متن پیام به این شرح است:

سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
در ابتدای سخن لازم میدانم به همه مردم شجاع، دلیر و با فرهنگ اردبیل سلام عرض نمایم و از برگزارکنندگان این مراسم فرهنگی تاریخی عظیم و با شکوه تقدیر و تشکر کنم.
میهمانان گرامی
سرزمین ایران از دیرباز زمینه و موقعیت مناسبی برای رشد کمی و پرورش فکری و روحی شیعیان در سه گروه عمده زیدیه و اسماعیلیه و اثناعشریه دوازده امامی ها فراهم کرده است از آن میان، تشیع اثناعشری به سبب سازمان یافتگی فکری و کلامی و علمی و فقهی و در کل فرهنگی، غنی ترین محصولات فکری را تولید کرده است. تشیع اثناعشری که به یمن قدوم مبارک حضرت امام رضا (ع) در سرزمین ایران دارای سازمانی کاملاً نظام یافته بود، در ایران به ویژه در بخش های مرکزی با همۀ ساختارهایش مقبول اهل اندیشه قرار گرفت و با عرفان عمیق ایرانی حمایت شد و به علت شرایط تاریخی و اجتماعی ایران رشد و بالندگی مناسبی یافت و به پایگاهی دفاعی برای مردم بی دفاع ایران در برابر خلفای جائر عباسی و دست نشاندگانش، ظلم مغولان و دیگر اربابان ظلم و جور تبدیل شد. بدین سان اسلام باوری ایرانیان در پیوند با کانونهای گوناگون ظلم ستیزی و عدالت خواهی بالنده شد و در اعتقاد ایرانیان به امامت بحق دوازده امام معصوم (علیهم السلام) و در هماهنگی اجتماعی با دیگر مذاهب در جایگاهی فرامذهبی قرار گرفت.
این جایگاه قدرتمند فرامذهبی گاه در بعد سیاسی - نظامی و گاه در عرفان و اشراق و عشق به توحید نمود یافت. شیعیان متعهد و مؤمن این دیدگاههای غنی را از طریق آسیای مرکزی به چین و از مناطق مرزی شرق ایران فرهنگی؛ یعنی پامیر و سند، به هند و مناطق آسیای جنوب شرق و از سوی آذربایجان و اران به آنسوی جبال قفقاز و از مسیر آسیای صغیر تا بالکان و سواحل شرقی آدریاتیک انتقال دادند در همه این سرزمین ها، اندیشه‌های دینی ظلم ستیزانه شیعی در بستر زبان شاعرانه و عرفانی فارسی که به سبب ویژگیهای ذاتی زبان شناختی و رشد در محیط فرهنگی زایا، زبانی پویا شده بود که مناسب برای نگارش کتابهای علمی و عقیدتی و ذوقی بود و عرصه ای فراخ برای ظهور خلاقیت های ادبی و هنری مستقل و غیر حکومتی فراهم آورده بود گسترش یافت و محاورات علمی و فقهی در زمزمه‌های عشق و محبت به اهل بیت معصوم پیامبر (ص) تحقق پیدا کرد.
مذهب تشیع اثناعشری که برخوردار از مفاهیم بسیار متعالی است با کمک گرفتن از عرفان عمیق اسلامی ایرانی و فتوت و با ابزار تربیت لشکری مؤمن و شجاع در جهت احیای هویت ایرانی و احیای فتوت و عیاری عصر صفاریان، تلاش بی نظیر و شایان توجهی کرده است از جمله این لشکریان مؤمن و جان بر کف شیعه که خاطره تاریخی ایشان از اذهان شیعیان عالم و مریدان ائمه معصوم (علیهم السلام) به ویژه ایرانیان هیچ گاه محو نخواهد شد و در همیشه تاریخ جاودانه خواهند ماند سربازان قزلباش عهد صفوی بودند که در حقیقت، فتیان مخصوص صفوی محسوب می‌شدند.
پس از ورود اسلام به ایران دین مبین اسلام مورد استقبال گسترده و عمیق ایرانیان قرار گرفت و در میان مردم هیچ اختلافی در محبّت اهل بیت (علیهم السلام) چه سنی و چه شیعه نبود و لذا زمینه آنها زمینه اهل بیتی بود. نیای خاندان صفویه، بزرگ مردی در تاریخ ایران و تشیع به نام شیخ صفی الدین ابوالفتح اسحاق اردبیلی نوه فیروز شاه و از سادات موسوی بود نسب صفی الدین با ۱۹ واسطه به حضرت امام موسی کاظم (ع) امام هفتم شیعیان امامیه می‌رسد.
وی موثرترین روحانی در تاریخ تشیع در شکل دادن به هویت ملی و مذهبی ایرانیان بود و بسیار تلاش کرد تا ایران را احیاء کند و در این راه سعی بسیار کرد و تلاشی انصافاً خستگی ناپذیر و تحسین برانگیز داشت. او از عنفوان جوانی به عنوان یک شخصیت شیعه اثناعشری و یک ایرانی معتقد به هویت اصیل ایرانی مطرح بود. فردی فقیه و عارف و عالم و مجاهد بود که سلسلهٔ صفویه را تشکیل داد.
شیخ صفی الدین اردبیلی بر اساس قرائن موجود تاریخی بسیار جستجو کرد تا حقایقی از تاریخ پیچیده و طولانی پر از رنج ایرانیان را کشف کند و به اقصی نقاط ایران سفر کرد حتی بر اساس بعضی روایات با شیخ اجل مصلح الدین سعدی که در خانقاه خود بیرون از شهر شیراز از میهمانان و جستجوگران سیر و سلوک پذیرایی می کرد، مدتی هم صحبتی داشت ولی برخی از آنچه را که دنبالش بود در آنجا نیافت که شاید مهمترین آنها احیاء ملیت ایرانی بود که نشان دهنده یأس برخی بزرگان ما از تحقق چنین آرمانی بود و لذا سعدی هیچ اشاره ای به این موضوع ندارد با وجود اینکه بدون تردید سعدی دارای شخصیتی بزرگ و جامع بود، اما مأیوس از یکپارچگی سیاسی بود ولذا با جدیت تمام به ادامه یکپارچگی فرهنگی ایران پرداخت. شیخ صفی الدین اردبیلی، از همان جوانی همواره از عرفای منزه و خوشنام بود. شیخ زاهد به گفته مریدانش پیش از آن که شیخ صفی الدین را دیده باشد درباره او گفته بود:
ای مریدان مژده باد شما را شیخ المعصومین و عارف به علوم اسرار حضرت رب العالمین، شیخ صفی الدین اسحق موسوی شفقت کرده به جانب من می‌آید. به خدا این جوان مَحرَمِ بارگاه حق و برگزیده حضرت خدای عالم است».
از این سخنان معلوم می‌شود که شیخ صفی شیعه و در میان مردم به زهد و تقوا و پرهیزگاری معروف بوده است. پس از درگذشت شیخ صفی الدین اردبیلی به سال ۷۳۵ ق در اردبیل پسرش شیخ صدر الدین، تا زمان مرگ (۷۹۴ ق) بر جای پدر بود هر دو تن مراد و هادی عرفای منطقه وسیعی از اران و آذربایجان و گیلان و کردستان و ارزروم بودند.
ادامه حیات سیاسی ایران با سلسله صفویه تضمین شد و عملاً این کشور قدیمی که طولانی ترین تاریخ تمدن را در جهان با بیش از ۱۰ هزار سال (برای نمونه در تپه سنگ چخماق ،شاهرود تمدن سیلک کاشان شهر سوخته سیستان کنارصندل جیرفت و غیره) دارد ماندگار ماند در حالی که رقبای ایران مانند یونان و رم و مصر قدیم و هند و چین هیچ کدام طول انسجام و پیوستگی فرهنگی ایران را نداشته و ندارند.
کار مهم دیگر که صفویان انجام دادند تثبیت و تقویت هویت اصیل و ریشه دار آذری به عنوان بخش مهمی از هویت جامع ایرانی بود و ما در دو مقاله به نام "من هم یک آذری هستم" اثبات کردیم ایرانیان از زمان حضرت زردشت گرایش توحیدی داشتند و خود زردشت نیز به نظر اغلب مورخان معتبر قدیم از مردمان آذربایجان و یا متوطن در این محل بوده است.
صفویان با بهره گیری از ابزارهای تعلیمی و تبلیغی ،مردمی تشیع را در میان مردم ایران تثبیت و تعمیق کردند. این ابزارها عبارت بودند از درس و کتابت، ساختن مساجد جدید و چشمگیر و با عظمت برای ترغیب مردم به حضور در این پایگاههای مهم مذهبی - سیاسی، برگزاری اجتماعات گوناگون روضه خوانی تعزیه خوانی مولودی ها در حرم امام زاده ها تکیه ها و دیگر زیارتگاهها به مناسبتهای مختلف مذهبی بدین ترتیب با تدابیر بسیار موثر و عمیق سلسلهٔ صفویه یک انسجام ملی و مذهبی در میان ایرانیان با پیشتازی یک قوم قدیمی و مؤثر در شکل گیری هویت ایرانی یعنی آذری ها به وجود آمد که پیش از آن، بی سابقه بود و عملاً موجب یکپارچگی دائمی ایران شد این امر عملاً موقعیت آذری‌ها را در درجه اعتباری که استحقاق آن را داشتند تثبیت کرد، آذری‌ها در آن زمان دو وظیفه را برعهده داشتند اول تثبیت موقعیت تشیع اثناعشری به عنوان مذهب رسمی و دیگری برعهده گرفتن رکن مهم فتوت توسط آذری‌ها.
همه اینها از برکات تدابیر بسیار ارزشمند و عمق نگاه شیخ صفی الدین اردبیلی (ره) در دوران پیش از تشکیل پادشاهی صفوی بود که به دست جانشینان وی به خوبی و درستی پیگیری شد و به ثمر رسید. عملکرد شیخ صفی الدین سه رکن داشت تثبیت جایگاه دروس فقهی در حوزه های علمیه شیعه توسط علما، حمایت مردمی از علما تثبیت نقش فتیان به عنوان واسطهٔ میان مردم و روحانیت ایران بزرگ و پرافتخار امروز ما که مملکتی متبرک به ارادت به اهل بیت (علیهم السلام) و مفتخر به انتظار حضرت ولی عصر (ارواحنا له الفداء) است و به یکپارچگی و وحدت کلمۀ خود می‌بالد مدیون اندیشه ها و همت والای شیخ صفی الدین اردبیلی و جانشینانش است که یادشان در تاریخ پرافتخار ایران همواره زنده خواهد ماند.
علی اکبر ولایتی

انتهای پیام