ساعت ۱۹:۳۶ دقیقه غروب ۲۵ شهریور ۱۳۵۷ زلزله ۷.۸ ریشتری شهر طبس را ویران کرد. بین ۱۵ تا ۲۵ هزار کشته بر جای گذاشت و البته اجساد بی‌شماری از جان‌باختگان این حادثه دردناک هیچگاه یافت نشد.
زلزله طبس شدیدترین زمین‌لرزه معاصر ایران است که با ویرانی شهر زیبا و تاریخی طبس با قدمت بیش از یک‌هزار سال طبس و روستاهای تابعه آن همراه بوده است به گونه‌ای که حدود ۳۰ روستای مجاور شهر تخریب و حدود ۱۰۰ روستای دیگر دچار خسارت شدند. شدت این زمین‌لرزه به حدی بود که حتی در تهران به فاصله چند صد کیلومتری از کانون زلزله نیز احساس شد. زلزله طبس در نوع خود از بزرگترین زلزله‌های ایران بود که تا مدت‌ها مبنای محاسبات سازه در آئین نامه زلزله ایران بود.
علی هاشمی گازار، مسئول شبکه لرزه نگاری خراسان جنوبی در رابطه با مطالعات لرزه نگاری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: شبکه لرزه نگاری بیرجند در سال ۱۳۸۴ با چهار ایستگاه لرزه نگاری فعال شد که با پیگیری‌های انجام شده و حمایت‌های مدیریت بحران چهار ایستگاه به ۱۴ ایستگاه افزایش پیدا کرد.
وی با اینکه این ایستگاه‌ها هنگام وقوع زلزله در تعیین مکان زلزله تاثیر بسزایی دارند، بیان کرد: کشور ایران بر روی کمربند زلزله خیز کوهزایی آلپ هیمالیا قرار دارد که یک کمربند جوان است؛ کشورهایی مثل ترکیه، افغانستان، چین و ایران روی این کمربند قرار دارند و هر ساله زلزله‌های بزرگی را پشت سر می‌گذرانند.
هاشمی با بیان اینکه قسمت‌های مختلفی از ایران مانند البرز و زاگرس و شرق ایران گسل‌های فعال و زلزله خیز دارند، اظهار کرد: سالیانه ۵۰۰ تا هزار زلزله در استان خراسان جنوبی ثبت می‌شود.
وی با بیان اینکه در پی حرکت این گسل‌ها زلزله‌های متعددی رخ می‌دهد و در طول ۵۵ سال گذشته در خراسان جنوبی، چهار زلزله بالای هفت ریشتر رخ داده است، خاطرنشان کرد: زلزله سال ۱۳۴۷ خضری دشت بیاض، سال ۱۳۵۷ طبس ، سال ۱۳۵۸ قائن و سال ۱۳۷۶ اردکول از محدوده استان خراسان جنوبی را لرزاند.
وی با بیان اینکه حدود ۴۰ تا ۵۰ گسل فعال در خراسان جنوبی داریم که زلزله‌های متعددی را هر سال بر روی آنها شاهد هستیم، افزود: روستاها و شهرهای استان به دلیل قرارگیری بر روی گسل هنگام زلزله خسارت و آسیب‌های زیادی را متحمل می‌شوند.
مسئول شبکه لرزه نگاری خراسان جنوبی با بیان اینکه گسل‌هایی که شاید در حال حاضر فعالیت زیادی را از خود نشان می‌دهند یا ما فکر می‌کنیم که آنها فعالیت ندارد ممکن است در آینده زلزله بزرگی را تولید کنند، ادامه داد: با توجه به اینکه اکثر روستاها و شهرها بر روی مکان‌های گسل واقع شده‌اند، بهتر است قبل از وقوع زلزله در بحث رعایت آیین نامه‌ها، استفاده از تکنولوژی روز و ساخت و سازهای اصولی بکوشیم.
وی تصریح کرد: با توجه به عمق کم زلزله‌ها در خراسان جنوبی زلزله سبب ایجاد شکستگی‌های سطحی در بسیاری از موارد شده است که در این راستا از گسیختگی سطحی ثبت شده در زلزله زیرکوه به طول ۱۲۵ کیلومتر می‌توان به عنوان طولانی‌ترین گسیختگی سطحی ثبت شده در کل تاریخ ایران یاد کرد.
مسئول شبکه لرزه نگاری خراسان جنوبی وابسته به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران گفت: گسل‌هایی که شاید در حال حاضر فعالیت زیادی را از خود نشان می‌دهند یا ما فکر می‌کنیم که آنها فعالیت ندارد ممکن است در آینده زلزله بزرگی را تولید کنند.
مسئول شبکه لرزه نگاری خراسان جنوبی با بیان اینکه روستاها و شهرهای استان به دلیل قرارگیری بر روی گسل هنگام زلزله خسارت و آسیب‌های زیادی را متحمل می‌شوند، افزود: از نظر عمق، زلزله در شرق کم است و هرچه عمق کمتر باشد انرژی بیشتری را به سطح زمین می‌رساند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر هیچ گونه پیش بینی زمانی برای بحث زلزله انجام نشده است، اما از نظر پیش‌بینی مکانی، بشر می‌تواند مکان وقوع زلزله را پیش بینی کند.
هاشمی با بیان اینکه بیرجند به طور کلی سه گسل عمده دارد، اظهار کرد: گسل شمالی از شکراب شروع و به سمت خوسف امتداد پیدا می‌کند؛ گسل مرکز بیرجند از بجد شروع می‌شود و تا امیر آباد ادامه می‌یابد که گسل شرق و غرب است و گسل جنوب بیرجند که در امتداد رشته کوه باقران قرار دارد.
وی بیان کرد: آمارها نشان می‌دهد زلزله‌های اخیر ایران بیشترین آسیب و تلفات را در هنگام وقوع زلزله به همراه دارد. استرس، اضطراب و ترس هنگام زلزله نشان دهنده سطح پایین آگاهی است که مطالعه اطلاعات کافی از سایت‌های معتبر و کتاب‌ها و به اشتراک گذاشتن آنها در بین اعضای خانواده در افزایش آگاهی افراد موثر است.
انتهای پیام