همایش سالک الی‌الله؛ تبیین سیره و اندیشۀ اخلاقی، تربیتی و مهدوی حضرت آیت‌الله ناصری امروز پنجشنبه (۶ مهرماه) با پیام حضرت آیت‌الله العظمی مظاهری، از مراجع تقلید آغاز شد.
متن این پیام به شرح زیر است:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
قال الله سُبحانه و تَعالی: «وَجَاءَ مِنْ أَقْصا الْمَدِینَةِ رَجُلٌ یَسْعَیٰ قَالَ یَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِینَ، اتَّبِعُوا مَنْ لَا یَسْأَلُکُمْ أَجْرًا وَهُمْ مُهْتَدُونَ، وَمَا لِیَ لَا أَعْبُدُ الَّذِی فَطَرَنِی وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ؟»
اکنون که یک سال از ارتحال عالم عامل و سالکِ الی‌الله، حضرت آیت‌الله آقای حاج شیخ محمدعلی ناصری«رضوان‌الله‌تعالی‌علیه» می‌گذرد، خداوند سبحان را سپاس‌گزاریم که با همّت جمعی از شاگردانِ ایشان در بنیاد علمی‌فرهنگی هاد، که از زمرۀ باقیات صالحات آن عالم بزرگوار است، همایشی در تبیین سیره و اندیشۀ اخلاقی، تربیتی و مهدوی آن عالم وارسته برپا گشته و از آثار و تألیفات ایشان نیز رونمایی می‌گردد. از این اهتمام شایسته که مایۀ زنده نگاه داشتن ذکر و یاد آن عالم پارساست، تقدیر و تشکّر می‌کنم و امیدِ آن دارم که این همایش، مصداقِ«عِنْدَ ذِکْرِ اَلصَّالِحِینَ تَنْزِلُ اَلرَّحْمَة» بوده و به هدف خود نائل آید.
در این فرصت کوتاه، ضمن تکریم نام و مقام آن عالم جلیل، نکاتی را یادآور می‌شوم:
۱) شخصیّت علمی و عملی حضرت آیت‌الله ناصری«اعلی‌الله‌مقامه» در جوار مضجع مطهّر و نورانی حضرت مولی‌الموالی، امیرالمؤمنین«علیه‌افضل‌صلوات‌المصلّین» در حوزۀ علمیّۀ مقدّسۀ نجف اشرف و تحت تربیت اساتید عالیقدر و شامخ آن حوزۀ مبارکه شکل گرفته است.
جدا از مرتبت علمی آن عالم ربّانی و حضور طولانی در محضر اساطین فقاهت در آن حوزۀ کهن، شاکلۀ اخلاقی و معنویِ آن معلّم اخلاق، در محور مهذِّبان نفوس و مربّیان بزرگی همچون مرحوم آیت‌الله العظمی سید جمال‌الدّین گلپایگانی و مرحوم آیت‌الله سید محمّد کشمیری و جناب شیخ محمّد کوفی و امثال این بزرگان«قدس‌الله‌اسرارهم» ساخته شده است؛ و این در کنار مصاحبت با دوستان و همراهانی نظیر فقیه نزیه و پارسا مرحوم حضرت آیت‌الله آقای حاج شیخ حسن صافی«رضوان‌الله‌تعالی‌علیه» و امثال ایشان است.
این سرگذشت کوتاه که از الطاف بزرگ خداوند سبحان بر مرحوم آیت‌الله ناصری بوده است، امّا درس آموزنده‌ای است که به ویژه جوانان عزیز و خصوصاً طلّاب و روحانیون جوان باید بدان توجّه نمایند. الله‌الله در انتخاب اساتید و معلّمان و در گزینش دوستان و مصاحبان و همراهان! «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ».
۲) محور اصلی عمل و تلاش و مجاهدت مرحوم آیت‌الله ناصری«قدّس‌سرّه» پس از بازگشت از نجف اشرف و حضور در حوزۀ علمیّۀ اصفهان، یک‌سره بر تربیت طلّاب و ترویج اخلاق و معنویّت در حوزۀ علمیّه و در متن اجتماع بود؛ امّا در این حرکت، هرچه بود دعوت الی‌الله و فراخواندن به سوی خداوند تعالی بود: «وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَی اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِی مِنَ الْمُسْلِمِینَ»؛ و این همان هدف مقدّسی است که اساسِ دعوت همۀ انبیاء الهی«صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین» بوده است: «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ»؛ و این همان راه روشنِ توحید و پرهیز از شرک است: «قُلْ هَذِهِ سَبِیلِی أَدْعُو إِلَی اللَّهِ عَلَی بَصِیرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِی وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ».
سرّ محبوبیّت آیت‌الله ناصری در میان همگان، همین بود که ایشان همگان را به خداوند مهربان و نه به خود و دیگران، فرا می‌خواند و از این جهت برنامه‌های اخلاقی و سلوکی این عالم متخلّق، همگی بر محور تعالیم انسان‌ساز قرآن و متَّخذ از سیرۀ والای تربیتی عترت طاهره«علیهم‌الصلوة والسّلام» بود.
نیاز جدّیِ امروز جامعۀ ما و علی‌الخصوص حوزه‌های علمیّه نیز همین اخلاقِ «قرآن‌محور» و «عترت‌محور» است، اخلاقی که به تعبیر والای پیامبر اکرم«صلی‌الله‌علیه وآله وسلّم» رشتۀ اتّصال بندگان به خداوند است: «جَعلَ اللّهُ سُبحانَهُ مَکارِمَ الأخْلاقِ صِلَةً بَینَهُ و بَینَ عِبادِهِ ، فحَسْبُ أحَدِکُم أنْ یَتَمسّکَ بخُلقٍ مُتَّصِلٍ باللّهِ»، و به تعبیر بلند امیر مؤمنان«سلام‌الله‌علیه»: حتی اگر امید به ثواب الهی و خشیت از عقاب الهی هم در میان نبود، ولی همچنان در پی اخلاق بودن، شایسته و بایسته بود چرا که بهروزی و کامیابی انسان در گرو اخلاقی زیستن است: «لَوْ کُنّا لا نَرْجُو جَنَّةً وَلا نَخْشی نارا وَلا ثَوابا وَلا عِقابا لَکانَ ینْبَغی لَنا اَنْ نُطالِبَ بِمَکارِمِ الاْخْلاقِ فَاِنَّها مِمّا تَدُلُّ عَلَی سَبیلِ النَّجاح»، و به همین سبب آنچه آدمی را از حضیضِ مرتبۀ حیوانیّت به اوجِ مقامِ انسانیّت، ارتقاء می‌بخشد، تخلّق به اخلاق است، چنانکه در سخن حکمت‌آمیز دیگری از امیر بیان«سلام‌الله‌علیه» آمده است: «مَن تخلّق بالاخلاق النفسانیّة فقد صار موجوداً بما هو انسان دون أن یکون موجوداً بما هو حیوان».
عمر شریف مرحوم آیت‌الله ناصری در این مسیر والا و نورانی سپری شد و به حق باید گفت: عاشَ سعیداً و ماتَ سعیداً.
۳) این عالم واصل، چنانکه همگان می‌دانند یکی از شیفتگانِ دلباختۀ حضرت ولیّعصر و صاحب امر، بقیة‌الله‌الأعظم«ارواحنا و ارواح‌العالمین لتراب مقدمه‌الفداء» بودند و در این عرصه، عاشق صادقی بود که گواهش در دلِ سوخته و چشم اشک‌بار و بیانِ همواره آمیخته با ذکر یار و مهم‌تر از این‌ها، عمل خالصانۀ ایشان نمایان گشته بود. این روحِ عطش‌ناک انتظار و این شیوۀ مرضیۀ ایشان نیز برای همۀ منتظران مهدی موعو«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» سازنده و آموزنده بود و شیفتگی و انتظار آنان را می‌افزود.
انتظار فرج در معنای حقیقی آن، التزام به راه و سیره و مسیرۀ امام زمان«سلام‌الله‌علیه» و اولیاء معصومین«صلوات‌الله‌علیهم اجمعین» است: «مَنْ کَانَ لِلَّهِ مُطِیعاً فَهُوَ لَنَا وَلِیٌّ وَ مَنْ کَانَ لِلَّهِ عَاصِیاً فَهُوَ لَنَا عَدُوٌّ وَ مَا تُنَالُ وَلَایَتُنَا إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ».
خلاصه، اینکه: حضرت ولیّعصر«ارواحنافداه» از ما انتظارِ معطوفِ به عمل و تقوا و پرواپیشگی و تسلیم را مطالبه فرموده‌اند: «فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ سَلِّمُوا لَنَا وَ رُدُّوا الْأَمْرَ إِلَیْنَا».
۴) مرحوم آیت‌الله ناصری«قدّس‌سرّه»، عالِم منعزل و بریدۀ از اجتماع نبود و دردِ مردم داشت. اخلاق و سیر سلوک، او را از جامعه و مردم و دردها و رنج‌ها و مشکلات آنان جدا نساخته بود، بلکه ایشان را به مردم و نیز به متن حوزه‌ها و طلّاب و روحانیّون، نزدیک‌تر ساخته بود و فکر و اهتمام ایشان را در گره‌گشایی و خدمت به خلق خدا قرار داده بود و در این عرصه نیز یادگارهایی از این عالم فقید، چه در تأسیس مدارس علمیّه و مؤسّسات آموزشی و فرهنگی در حوزه‌های علمیّۀ قم و اصفهان و چه در بنیان‌گذاری بنیادهای اجتماعی و مردمی باقی مانده است که به امید خداوند متعال و با همّت والای شاگردان و ارادتمندان ایشان و خصوصاً فرزندان و آقازادگان مکرّمشان به نحو شایسته و بهتر از گذشته، استمرار و استدامه خواهد یافت. «ذَلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ».
آنچه در این مجال، در طیّ چهار نکته بیان شد، چارچوب شخصیّت برجسته و سیرۀ روشن مرحوم آیت‌الله ناصری«قدّس‌سرّه‌الشّریف» بود که ان‌شاء‌الله‌تعالی برای همگان، سرمشق آموزنده‌ای خواهد بود که مایۀ رحمت و تعالی است.
از پیشگاه خداوند تعالی، علوّ درجات آن عالم ربّانی را مسألت کرده و توفیقات و سعادت همۀ شما شرکت‌کنندگان در همایش تبیین سیرۀ این عالم درس‌آموز را خواستارم.
والسّلام علیه و علیکم و رحمة‌الله و برکاته.
حسین المظاهری
۱۱ / ربیع‌الأول / ١٤٤۵
۵ / مهرماه / ١٤٠۲
انتهای پیام