هرساله با گرم‌تر شدن هوا شاهد آتش‌سوزی در پهنه‌های جنگلی استان کردستان به ویژه عرصه‌های جنگلی مریوان هستیم که این آتش‌سوزی‌ها می‌تواند ناشی از وزش بادهای گرم، افزایش دمای زمین، تغییرات اقلیمی و یا آتش کینه سودجویانی باشد که از جان دادن طبیعت سود می‌برند.
امسال همچون دیگر سال‌ها سریال آتش‌سوزی جنگل‌های بلوط مریوان دوباره تکرار شد، آتشی گسترده که مساحت زیادی از جنگل‌های زیبای بلوط را به کام مرگ فرستاد.
زبانه‌های آتشی که ظهر پنجشنبه ۱۲ مرداد ماه، سر به فلک گذاشت و گویی قصد پا پس کشیدن نداشت و پابه‌پای رقص باد در میان جنگل‌ها شعله‌ورتر می‌شد و کار را بیش از پیش دشوارتر می‌ساخت.
امکاناتی که به کار گرفته شده بود، تیم‌هایی که به یاری شتافتند، بالگردهایی که به پرواز درآمدند و مردم محلی که بی محابا به آتش زده بودند، سرانجام توانستند در غروب روز شنبه ۱۴ مرداد ماه، آتشی که به جان درختان بلوط افتاده بود را خاموش کنند.
٤٥۰ هکتار از مساحت جنگل‌های مریوان طعمە حریق شد
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان از آتش‌سوزی ۴۵۰ هکتار از مساحت جنگل‌های بلوط مریوان خبر داد.
بهزاد شریفی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: طبق برآوردهای اولیە منابع طبیعی در این مناطق، مساحتی بالغ بر ٤٥۰ هکتار از جنگل‌های مریوان طعمە حریق شد و از آنجایی که رسیدن بە یک آمار جامع و کامل از میزان آتش‌سوزی نیازمند نقشەبرداری هوایی و زمینی است، ممکن است این رقم افزایش پیدا کند.
٨٥ درصد از آتش‌سوزی‌های مریوان سطحی بود
وی نوع حریق را بە سە دستە سطحی، تاجی و تنەای تقسیم و اظهار کرد: بیش از ٨٥ درصد از حریقی کە در هفته اخیر در مریوان اتفاق افتاد، حریق سطحی بودە است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان در ادامە سخنان خود گیاهان مرتعی خشک شدە را یکی از عوامل آتش‌سوزی جنگل‌های مریوان دانست و گفت: یکی از عوامل ایجاد حریق در مریوان وجود پوشش گیاهان مرتعی بە نام علف‌های پشمکی است کە بە هیچ‌وجە گونەهای خوش خوراکی نیستند و همچون انبار بنزین عمل کرده و موجب شعلەور شدن آتش و گستردگی و سرایت آتش بە مناطق دیگر می‌شوند.
آتش‌سوزی جنگل‌های مریوان تلفات جانی نداشت
شریفی‌پور اظهار کرد: حوالی روز پنجشنبە مورخ ۱۲ مرداد ماه، حدود ساعت ۲ بعدازظهر در سە نقطە آسن‌آباد، گمارەلەنگ و دەرەوەران مریوان، آتش‌سوزی گستردەای اتفاق افتاد کە شرایط و توپوگرافی سخت منطقە و عدم دسترسی آسان بە این مناطق اطفاء حریق را با مشکل روبەرو کرد.
وی، تیم‌هایی کە بە منطقە احضار شده بودند را تیم‌های میدانی آموزش دیدە و باتجربەای خواند و افزود: خوشبختانە در آتش‌سوزی‌های چند روز اخیر جنگل‌های مریوان هیچگونە صدمات و تلفات جانی اتفاق نیفتادە است.
دست‌هایی که برای خاموش کردن آتش به یاری شتافتند
مدیرکل منابع طبیعی کردستان عنوان کرد: روز پنجشنبە بە دستور استاندار کردستان یک فروند بالگرد از تهران بە مریوان اختصاص دادە شد و در جریان عملیات قرار گرفت.
شریفی‌پور عنوان کرد: روز جمعە بە دلیل گستردگی آتش‌سوزی ۷۰ نفر از تیم‌های منابع طبیعی شهرستان‌های تابعە در قالب ۲۰ تیم بە منطقە اعزام شدند.
به گفته وی؛ حوالی روز جمعە در حالی‌که آتش در حال مهار شدن بود، بە یکبارە با وزش شدید باد در منطقە ورق برگشت و سطح حریق گستردە شد و از آنجایی کە رفتار حریق غیرقابل پیش‌بینی است، همە را غافلگیر کرد.
شریفی‌پور بیان کرد: با تلاش و کوشش تیم‌های منابع طبیعی، انجمن‌های مردم نهاد، مردم محلی و تیم‌های نظامی، آتش‌سوزی جنگل‌های مریوان با همە گستردگی خود ظرف ٤٨ ساعت و در ساعت ٦ غروب روز شنبە بە طور کامل مهار شد.
وی بە حضور سە فروند بالگرد در مریوان برای عملیات اطفاء حریق اشارە کرد و گفت: روز جمعە کە اوج گستردگی آتش در جنگل‌های مریوان بود درخواست اعزام دو فروند بالگرد دیگر صادر و روز شنبە بە منطقە اعزام شدند و طی انجام عملیات هوایی و زمینی تا غروب روز جمعە آتش بە صورت ۱۰۰ درصدی مهار شد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان تصریح کرد: برای اولین بار در یک روز خاص، ۳ فروند بالگرد بە منظور اطفاء حریق در مریوان حاضر و در مناطق بسیار سخت و صعب‌العبور مشغول انجام عملیات بودند و غروب روز شنبە ۱۴ مرداد آتش بە طور کامل مهار شد.
شریفی‌پور، یکی از مشکلات موجود در بحث عملیات اطفاء حریق را مربوط بە تامین سوخت بالگردها عنوان کرد و گفت: خوشبختانە با ورود شخص استاندار و همکاری و همراهی شرکت پخش فرآوردەهای نفتی، فرمانداری، راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، ماشین حمل سوخت از فرودگاە سنندج بە مریوان اعزام شد و برای اولین بار در کشور سوختگیری بالگردها بە صورت مستقیم در شهری فاقد فرودگاە انجام شد.
سوختن جنگل‌های بلوط مریوان در آتش کینه سودجویان
در ادامە اسماعیل احمدی فرماندار مریوان عنوان کرد: اواسط بعد از ظهر روز پنجشنبە ۱۲ مرداد ماه با خبر منابع طبیعی مبنی بر آتش‌سوزی در سە منطقە دەرەوەران، گمارەلەنگ و آسن آباد شهر مریوان، در جریان عملیات قرار گرفتیم.
وی بخشی از دلایل آتش‌سوزی را مربوط بە عوامل خارجی دانست و گفت: طیفی از افراد هستند کە از این آتش‌ها و سوختن طبیعت در آتش منتفع می‌شوند.
احمدی بهره‌برداری مردم محلی از جنگل‌ها را امری انکار ناپذیر دانست و عنوان کرد: واقعیت این است کە بهره‌برداری از جنگل‌ها و یا سودجویی قاچاقچیان زغال و افرادی کە از امر قاچاق زغال منتفع هستند، می‌تواند در امر آتش‌سوزی مریوان دخیل باشند.
وی بیان کرد: همە آتش‌سوزی‌های چند روز اخیر منشاء داخلی نداشتە و طبق اطلاع‌رسانی مرزبانی، در کشور عراق هم آتش‌سوزی وجود داشتە و می‌توان گفت کە عوامل خارجی بسیاری در آتش‌سوزی‌های چند روز اخیر شهرستان مریوان دخیل بوده‌اند.
مهار سخت آتش در نقطه صفر مرزی
احمدی افزود: حریق در نقطە صفر مرزی همچون منطقە آسن‌آباد بە دلیل شرایط جنگی و مهمات عمل نکردە دوران جنگ در این ناحیە کار اطفاء حریق را با مشکل روبەرو کرده بود.
وی اضافە کرد: طیفی از عوامل در کنار هم قرار گرفته و سبب آتش‌سوزی پراکندە در ۱۱ منطقە شهر مریوان شده بود.
استفاده از همە توان و امکانات موجود استان برای مهار آتش مریوان
احمدی تصریح کرد: ۲۰۲ هزار هکتار پهنە جنگلی در مریوان قرار دارد و بدون شک از همە توان و امکانات استان در راستای اطفاء حریق در جنگل‌های مریوان استفادە شده است.
فرماندار مریوان عنوان کرد: بحث اطفاء حریق مسئلەای نیست کە بتوان با امکانات آن را حذف کرد و تنها می‌توان آن را مدیریت کرد.
احمدی افزود: حدود ٤۰۰ نفر در طول چند روز آتش سوزی مریوان از تیم‌های منابع طبیعی و مردم محلی و انجمن‌های مردم نهاد برای نجات جان جنگل‌های بلوط به یاری شتافتند.
بە گفتە وی، بە صورت جدی بحث برخورد با بانیان آتش‌سوزی مریوان مطرح و ادارە منابع طبیعی اطلاعاتی را در این راستا کسب کردە و پروندە قضایی آن تشکیل شدە است.
جنگل‌های بلوط مستعد آتش هستند
در ادامە احمد ولی‌پور عضو هیئت علمی دانشگاە کردستان گفت: اکوسیستم جنگل مجموعەای از عناصر مختلف است کە درخت یکی از این عناصر است و جانداران و حتی انسان هم به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در این چرخه قرار می‌گیرد.
وی اظهار کرد: همیشە و بە صورت طبیعی اتفاقاتی در حوزە جنگل به وقوع می‌پیوندد کە آتش مخرب‌ترین آن‌ها و یک فرآیند طبیعی در اکوسیستم جنگل است.
ولی‌پور جنگل‌های بلوط را مستعد آتش‌سوزی عنوان کرد و گفت: جنگل‌های بلوط در همەجای دنیا از شرق تا غرب دنیا از کالیفرنیا تا کشورهای اروپا و اسپانیا گستردە شدەاند و بە شدت مستعد آتش‌سوزی هستند. و یکی از آشفتگی‌های جنگل‌های بلوط برای حفظ دینامیک و پویایی خود آتش‌سوزی است.
تغییر ناگهانی در سیستم جنگلداری عاملی برای وقوع آتش‌سوزی جنگلی
وی بیشترین میزان آتش‌سوزی جنگل‌ها را مربوط بە سال ٨٤ بە بعد و با اعمال تغییرات ناگهانی در سیستم مدیریت جنگلداری دانست و گفت: در گذشتە یک سیستم سنتی و حمکرانی مبتنی بر مالکیت خصوصی جنگل، حاکم بودە و براساس آن جامعە، مردم و جنگل جایگاە خود را حفظ کرده و جنگل‌ها بە صورت شخصی محافظت می‌شدند و آتش‌سوزی در جنگل‌ها به ندرت اتفاق می‌افتاد، اما از سال ۱۳٤۱ با ملی شدن اراضی و متولی شدن دولت در امر حفاظت از جنگل‌ها، بحث آتش‌سوزی جنگل‌ها نیز گسترش پیدا کرده است.
ولی‌پور تصریح کرد: تغییر ناگهانی در سیاست جنگلداری عامل اصلی آتش‌سوزی در جنگل‌ها است کە یکی از آن سیاست‌ها تغییر و حذف ناگهانی چرای دام در جنگل‌ها است.
عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان، درخصوص راهکارهایی برای مدیریت و جلوگیری از آتش‌سوزی جنگل بیان کرد: طبق طرح‌های مدیریت جنگل ۱۰ الی ۱۳ سیاست رسمی و استراتژیک در جنگل‌های زاگرس پیادە شده است کە متاسفانە هیچ یک از طرح‌ها تحقق پیدا نکردە است.
مدیریت جنگلداری بدون مشارکت مردم میسر نیست
وی خاطرنشان کرد: یکی از دلایل اجرایی نشدن این طرح‌ها عدم پذیرش اجتماعی و عدم اعتماد به جامعە محلی است بە تعریفی دیگر ما در بحث جنگلداری و مدیریت جنگل، مردم محلی را وارد طرح‌ها نکرده‌ایم.
ولی‌پور اضافە کرد: مسئلەای که وجود دارد این است کە مردم محلی برای تامین معیشت خود بە جنگل نیاز دارند و باید توجە داشت کە با امکانات محدود منابع طبیعی مدیریت جنگل‌ها میسر نیست و مشارکت مردم در این امر بسیار اثرگذار است.
وی اضافە کرد: آمارهای غیر دقیق درخصوص آتش‌سوزی می‌تواند در از بین رفتن اعتماد مردم بە ما دخیل باشد.
ولی‌پور تصریح کرد: در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس بە صراحت به این مسئلە اشارە شدە است کە آمارهای سازمان جنگل‌ها متضاد با مابقی منابع و اطلاعات است و به تعریف دیگر سازمان جنگل‌ها رغبتی به ارائه آمار دقیق ندارد و همین امر سبب سردرگمی و از بین رفتن اعتماد در جامعه می‌شود.
۲۰۳٥ هکتار از جنگل‌های بلوط مریوان در آتش سوخت
در حالی که منابع طبیعی ادعا دارد که براساس آمارها و اطلاعات صورت گرفته ۴۵۰ هکتار از اراضی مریوان طعمه حریق شده است، انجمن سبز "چیا" میزان آتش‌سوزی جنگل‌های مریوان را براساس رصد تصاویر ماهواره‌ای ۲ هزار و ۳۵ هکتار اعلام کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان در خصوص تناقض موجود در ارائه آمار و خسارت ناشی از آتش‌سوزی مریوان افزود: براساس آماری کە توسط انجمن چیای سبز انجام و رصد تصاویر ماهوارەای ۲ هزار و ۳٥ هکتار از مساحت جنگل‌های مریوان طی چند روز اخیر دچار طعمە حریق شدە و اینکە نوع آتش‌سوزی مریوان از نوع تاجی، سطحی و تنەای بودە نمی‌تواند عمق تخریبی کە در جنگل‌های مریوان اتفاق افتادە را کاهش دهد.
بلوط نماد مقاوت و امید است
احمد ولی‌پور بیان کرد: طبق تحقیقات انجام شدە از ٥۰۰ هزار سال پیش جنگل بلوط در این مناطق بەوجود آمدە است و انسان بارها درختان بلوط را قطع و زغال‌گیری کرده اما در نهایت آسیب باز هم جان گرفته است، زیرا بلوط کە نماد امید و شناسنامە زاگرس است، مقاوم‌ترین نوع درخت است.
انتهای پیام