به گزارش ایسنا، علی سلاجقه در نشست خبری اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار که امروز در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، اظهار کرد: کره زمین در ابعاد مختلف علمی و اقتصادی شاهد تغییرات بسیاری است. حدود ۲۰ سال قبل جهان حالت ثبات داشت و متغیرهای نوظهور کمتر دیده می‌شد اما امروزه تغییرات شدیدتر است. تغییرات اقلیمی و دخالت‌های غیرعالمانه انسان امروزه به‌ویژه پس از انقلاب صنعتی این ثبات را تحت تاثیر قرار داده است.
وی افزود: بارش باران اولین لازمه حیات کره زمین است که از جو وارد زمین می‌شود. کره زمین به دلیل تغییرات اقلیمی در یک شرایط حدی قرار گرفته است به‌گونه‌ای که دو موضوع مختلف خشکسالی و بارش‌های سیلابی جهان را تحت تاثیر قرار داده است. این شرایط حدی در کشور نیازمند مدیریت است چراکه در سال‌های اخیر شاهد بارش‌های سیل‌آسا در بازه زمانی کوتاه‌مدت همراه با تلفات انسانی، اقتصادی و در منابع پایه بوده‌ایم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: علاوه بر بارش‌های سیل‌آسا، مسائل نوظهوری همچون گرد و غبار نیز وجود دارند. سالیان گذشته در مناطق مختلف کشور توفان‌های گرد و غبار رخ می‌داد اما دخالت‌های انسانی موجب تکرر و تشدید این توفان‌ها شده است.
ایران، مقصد نهایی گرد و غبار خاورمیانه
سلاجقه ضمن بیان اینکه ایران مقصد نهایی گرد و غبار منطقه خاورمیانه است، اظهار کرد: اگر گرد و غبار را به سه بخش، منشاء، انتقال و محل ته‌نشینی و ترسیب تقسیم کنیم، کشور ما نقطه هدف است و نقطه‌ای است که گرد و غبار پس از گذراندن بازه طولانی از آفریقا و کشورهای خلیج فارس به ایران می‌آید و ما به‌شدت تحت تاثیر اثرات سوء گرد و غبار هستیم.
وی تاکید کرد: ما باید نسبت به حل این مشکل چاره‌اندیشی کنیم. کشور ما از سال‌های گذشته تجارب خوبی در جهت سازگاری با شرایط اقلیمی داشته است که سامانه قنات در ایران مرکزی که از کم بارش‌ترین نقاط جهان به شمار می‌رود، نمونه آن است و باید این تجارب را در اختیار سایر کشورها قرار دهیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه کشور ما بیش از سایر کشورها تحت تاثیر گرد و غبار و این موضوع اولویت اول کشور ما است، گفت: در همین راستا مطالعات دقیق انجام شده و بر اساس این مطالعات، رایزنی را با سایر کشورها شروع کرده‌ایم. مطالعات ۱۵ ساله گرد و غبار در جنوب و جنوب غرب کشور همچنین شمال و شمال شرق کشور انجام شده است. منشاء، مسیرها حمل و نقل همچنین کشورهای تحت تاثیر احصا شده است و ما بر اساس این دستاوردهای علمی مذاکرات با کشورهای همسایه را با اولویت مذاکره با کشورهای منشا شروع کرده‌ایم.
وی با تاکید بر اینکه محیط زیست یک مسله سیاسی نیست، گفت: محیط زیست جزو مشترکات کل بشر است و می‌طلبد همه کشورها در این راستا اقدام کنند.
سلاجقه با اشاره به دستاوردهای ایران در متحد کردن کشورهای منطقه در جهت مقابله با گرد و غبار توضیح داد: با وجود فشارها و تحریم‌های ظالمانه که ما را از ظرفیت‌های جهانی محروم کرده بود، با سیاست اصولی دولت سیزدهم مسئله گرد و غبار را با یک دیپلماسی قوی محیط زیست شروع کردیم که نتیجه آن در ۲۱ تیرماه سال گذشته برگزاری نشست منطقه‌ای با حضور ۱۱ کشور همسایه و شش دستگاه بین‌المللی بود.
ایجاد اتحاد بین کشورها برای مقابله با گرد و غبار
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تاکید بر اینکه هدف محیط زیست ایجاد یک ادبیات مشترک میان کشورها بود تا همه گرد و غبار را به عنوان یک تهدید بپذیرند، گفت: ایجاد این ادبیات و هم‌سو کردن کشورها با توجه به اینکه گرد و غبار اولویت بسیاری از این کشورها نبود، سخت بود اما توانستیم کشورها را برای مقابله با گرد و غبار متحد کنیم.
وی با بیان اینکه علاوه بر کشورها، دستگاه‌های بین‌المللی نیز در این زمینه تکالیفی دارند که باید به آن عمل کنند، گفت: متاسفانه تاکنون برون‌دادهای خوبی را دستگاه‌های بین‌المللی نداشتند، با این وجود در خروجی کنفرانس سال پیش، ایجاد صندوق و دبیرخانه منطقه‌ای محیط زیست و گرد و غبار بود و امور مربوط به سایر اساسنامه‌ها نیز توسط وزارت امور خارجه درحال انجام است که جای تشکر دارد.
سلاجقه افزود: نتیجه تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران به حمایت مجمع عمومی سازمان ملل متحد از ایران با توجه به تجارب ارزنده کشورمان منجر شد. در این راستا مطالب مربوط به همکاری کشورها در مقابله با گرد و غبار به‌گونه مطلوبی شکل گرفت و بر اساس پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست و موافقت سازمان ملل متحد، تاریخ ۲۱ تیر ماه به عنوان روز جهانی مقابله با گرد و غبار ثبت شد که این موضوع نشان از ظرفیت و قدرت کشور ما دارد.
وی تاکید کرد: کشور ما با وجود تمام تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه توانست این مهم را انجام دهد و گام بزرگی در بحث دیپلماسی محیط زیست برداشتیم.
سلاجقه با اشاره به برگزاری اجلاس بین‌المللی گرد و غبار در تهران طی ۱۸ و ۱۹ شهریور ماه تصریح کرد: تاکنون ۴۰ کشور و ۲۰ نهاد بین‌المللی برای حضور در این کنفرانس اعلام آمادگی کرده‌اند و این اجلاس افق‌های روشنی خواهد داشت. روز سوم اجلاس نیز نماینده
سلاجقه درباره اقدامات عملیاتی برای مقابله با گرد و غبار اظهار کرد: از زمان برگزاری اجلاس منطقه‌ای گرد و غبار به دنبال عملیاتی کردن توافقنامه‌ها بودیم، نه اینکه فقط توافقی مطرح و کاغذی امضا شود البته رسیدن به توافق سخت بود چراکه گرد و غبار اولویت بسیاری از این کشورها نبود و یا اینکه جلسات با کشوری برگزار می‌شد و روند نیز مثبت بود اما در میانه کار دولت و یا یک مسئول از کشورها عوض می‌شد و باید فرآیند رسیدن به توافق را از نو شروع می‌کردیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: با این وجود توانستیم اقدامات عملیاتی را شروع کنیم و در همین راستا کارگروه اجرایی ما وارد کشور عراق شد و بعد از برگزاری اجلاس بین‌المللی، عملیات اجرایی را در چهار استان عراق انجام دادیم. در کشور سوریه نیز اقدامات خوبی درحال انجام است. کشور عربستان نیز پس از مطلوب شدن شرایط بین دو کشور برای همکاری موثر اعلام آمادگی کرده است.
سلاجقه افزود: با ترکمنستان نیز پس از سفری که به این کشور داشتم و گفت و گوهایی که با مقامات آن‌ها انجام شد، خوشبختانه به توافقات خوبی رسیدیم و امیدوارم به زودی عملیات اجرایی آغاز شود.
وی تاکید کرد: علیرغم کارشکنی‌هایی که برخی کشورها می‌کنند، همسایگان ما به این نتیجه رسیدند که گرد و غبار یک معضل اساسی با تاثیرگذاری بالا است و در مسیر درستی برای مقابله با این پدیده قرار داریم.
توافق با دو شرکت داخلی برای تولید خاکپوش دوستدار محیط زیست
معاون رییس جمهوری در ادامه درباره اقداماتی که برای کنترل گرد و غبار در داخل کشور انجام شده است، گفت: در خصوص منشاها و کانون‌های داخلی وزارت جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور باید تکالیف خود را انجام دهند. ما تا الان از خاکپوش‌های نفتی برای مهار گرد و غبار استفاده می‌کردیم اما الان به این نتیجه رسیدیم که استفاده از این مواد اثرات سوء برمنابع آب و خاک دارد و به همین دلیل به دنبال خاکپوش‌های دوستدار محیط زیست هستیم در همین راستا با دو شرکت به توافق رسیده‌ایم و قرار است علاوه بر داخل کشور این خاکپوش‌ها را در اختیار کشورهای همسایه نیز قرار دهیم.
وی ادامه داد: در راستای مدیریت گرد و غبار با منشاء داخلی همکاری دستگاه‌های مسئول به‌ویژه وزارت جهاد و وزارت نیرو الزامی است. برای مقابله گرد و غبار با منشاء نیز پتانسیل خوبی در کشور وجود دارد و به سایر کشورها می‌توانیم راهکار ارائه دهیم. نمونه آن حضور کارشناسان ایرانی در کشور عراق بود که نظرات متخصصان ما مورد قبول وزرای کشور عراق قرار گرفت.
تدوین دو برنامه عمل برای مدیریت کانون‌های خارجی گرد و غبار
به گفته رییس سازمان حفاظت محیط زیست برنامه ۱۰ ساله مهار گرد و غبار برای دستگاه‌های کشور به تفکیک استانی آماده شده است و دستگاه‌های مسئول باید در قالب این برنامه وظایف خود را انجام دهند. برای کانون‌های گرد و غبار منشاء خارجی نیز دو برنامه عمل زیرمنطقه‌ای آماده شده که در آن‌ها تمام روش‌های لازم وجود دارد.
سلاجقه برای تامین اعتبار مورد نیاز برای اجرای بندهای مقابله با گرد و غبار گفت: تاکنون مبلغی از سوی کشورهای عضو صندوق منطقه‌ای محیط زیست به آن واریز شد، زمانی که اساسنامه این صندوق تایید شود، کشورها موظف به پرداخت حق عضویت می‌شوند که در این صورت صندوق پربار خواهد شد و می‌توان برای اجرای تصمیمات عملیاتی از آن استفاده کرد.
وی تاکید کرد: البته به علت تحریم، دستگاه‌های مسوول در سازمان ملل در این زمینه نقش خود را به خوبی ایفا نکردند. به عنوان مثال طرح سیستان را وسط کار رها کردند، هر چند ایران کار را ادامه می‌دهد اما آن‌ها هم وظایفی دارند که باید به آن عمل کنند.
سلاجقه در ادامه گفت: ایران کشوری است که نه ظلم می‌کند و نه ظلم را می‌پذیرد. در چند سال گذشته تحریم‌ها باعث شد تا آنطور که باید از تسهیلات و حمایت‌های بین‌المللی در زمینه محیط زیست بهره مند نشویم. تلاش می‌کنیم که به کشورها بفهمانیم که محیط زیست مساله سیاسی نیست و باید به یک گفتمان مشترک در این زمینه برسیم بنابراین اگر با کشوری شرایط همکاری فراهم باشد، هم همکاری خواهیم کرد.
وی تاکید کرد: برخی کشورها بحث تحریم‌های حداکثری را مطرح می‌کنند اما تلاش ما این است که کشورها به این نتیجه برسند که مسائل محیط زیست همه کشورها را تحت تاثیر قرار می‌دهد بنابراین در صورت فراهم شدن شرایط، ایران با رعایت عزت نفس خود حتما با کشورهای دیگر همکاری خواهد کرد اما فعلا هیچ طرح مشترکی با آمریکا نداریم.
از حقآبه هامون چه خبر؟
معاون رییس جمهوری درباره تامین حقآبه از بالادست گفت: درباره آب، قانون مشخصی در سطح بین‌المللی وجود ندارد. در این زمینه اصلی‌ترین و موثرین اقدام، رایزنی و گفتمان دو جانبه و چند جانبه در حوضه‌های مشترک است.
وی افزود: درباره شرایط شرق کشور و تالاب هامون هم رییس جمهوری تاکید دارد که باید تفاهمنامه مشترک میان ایران و افغانستان اجرا شود، دو کشور هم آن را پذیرفتند. گروهی از کارشناسان هم از منطقه بازدید کردند و هیات حاکمه افغانستان اعلام کرد اگر بارش‌ها مناسب باشد و آب سد سرریز شود، حقآبه ایران را رها خواهند کرد.
لزوم رعایت ایمنی زیستی در طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال
رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال گفت: از دید من نهال‌ها باید کم‌آب بر و بومی و سازگار با اقلیم منطقه باشند. اجازه کاشت گونه‌های غیر بومی را نمی‌دهیم. ایمنی زیستی در این طرح باید رعایت شود و برای این منظور سازمان حفاظت محیط زیست باید نسبت به نهال‌هایی که انتخاب می‌شود، نظر دهد.
وی تصریح کرد: تا به امروز هم یک سری گونه‌ها وارد کشور شده که بومی نیستند و مشکلاتی را برای محیط زیست کشور ایجاد کردند، در واقع باعث تخلیه منابع آبی کشور شدند.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره وجود عناصر سنگین در گرد و غبار گفت: سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ذرات گرد و غبار ۱۰ و ۲.۵ میکرون را تجزیه و تحلیل می‌کند و از لحاظ وجود عناصر سنگین که ممکن است برای انسان خطرناک باشند، مورد بررسی قرار می‌دهد.
وی افزود: ممکن است بخشی از این گرد و غبارها از کشورهایی که زمانی مناطق جنگی بودند به هوا بلند شود و برای همین تجزیه و تحلیل مداوم انجام می‌شود. تاکنون نیز عناصر سنگینی که برای سلامت انسان مضر باشد مشاهده نشده است.
سلاجقه درباره زمان اجرای تصمیمات اجلاس گرد و غبار گفت: تعیین زمان برای اجرای تصمیمات اجلاس گرد و غبار نمی تواند زیاد دقیق باشد اما در صورت تایید از سوی کشورهای شرکت کننده می‌تواند الزام آور باشد. برای این منظور از سازمان ملل می خواهیم تا از ابزارهای خود استفاده و خروجی را الزام آور کند چون سازمان ملل پشت این کار قرار گرفته و حتما ساز و کارهایی برای این مساله دارد که باید آن‌ها را به کار گیرد.
وی در پاسخ به پرسش ایسنا درباره دیدگاه کارشناسان مبنی بر افزایش گرد و غبار با لایروبی کانال آشوراده اظهارکرد: درباره کانال آشوراده در شورای عالی آشوراده با حضور همه دستگاه‌های مسئول طرح‌های مختلف احیا - که توسط دانشگاه‌ها ارائه شده بود - بررسی شد. یکی از راهکارها بحث لایروبی بود. کانون‌های گرد و غباردر شمال کشور از سوی کارشناسان اقلیم‌شناسی پیش‌بینی‌شده و ممکن است اتفاق بیفتد و ما باید این شرایط را مدیریت کنیم.
انتهای پیام