهای بینالمللی نباشند، میتوان امیدوار بود که گام مهم در مسیر کم کردن سایه جنگ از سر قفقاز برداشته شده است و میماند برخی از اختلافات دیگر که به سختی اختلافات قبلی نیست، مثلا تحدید حدود مرزهای دو کشور که این موضوعی است که دو کشور باید حقوقی و فنی دنبال کنند. معتقدم این اختلافات مرزی به منازعه و جنگ نخواهد انجامید و در بستر مذاکراتی هر چند طولانی و دشوار، دنبال میشود.
وی درباره چشمانداز همکاریهای منطقه ای بین کشورهای حوزه قفقاز جنوبی خاطرنشان کرد: وقتی منازعه و جنگ خاتمه پیدا کند و اراده بر همکاری باشد، مسیرهای مواصلاتی هم به نفع همه کشورها در قفقاز خواهد بود. ایران هم تا کنون سخاوتمندانه مسیر خود را برای این کشورها باز گذاشته است، هم برای آذربایجان و هم ارمنستان، ترکیه و روسیه و قطعا باز بودن مسیر ایران برای این کشورها موجب رونق اقتصادی و تجاری خواهد شد.
این دیپلمات پیشین کشورمان گفت: ایران دنبال این است که خط ریلی از آغبند در جمهوری آذربایجان بکشد که از مسیر ایران به نخجوان متصل شود. همچنین در داخل ارمنستان هم ایران به دنبال احداث جادههای ترانزیتی است.
انتهای پیام