/بە مناسبت روز ملی صنعت چاپ/

صنعت چاپ، انقلاب واژه‌ها...

تاریخ ثابت کرده است که بدون در اختیار داشتن علوم جهانی، هیچ علمی به بالندگی، پویایی و شکوفایی لازم دست نمی یابد مگر با اتحاد همە جانبە علوم و این اتحاد با تلاش و پشتکار بی وقفه محققین میسر می‌شود که در این راستا نمی‌توان صنعت چاپ را نادیده گرفت.

انقلاب صنعت چاپ، انقلاب واژه‌ها بود، واژه‌هایی که کلید پیشرفت و ترقی را در قلب خود حمل می کردند.

از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ بشر، اختراع حروف چاپی مستقل و دستگاه چاپ بوده‌ است که تصور بر این است، اولین بار، یوهانس گوتنبرگ آلمانی در سال ۱۴۵۶ میلادی آن را اختراع کرد؛ اما در حقیقت اختراع فن چاپ به قرن‌ها پیش از گوتنبرگ برمی گردد.

یکی از ناشران کردستانی در مورد روز ملی صنعت چاپ می‌گوید: بر اساس مدارک موجود، اولین کتاب چاپ شده در ایران، کتاب زبور داوود یا ساغموس بوده است که در سال ۱۶۳۸ میلادی به زبان و خط ارمنی در شهر جلفای اصفهان به چاپ رسیده است.

احسان اظهار کرد: این کتاب که ۵۷۲ صفحه دارد به دست کشیشان ارمنی به چاپ رسید که نمونه بارزی در ورود صنعت چاپ در ایران می باشد.

وی بیان کرد: نخستین چاپخانه در ایران به دوران صفویان بازمی‌گردد که کشیشان ارامنه در جلفای اصفهان با آن تعدادی دعا و ذکرهای مسیحی را چاپ کردند. در دوره حکومت نادرشاه افشار به گزارش دو سیاح خارجی جزوه‌هایی به لاتینی و عربی در ایران چاپ و پخش شد، اما مستندات نشان می‌دهد در ولایت عهدی عباس میرزای نایب السلطنه به دلیل استقرار حکومتش در تبریز و نزدیکی‌اش با عثمانی و وجود برخی صنایع که در آن دیار به کار گرفته می‌شد، سبب آشنایی و آغاز صنعت چاپ به طور جدی در ایران شد.

این ناشر اضافە کرد: علاوه بر آن، او خواهان پیشرفت‌های نظامی و سیاسی به ویژه برای تعلیم و آموزش سپاه شکست خورده در جنگ‌های با روس و دیگر علوم لازم، به ضرورت رفع عقب ماندگی‌های محسوس در آن زمان؛ در این میان چاپخانه‌ای لازم بود که به نشر روزنامه و کتاب‌های آگاهی دهنده به ویژه کتاب‌های علمی اختصاص یابد، از این رو با حمایت و پیگیری‌های او این امر محقق شد، بدین ترتیب، او بنای نخستین چاپخانه‌ای را گذاشت که در ایران، به زبان فارسی و با روش چاپ سربی، به نشر کتاب پرداخت.

وی افزود: تاریخچه صنعت چاپ در استان کردستان به سال 1310 شمسی باز می گردد و موسسین این صنعت« بابا مردوخ روحانی، شیخ فخرالدین قریقی، آیت الله مردوخ کردستانی و ملا گُرجی » بوده‌اند.

احسان ادامە داد: در حال حاضر صنعت چاپ و نشر در کشور و از جمله استان کردستان، دارای مشکلات و مسائلی چون کمبود درآمد، اخذ مالیات سنگین و وجود انواع کتاب‌های pdf شده که از سال 2001 میلادی به وفور و تقریبا رایگان در دسترس قرار دارد، از جمله مشکل عمده چاپخانه داران کشور و کردستان است که راه توسعه بیش از پیش این صنعت را مسدود کرده است و نیازمند دست یاری مسئولین و متخصصین این صنعت می باشد. 

وی معتقد است که صنعت چاپ در رفع نیازهای صنایع مختلف و پیشرفت بشریت نقش به سزایی داشته است.

بە گفتە این ناشر، دستاوردهای صنعت چاپ در زندگی انسان موجب انقلاب در مبادله اطلاعات، علم، صنعت و شکستن دیواری که میان انسان و علم وجود داشت، شد.

وی تصریح کرد:  در سال ۱۳۴۰ شمسی ‌صنعت چاپ‌ کتاب در ایران وارد مرحله تازه‌ای‌ شد و انتشار کتاب‌های‌ درسی‌، کتاب‌های‌ ارزان‌ قیمت‌ جیبی‌ و گسترش‌ آموزش‌های‌ صنعت چاپ‌ به رونق‌ آن‌ اضافه کرد.

تحول صنعت چاپ کتاب در ایران در زمان انقلاب اسلامی و پس از آن سال‌های‌ منتهی‌ به‌ انقلاب‌، نقطه عطفی محسوب می شود.

ورود تجهیزات‌ جدید صنعت چاپ‌، از جمله‌ دستگاه‌ لاینوترون‌، پاسخی‌ به‌ نیازهای‌ رو به‌ افزایش‌ منابع‌ چاپی‌، به‌ ویژه‌ کتاب‌های‌ درسی‌ مدارس‌ و دانشگاه‌ ها در آن زمان بود.

در جریان‌ انقلاب‌ اسلامی‌ در سال ١٣٥٧، چاپخانه‌ها یکی‌ از مهم‌ ترین‌ و حساس‌ ترین‌ کانون‌ های‌ فعالیت‌ بر ضد حکومت‌ پهلوی‌ بودند، تا جایی که از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۵۹، بیش از ۳۵۰ عنوان روزنامه در ایران چاپ شد. با گذشت زمان اهمیت صنعت چاپ بر همه روشن شد.

در سال ۱۳۸۲ و با تلاش‌ اسدالله جامی «مدیر کل وقت دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» ۱۱ شهریور ماه  به عنوان روز ملی صنعت چاپ در ایران انتخاب شد.

در آن زمان اهالی صنعت چاپ به شورای فرهنگ عمومی درخواست‌ دادند و توضیحات بسیاری برای لزوم ورود این روز در تقویم مطرح کردند تا در نهایت این شورا به این جمع‌بندی رسید که روز ملی صنعت چاپ به رسمیت شناخته و در تقویم نامگذاری شود.

انتهای پیام

  • یکشنبه/ ۱۲ شهریور ۱۴۰۲ / ۰۷:۳۶
  • دسته‌بندی: کردستان
  • کد خبر: 1402061207634
  • خبرنگار : 50572