محمدمهدی اسماعیلی امروز، ۸ مهرماه، در اختتامیه جشنواره بینالمللی رسانه خورشید که در مرکز همایشهای شهدای سلامت برگزار شد، اظهار کرد: جشنواره بینالمللی خورشید را باید نمونهای از خیزش حکمت دانست. ریشههای جعلی از مساله زنان و آزادی برای سالها فضایی را ساخته بود که اجازه نمیداد آزاداندیشی زنان آزاده و نقش قدرتمند آنها در دنیای معاصر بازنمایی شود.
وی افزود: جشنواره بینالمللی خورشید خیزشی برای شکستن این کلیشهها است و قدرت زنان آزاده جهان هژمونی جدیدی را به میدان فرهنگ خواهد آورد اما چرا قدرت زنان در آینده فرهنگی جهان اهمیت دارد و چگونه جشنواره بینالمللی خورشید میتواند در ساختن این آینده نقشی تاریخی از خود به جا بگذارد، این هدف چگونه ممکن خواهد شد و با کدامین ترتیبات نباید گذاشت که اسیر رویکردهای فرمایشی و نگاههای سطحی شود؟
اسماعیلی با بیان اینکه ما در عصری زندگی میکنیم که همه نظمها در حال تغییر بوده و اتحادها و ائتلافهای تازهای در حال شکلگیری است، عنوان کرد: تغییراتی که شاید در نگاه اول برآیند آنها چندان سرنوشتساز به نظر نرسد اما بسیاری از دادهها و مطالعات حاکی از آن است که فرهنگ، سیاست و رسانه در جهان از روند سکولارسازی، فرهنگستیزی، کالاانگاری بشر و غیره عقبنشینی خواهند کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: امروزه در کنار پیدایش یک جغرافیای سیاسی جدید، یک جغرافیای فرهنگی نوین در حال سر برآوردن است، بنابراین اگر هر یک از ما به مثابه کنشگران فرهنگی روند این تغییرات را نشناسیم و با آن سادهانگارانه و شعاری روبهرو شویم، نمیتوانیم نقش سازنده خود را در جهان فردا به درستی ایفا کنیم.
وی ادامه داد: در میانه این تحولات ما به عنوان کنشگران فرهنگی باید بدانیم اگر نظم موجود سیاسی، فرهنگی و رسانهای تغییر نکند براساس پیشبینی اکثر دانشمندان روند موجود، جهان را در آستانه نیستی قرار خواهد داد و دیگر نمیتوان نشانی از تمدن، دین و عقلانیت جست. همچنین فرهنگهای معنوی که گنجینه انسانیت به شمار میروند و امروز نیز تحت مخاطرات جدی قرار دارند در روند این نظم نابود خواهند شد.
اسماعیلی گفت: امروزه در جهان قدرتی به میان آمده که چشماندازهای سکولار در فرهنگ و رسانه را تضعیف کرده و چشماندازهای حکمی و معنوی را ممکنتر ساخته است. همانگونه که پیشبینی نمیشد تا معادلات جغرافیای سیاسی در میان بلوکهای قدرت در جهان از نیم دهه گذشته تغییر کند و پیمانهای جدیدی با هدف عقب ماندن قدرتهای غربی منعقد شود، شاید امروز نیز تصور نشود با تغییراتی که در جغرافیای فرهنگی جهان روی خواهد داد، نیم دهه آینده سالهای بر هم خوردن نظم رسانهای دنیای سرمایهداری است که امروز همه چیز از جمله زنان را مانند کالا میداند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: برای آنها که صرفا بر اساس تفکر فناورانه و عقلانیت ابزاری به ارزیابی این تحولات میپردازند، انرژی نهفته در این تغییرات فرهنگی و رسانهای قریبالوقوع، قابل شناسایی و حتی قابل تحلیل نیست. همانطور که این عده در عرصه سیاسی نیز به دلیل عدم شناخت ظرفیتهای سرنوشتساز بینالمللی دچار خطای محاسباتی هستند و نگاه آنها از روبنا فراتر نمیرود. به همین دلیل تحلیلهای آنها عقبتر از واقعیتهای موجود است، از این رو نباید در دام این دستگاه محاسباتی روبنایی خصوصا در عرصه فرهنگ و رسانه بیفتیم.
وی با اشاره به اینکه عصر پایان رسانههای جهانی و عصر پایان سلطه رسانههای جهانی آغاز شده است، تصریح کرد: در این عصر، زنان و روشنگری آنها دیگر یک شعار نیست، بلکه یک ضرورت انکارناپذیر است که باید برای تقویت آن اتحادهای فرهنگی و ائتلافهای فکری تازهای را شکل داد. من هفته پیش در قطر در اجلاس وزرای فرهنگ کشورهای جهان اسلام تاکید کردم فصل اتحاد جهانی میان نخبگان فرا رسیده است.
اسماعیلی افزود: در نظم جدید شتاب نخبگانی به سود هیچ کس نیست و باید در گام اول ارتباطات بین فرهنگی خود را بازسازی کنیم. کارکرد بزرگ جشنواره ساختن اتحادی تازه است تا یک نظام آگاهی واقعگرا اما آرمانساز را به تدریج سامان دهد و زنان را در نقش تاریخی خود بازنمایی کند. زنان و بانوانی که در تاریخ معاصر جهان از یک سو بزرگترین قربانیان سکولاریسم فرهنگی و تمامیتخواهی مادی هستند و از سوی دیگر بزرگترین نیرو علیه تجاوز همین سکولاریسم افسارگسیخته به شمار میروند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: یادبود مبارز نستوه شیرین ابوعاقله در جشنواره خورشید تنها یک حرکت نمادین نیست، بلکه پاسداشت فرهنگی و معنوی است که به ما قدرت برهم زدن معادلات سنتی را یادآور میشود. همانگونه که ما جایزه ملی مریم کاظمزاده، عکاس و روزنامهنگار برجسته دفاع مقدس را که تصویر یک ایرانی جهادی بود، سال گذشته پایهگذاری کردیم، امسال نیز با گرامیداشت شهیده شیرین ابوعاقله اعلام میکنیم برای ایران رشادت و ایستادگی مرز نمیشناسد.
وی ادامه داد: خانم ابوعاقله در یک خانواده عرب و مسیحی به دنیا آمد اما در میان همه قربانیان ستم و هواداران عدالت محبوب بوده و این همان رازی است که فرهنگهای معنوی را به یکدیگر پیوند میدهد و این همان انرژی نهفته در تغییرات فرهنگی جهان آینده است که غربزدهها از شناخت آن عاجز هستند.
انتهای پیام