بهره‌مندی از داده‌های «کهورت سالمندی» در تحقیقات کشوری/جای خالی پژوهش در «سند ملی سالمندی»

رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با بیان این که متاسفانه سند ملی سالمندی بدون کار پژوهشی نوشته شد، گفت: کهورت سالمندی، سرمایه‌ای ارزشمند جهت تحقیق پژوهشگران در اقصی نقاط ایران است و با رعایت برخی ضوابط، محققان کل کشور می‌توانند از داده‌های کهورت سالمندی بهره‌مند شوند.

به گزارش ایسنا، دکتر احمد دلبری ضمن تبیین روند افزایشی جمعیت سالمندان در کشور و چالش‌های تامین نیازهای این قشر طی سال‌های آینده، گفت: به یمن تلاش دست اندرکاران حوزه سلامت، امید به زندگی در کشور ما حدود ۷۶ سال شده است، اما در سالمندی عقب ماندگی ۷۰ ساله داریم.

وی با بیان اینکه جمعیت سالمندان طی ۴۰ سال گذشته، دو برابر شد و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۵۰ میلادی، بیش از ۳۰ درصد جمعیت کشور، سالمند باشند، اظهار کرد: اما هنوز زیرساخت‌های لازم برای تامین امکانات مورد نیاز جهت این جمعیت پیش‌بینی نشده است و در برنامه هفتم توسعه نگاه به سالمندی، حداقلی است.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون در پاسخگویی به نیاز سالمندان مشکل داریم، افزود: این در حالی است که در آینده، سالمندان، پیرتر و آسیب پذیرتر خواهند بود و هزینه‌ها نیز بیشتر خواهد شد، ضمن آنکه منابع بیمه‌ای نیز برای کسی باقی نمی ماند، در صورتی که در دنیا، توجه به حوزه سالمندی را به عنوان سرمایه گذاری مورد توجه قرار داده‌اند، به طوری که کارآفرینی و اشتغال خانگی در حوزه سالمندی است.

رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در خصوص معرفی کهورت میانسال تا سالمندی (کهورت اردکان)، گفت: این  طرح در راستای غربالگری سلامت در تمام ابعاد ازجمله جسمانی، روان‌شناختی و اجتماعی افراد میانسال مورد بررسی قرار گرفت و هدف کلی اجرای طرح کوهورت، شناخت و تبیین عوامل تأثیرگذار بر سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی سالمند با بررسی فرآیند گذار از میانسالی به سالمندی است و  چهار کهورت دیگر در ایران داریم؛ اما به واسطه نگاه تخصصی به مسائل اجتماعی و زیستی، روانی و اجتماعی، کهورت سالمندی اردکان متمایز است.

وی با تشریح گام‌های ابتدایی این طرح، افزود: در این طرح، افراد میانسال حدود ۱۵ سال رصد می‌شوند تا به دوران سالمندی برسند و ما بتوانیم بفهمیم که بیماری‌هایی مانند دیابت، قلبی، عروقی، آلزایمر و اختلالات شناختی که در دوران سالمندی شایع است، چه ریز فاکتورهایی را به وجود آوردند تا بتوانیم برنامه‌ریزی مناسبی برای ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان اردکانی و درمجموع برای سالمندان کشور داشته باشیم.

وی اظهار کرد: در طرح کوهورت، ابعاد مختلف سلامت میانسالان و سالمندان به‌صورت یک مطالعه طولی و آینده‌نگر موردبررسی قرار می‌گیرد تا بتوان با شناخت سیر طبیعی سالمندی و عوامل تأثیرگذار بر بیماری‌‎های دوران سالمندی، ضمن تولید دانش مبتنی بر مستندات داخلی، روش‌‎های ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان را در جامعه ایران فراهم آورد.

رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، ضمن تشریح کامل روند اجرای این طرح ملی و نتایج بدست آمده از اجرای مراحل آن و قدردانی از تیم علمی، تیم اجرایی، اعضای هیات علمی گروه آموزشی سالمندی، اعضای گروه مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، متولیان و کارشناسان اردکان یزد و ...، گفت: پروژه تحقیقاتی «کوهورت سالمندی کشور » از دی ماه ۱۳۹۹ به همت مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و با همکاری اداره بهزیستی استان یزد، دانشگاه علوم پزشکی یزد و  مرکز تحقیقات شهرستان اردکان، رسما آغاز به کار کرد.

وی ادامه داد: در این پروژه ملی، اطلاعات مربوط به پنج هزار نمونه از افراد میانسال با ۵۰ سال سن تا سالمندان (حتی ۹۰ ساله) که در طرح شرکت داده شده‌اند، جمع آوری شد و در طول ۱۵ سال، بر اساس حدود یک هزار متغیر، تغییرات جسمی، روانی، اجتماعی، معنوی و محیطی این افراد مورد بررسی قرار گرفت تا مسائل و مشکلات این جمعیت نمونه، استخراج و علت و عوامل مربوط به آنها مشخص شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی درباره این پروژه و نتایج بدست آمده، گفت: اطلاعات استخراج شده از اجرای اولین مرحله، در اختیار محققان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی قرار می‌گیرد و این ظرفیت خوبی برای اجرای پایان‌نامه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی ایجاد کرده تا پروپوزال‌های خود را به شورای علمی مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه ارائه بدهند و با بررسی پروپوزال‌ها و پذیرش آنها از سوی شورای علمی، بتوانند از اطلاعات بدست آمده از اجرای اولین مرحله از طرح استفاده کنند.

متاسفانه سند ملی سالمندی بدون کار پژوهشی نوشته شد

وی افزود: متاسفانه سند ملی سالمندی بدون کار پژوهشی نوشته شد، نتایج و اطلاعات بدست آمده از اجرای پروژه، راهنمایی برای سند ملی سالمندی کشور است و می‌تواند به سازمان‌هایی که درگیر سالمندی هستند، کمک کند تا برای رفع معضلات و مشکلات سالمندان برنامه‌ریزی کنند.

وی اظهار کرد: این پروژه که در سه فاز طراحی شده است، با تکمیل اطلاعات پنج هزار نمونه شرکت کننده در طرح و به تدریج، با افزایش نمونه‌ها تا ۶ هزار نفر ادامه خواهد داشت.

این متخصص حوزه سالمندی تصریح کرد: با توجه به تهدید بسیار جدی روند افزایشی جمعیت سالمندی در کشور برای سیاستمداران و برای نظام، قطعا مطالعاتی مانند این کوهورت، از جمله اقدامات اساسی و پایه‌ای جهت برنامه‌ریزی آینده برای جمعیت سالمندی در کشور است، چرا که در این مطالعه، با رصد وضعیت افراد ۵۰ ساله به بالا و بررسی تغییرات وضعیت آنان طی ۱۵ سال به لحاظ بیماری‌ها و مشکلاتی که به سراغ آنان می‌آید، عوامل زمینه‌ای و خطر برای بروز بیماری‌ها و مشکلات روانی و اجتماعی آنان استخراج می‌شود و بر اساس آن، برنامه‌ریزی‌های پیشگیرانه و تمهیدات لازم جهت مقابله با بروز این مشکلات اندیشیده خواهد شد.

رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در تشریح فعالیت اجرایی مرحله اول این پروژه، اظهار کرد: از سال ۱۳۹۷، مقدمات اجرای پروژه، شناسایی و معرفی افراد شرکت‌کننده در طرح، با همکاری اداره بهزیستی یزد، دانشگاه علوم پزشکی یزد و مرکز بهداشتی و درمانی شهرستان اردکان انجام شد و از دی ماه سال ۱۳۹۹ تا اسفندماه سال گذشته، بررسی و ثبت اطلاعات پنج هزار نمونه شرکت کننده در طرح اجرا شد و به همان ترتیب که وارد طرح شدند، مجددا به همان ترتیب وارد مراحل بعدی پروژه خواهند شد.

وی با اشاره به اینکه پروژه ملی کوهورت سالمندی کشور دارای سه فاز مطالعاتی است، افزود: این طرح در شهرستان اردکان اجرا شد و رویکرد زیستی، روانی و اجتماعی نیز با توجه به ماموریت‌های دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در آن لحاظ شد، کهورت در برخی از استان‌ها مانند گیلان، مازندران، بوشهر، خراسان‌های جنوبی و رضوی نیز انجام شده که قطعا می‌توانیم اطلاعات و نتایج پژوهش انجام شده در شهرستان اردکان را با نتایج تحقیقات در استان‌های دیگر مقایسه کنیم.

وی خاطرنشان کرد: مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، متولی اجرای پروژه ملی «کوهورت سالمندی کشور » است که برای مقایسه نتایج تحقیقات در شهرستان اردکان یزد با دیگر استان‌های کشور، از همکاری معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، اداره سالمندان وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی در استان‌ها بهره می‌گیرد.

دکتر دلبری در توضیح چگونگی شرکت افراد در طرح و اجرای مرحله اول آن، گفت: پس از معرفی افراد میانسال تا سالمند (۵۰ ساله به بالا) از سوی مرکز بهداشت شهرستان اردکان، تیم‌های مجری طرح به منزل این افراد مراجعه کردند و در مرحله اول، اطلاعات افراد بصورت حضوری و در منزل آنان گرفته شد و در واقع، برای پنج هزار نفر نمونه، پنج هزار مراجعه به منزل این افراد با رعایت کامل اصول بهداشتی در شرایط کرونایی انجام شد و بعد از آن، افراد به مرکز بهداشت منطقه دعوت شدند و انواع معاینات و آزمایشات پزشکی و ژنتیکی که بخش مهم این طرح را تشکیل می‌دهد، به صورت رایگان برای افراد انجام شد تا ضمن تکمیل اطلاعات پزشکی آنان و آگاهی از وضعیت سلامتی این افراد (پایش سلامتی)، بتوان در مراحل بعدی، ارزیابی‌های روانی و اجتماعی از افراد صورت بگیرد.

به نقل از دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، وی افزود: در اجرای کوهورت سالمندی در اردکان، مؤسسه خیریه این شهرستان همکاری شایانی داشته و نسبت به تهیه تجهیزات و وسایل پزشکی برای انجام معاینات و آزمایش‌های پزشکی افراد شرکت کننده در طرح (مانند سنجش بینایی و شنوایی) اقدام کرد تا بتوان «پایش سلامتی» افراد شرکت کننده در طرح (میانسالان و سالمندان) را بصورت رایگان انجام داد و همزمان پزشک مستقر در مرکز در معاینات و بررسی نتایج آزمایش‌ها، اگر موردی از بیماری در افراد را مشاهده می‌کرد، فرد را از آن بیماری آگاه کرده و به پزشک متخصص ارجاع می‌داد تا خودش و یا خانواده بتوانند مسائل درمانی او را پیگیری کنند.

دکتر دلبری ویژگی دیگر این طرح را مشارکت و همکاری همه مسؤولان شهرستان اردکان دانست و گفت: این پروژه، بهترین مطالعه برای افراد میانسال تا سالمند است که می‌تواند پایش سلامتی را هم برای آنان داشته باشد، ضمن آنکه فعالیت‌های اجتماعی افراد، وضعیت محیط زندگی و همچنین به لحاظ سلامت روانی، میزان افسردگی و اضطراب‌های آنان را مورد بررسی قرار دهد و علل و عوامل آن را مشخص کند.

وی افزود: این مطالعه چون دارای حجم بالایی از نمونه است (پنج هزار نفر) که در ادامه به نفرات بیشتر هم خواهد رسید، قطعا می‌تواند در حوزه‌های مختلف جسمی، روانی، اجتماعی و محیطی به جامعه کمک کند تا نسبت به چگونگی مراقبت سالمندان از خود و گذراندن دوره سالمندی سالمتر، فعالتر و پویاتر آگاه شوند.

دکتر دلبری در پایان افزود: قطعا یکی از دغدغه‌های دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، موضوع «سالمندی» است و لذا، این دانشگاه همانند گذشته آمادگی دارد تا در کنار شورای ملی سالمندی و در کنار اداره سالمندی وزارت بهداشت، سازمان‌ها و صندوق‌های بازنشستگی که به نحوی درگیر موضوع سالمندی و بازنشستگی هستند، بتواند موج در راه و مشکلاتی را که در آینده می‌تواند دولت را زمین‌گیر کند، مدیریت کرده و مطالعاتی همچون کوهورت سالمندی کمک می‌کند تا برنامه‌ریزان و سیاستمداران بتوانند نیازهای سالمندان را مطابق با رشد جمعیت این قشر پیش‌بینی کرده و در واقع، تهدید عدم آمادگی کشور در مقابل رشد جمعیت سالمندان در کشور را تبدیل به فرصت کنند.

انتهای پیام

  • جمعه/ ۱۴ مهر ۱۴۰۲ / ۱۳:۲۶
  • دسته‌بندی: پژوهش
  • کد خبر: 1402071409058
  • خبرنگار :