حدود ۴۰ سال جزو هیئت بورد چشم‌پزشکی بوده و هر سال با توجه به کمبود چشم‌پزشک، ظرفیت چشم‌پزشکی را تا ۲۰ نفر افزایش داده، در مدت ۴۷ سال بیش از ۵۰۰ چشم‌پزشک تربیت کرده که اکنون در سراسر کشور و حتی در خارج از کشور فعال هستند. در این مدت بیش از ۱۵۰ هزار عمل جراحی چشم انجام داده که بیشتر این عمل‌ها به‌صورت رایگان انجام شده است. منزل قدیمی‌اش را به دارالقرآن اختصاص داده و اقوام نزدیکی که منزل نداشتند را صاحب‌خانه کرده است. این‌ها بخشی از زندگی دکتر حسن رزمجو، فوق تخصص چشم پزشک و استاد فعلی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و رئیس سابق دانشگاه اصفهان، یکی از اساتید قدیمی حوزه چشم پزشکی، فلوشیپ تخصصی شبکیه(ویتره و رتین) است که خبرنگار ایسنا به بهانه روز پزشک با وی گفت‌وگو کرده، که متن آن را در ادامه می‌خوانید:
در ابتدا خودتان را معرفی کنید؟
من حسن رزمجو، در سال ۱۳۲۷ در اصفهان متولد شدم، در دبستان پیشوای اصفهان و دبیرستان شریعتی تحصیل کردم و در ادامه با وجود کسب دیپلم مهندسی، تصمیم گرفتم در زمینه پزشکی مشغول به تحصیل شوم.
در سال ۱۳۴۷ در کنکور دانشگاه‌های استان‌هایی مانند شیراز، تهران و اهواز شرکت کردم و در هر سه شهر پذیرفته شدم؛ اهواز در رشته‌های پزشکی و کشاورزی، شیراز در رشته پزشکی و تهران در رشته مهندسی دانشگاه علم و صنعت، اما رشته پزشکی دانشگاه شیراز را انتخاب کردم. دوران پزشکی عمومی را در شیراز به پایان رساندم و به دلیل ممتاز بودن، بدون شرکت در سربازی، در رشته چشم‌پزشکی مشغول به تحصیل شدم.
پس از تحصیل و بازگشت به اصفهان، در چه حیطه‌ای مشغول شدید؟
در آن دوران با اساتید خبره‌ای مانند علی‌اصغر خدادوست آشنا شدم و پس از به اتمام رساندن دوران تخصص، به اصفهان بازگشتم. در سال ۱۳۵۹ باتوجه به عشق و علاقه‌ای که به تدریس داشتم، در دانشکده پزشکی دانشگاه اصفهان استخدام شدم.
در آن زمان، نوبت‌های جراحی چشم چند ساله بود که به کمک جهاد و فعالیت‌هایی که خودم داشتم، نوبت‌های جراحی آب‌مروارید در بیمارستان آیت‌الله کاشانی را به‌صورت روزانه شد. سپس به‌عنوان مدیرگروه و در نهایت در سال ۱۳۶۰ در سمت رئیس دانشکده و در ادامه به‌عنوان رئیس دانشگاه اصفهان به فعالیت‌ام ادامه دادم. همچنان در بیمارستان آیت‌الله کاشانی مشغول بودم که با یکی از خیران سرشناس، یعنی علی فیض آشنا شدم، که ایشان پس از سال‌ها بیمارستان فیض را با هماهنگی و همکاری بنده تنها به رشته چشم‌پزشکی تخصیص داد.
شما در عرصه چشم‌پزشکی استان اصفهان چه تحولی رقم زدید؟
من با توجه محدودیت فضا در بیمارستان کاشانی و نبود بخش چشم در بیمارستان فیض، تصمیم گرفتم که بخش چشم را به بیمارستان فیض منتقل کنم، در رشته‌های مختلف و به‌طور گسترده، فعالیت مرتبط با چشم را در اصفهان آغاز کردم؛ برای مثال پیوند قرنیه، لیزر و مواردی ازاین‌قبیل که در اصفهان نبود. سپس بخش‌های تخصصی و فوق‌تخصصی را راه‌اندازی کردم و اینگونه بود که تحول چشمگیری را در استان اصفهان ایجاد شد، به‌طوری‌که بیماران از شهرهای دیگر و حتی کشورهای هم‌جوار به اصفهان می‌آمدند.
دانشجویان متدین و با سوادی که به دست خودم تعلیم‌یافته بودند، به‌عنوان هیئت‌علمی استخدام کردم و بخش چشم‌پزشکی را پایه‌گذاری کردم. در کشور نیز به‌عنوان دبیر بورد چشم‌پزشکی برگزیده شدم و ۴۰ سال جزو هیئت بورد چشم‌پزشکی بودم. البته زمانی که مسئول دانشکده بودم، با شروع جنگ تحمیلی متقارن شد، برای درمان مجروحان و اعزام به جبهه اقدام کردم و تعداد کثیری از رزمندگانی که به جراحی چشم نیاز داشتند را درمان کردم.
گاهی اتفاق می‌افتاد که برای درمان بیماران به‌صورت شبانه‌روزی فعالیت کنم، باتوجه‌به علاقه شدیدی که به چشم‌پزشکی داشتم، در سمینارهای بین‌المللی در کشورهای مختلف اروپایی و آمریکایی شرکت کردم و سخنرانی‌ها و مقالات متعددی را به رشته تحریر درآوردم. هر سال باتوجه‌به کمبود چشم‌پزشک، ظرفیت چشم‌پزشکی را تا سالانه ۲۰ نفر افزایش دادم و در این مدت ۴۷ساله، بیش از ۵۰۰ چشم‌پزشک تربیت کردم که این افراد در سراسر کشور و حتی در خارج از کشور فعال هستند.
شما در زمینه کارهای خیر و عام‌المنفعه نیز نقش دارید؟
گاهی اوقات به مناطق محرومی مانند بشاگرد سفر می‌کردم و بیماران را به اصفهان اعزام و عمل می‌کردم. منزل قدیمی‌مان را به دارالقرآن اختصاص دادم. اقوام نزدیکی که منزل نداشتند را صاحب‌خانه کردم و به آن‌ها در زمینه تحصیل کمک کردم تا بتوانند در سطوح عالی درس بخوانند.
چه چیزی در پزشکی هست که باعث شد شما این رشته را انتخاب کنید؟
طبق حدیث «العلم علمان علم الأدیان وعلم الأبدان» و «مَنْ أَحْیَا نفسا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعاً»، رشته پزشکی رشته‌ای مقدس و منشأ خدمات گسترده است. در این مدت بیش از ۱۵۰ هزار عمل جراحی انجام دادم که بیشتر این عمل‌ها در حد تقریباً رایگان بوده است، یعنی یا با یک تعرفه دولتی بسیار کم انجام شده‌اند.
اکنون نیز مشغول مداوای افرادی که درگیر بیماری‌های چشمی هستند، هستیم. یکی از فعالیت‌هایی که انجام داده‌ایم، رفع عیوب انکساری چشم با استفاده از لیزر است که بنده ۲۰ سال پیش، دوره‌های آن را در آلمان گذراندم. آن دوران این بخش در کشور موجود نبود؛ ولی به‌مرورزمان در کشور جا افتاد. یکی دیگر از اقداماتی که به انجام رساندم در ارتباط با افراد مبتلا به دیابت بود و با استفاده از آمپول چشمی اوستین صورت می‌گرفت که این مورد را نیز در ایران رواج دادم. همچنین کنترل فشار عمل‌های مختلف چشمی مانند آب‌سیاه، آب‌مروارید، انحرافات چشمی، ناخنک و پارگی شبکیه را انجام دادم که این مورد نیز تحول بزرگی در اصفهان بود.
موانع موجود شما چه بود و در قبال آن‌ها چه رویکردهایی داشتید؟
موانع خاصی در این مسیر نبود؛ اکثر موانعی که با آن‌ها مواجه هستیم، تجهیزات است، زیرا اغلب تجهیزات وابسته به خارج از کشور است. البته به مرور زمان در داخل کشور نیز در حال تولید هستند، ولی زمان طولانی‌تری نیاز دارد و برای فراهم کردن این موارد از نظر ارزی به پول زیادی لازم است. اگر بخواهیم پا به پای دنیا پیشرفت کنیم باید بهترین تجهیزات را در بخش‌های مختلف داشته باشیم که این یکی از چالش‌های ما است.
یکی دیگر از اقداماتی که انجام دادم، راه‌اندازی بخش فعال چشم‌پزشکی بخش خصوصی است که می‌توان به راه‌اندازی کلینیک‌های صدرا و آبان اشاره کرد. این کلینیک‌ها به بخش دولتی کمک می‌کنند و با تعرفه‌ای طبق دستور وزارت‌خانه مشغول به فعالیت هستند. پایه‌گذاری خوبی در زمینه چشم‌پزشکی انجام شده است.
در دانشگاه نیز با توجه به اینکه در حدود ۱۲ سال رئیس دانشکده و در حدود ۱۳ سال رئیس دانشگاه اصفهان بودم، ساختمان‌های زیادی از جمله تعدادی خوابگاه، دانشکده‌های مهندسی و پزشکی و مسجد دانشگاه را ساختم که اکنون یکی از بهترین مساجد در بین دانشگاه‌های کشور است. در آن دوران بیش از ۳۰۰ نفر به هیئت علمی جذب شدند. آب زاینده‌روز را نیز به کوه صفه و دانشگاه منتقل کردیم که فضای سبز دانشگاه و کوه صفه به دلیل همان خط لوله است.
شما چه توصیه و پیشنهادهایی به پزشکان جوان دارید؟
باید قلل علمی را فتح کنیم و اگر به همین سرعت و شتابی که در حال حرکت هستیم، ادامه دهیم، به این قله نزدیک هستیم؛ اگرچه دشمن تمام پیشرفت‌های ما را کوچک جلوه می‌دهد و موانعی ایجاد می‌کند، ولی با پشتکار این موانع قابل مقابله هستند و می‌توانیم در آینده‌ای نه چندان دور قلل علمی را فتح کنیم به حدی که افراد برای تحصیل به جای غرب، به ایران بیایند و این موضوع محدود به زمینه پزشکی نیست. یکی از زمینه‌هایی که مشغول فعالیت در آن هستیم، همین موضوع است که همیشه به‌روز باشیم.
در کشور به پزشکان و متخصصان متعهد و باسواد نیاز داریم؛ ممکن است افرادی از نظر علمی خوب باشند، ولی تعهد لازم را نداشته باشند که این افراد فقط و فقط به دنبال مادیات هستند و معنویات را فراموش می‌کنند و حتی ممکن است از اضطرار بیمار سوءاستفاده کنند.
از جانب اداره دارایی به بسیاری از پزشکان فشارهایی وارد می‌شد و رفتارهای بدی صورت می‌گرفت، در صورتی که باید به پزشکان امید دهیم و آن‌ها را در حد متعارف جامعه تامین کنیم. یک پزشک پس از فارغ‌التحصیلی باید به خوبی تامین شود و صرفا با زور افراد را به راه‌های دور نفرستیم. باید شرایط را به گونه‌ای فراهم کنیم که پزشکان با میل و رغبت به دورافتاده‌ترین نقاط بروند.
و سخن پایانی؟
باید در قشر پزشک امیدآفرینی کنیم که راهی خارج از کشور نشوند و با این افراد برخورد خشن نداشته باشیم. مهم است که هم طرف پزشک و هم طرف بیمار حفظ شود و از طریق شکایات، پزشکان را تحت فشار قرار ندهیم که شجاعت کاری خود را از دست بدهند. از نظر مالیاتی، بیشترین فشار بر پزشکان است در صورتی که اقشار دیگری هستند که درآمدهای بسیار بالاتری دارند و اینگونه تحت فشار نیستند که چنین مسائلی حائز اهمیت است.
در ارتباط با مواد مخدر باید برخورد قاطعی صورت گیرد تا این نوع انحراف از جامعه جمع شود و برخی دستگاه‌ها در این زمینه ضعیف عمل کرده است. زیرا بسیاری از بیمارانی که مورد جراحی قرار می‌گیرند، معتاد هستند و به دلیل افراط در دخانیات، بینایی خود را از دست داده‌اند. خیلی دیگر از موارد هستند که به دلیل وجود الکل تقلبی در مشروب، بینایی خود در دو چشم را از دست داده‌اند و تا پایان عمر نابینا می‌مانند؛ باید برخورد محکم‌تری صورت گیرد تا این انحرافات و ضرر و زیان ناشی از آن‌ها کاهش پیدا کند.
انتهای پیام