به گزارش ایسنا، استفاده اوکراین از مهمات خوشه ای آن هم در شرایطی که ابعاد و پیامدهای آن برای تمام دنیا مشخص است، در صورت مقابله به مثل روسیه می‌تواند اوضاع را بدتر کند.
کیومرث یزدان‌پناه در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود از این که اوکراین برای مقابله با روسیه استفاده از مهمات خوشه‌ای را آغاز کرده آیا ضرورت داشت دست به چنین اقدامی بزند؟ گفت: روند جنگ روسیه و اوکراین به گونه‌ای است که استمرار آن ممکن است جنگ را از شرایط عادی خارج و فاجعه‌ای وحشتناک تر از هیروشیما و ناکازاکی را رقم بزند. شر این جنگ ممکن است دامن قاره سبز را هم بگیرد و جهنمی بزرگتر از جنگ جهانی دوم را برای جهان رقم بزند.
وی تصریح کرد: نمونه بارز از شایع شدن ابعاد خطرناک این جنگ ، استفاده اوکراین از همین بمب‌های خطرناک خوشه‌ای ساخت آمریکا و فرانسه است که نشان از توسعه استراتژی واکنش وسیع دارد و گام به گام پای غرب را به جبهه های جنگ باز می‌کند. اوکراین به تنهایی قادر نیست از این تسلیحات غیر متعارف بهره ببرد و حمایت غرب از رفتار اوکراین ممکن است مسکو را به شدت عصبانی کند.
سخنگوی شورای عالی امنیت ملی کاخ سفید هم پیشتر تایید کرد که بمب‌های خوشه‌ای آمریکا هم‌اکنون در دستان اوکراین هستند و کی‌یف از آنها در نبرد خود علیه روسیه استفاده می‌کند.
استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل هم با بیان این که این سازمان درباره استفاده اوکراین از مهمات خوشه‌ای خبر دارد اظهار داشت: ما گزارش‌ها را دیده و نگرانیم و همانطور که پیشتر هم گفته‌ایم این نوع از مهمات به تاریخ پیوسته و نباید از آنها استفاده شود.
یزدان‌پناه همچنین درباره این که مقامات روسیه اعلام کرده‌اند در صورتی که اوکراین از این سلاح‌ها استفاده کند آن ها نیز مقابله به مثل خواهند کرد، چنین تقابل دو سویه‌ای چه پیامدهایی در عرصه بین‌الملل دارد؟ اظهار داشت: این جنگ اگر به همین منوال استمرار پیدا کند، احتمال وقوع اتفاقات خشن و خونین در روسیه را تقویت و نابودی کامل اوکراین را در پی خواهد داشت. این جنگ اگر از کنترل خارج شود پیامدهای ناگوار بین‌المللی خواهد داشت. پیامدهایی که مثل خسارت‌های وحشتناک ویروس کرونا غیرقابل پیش‌بینی هستند. این جنگ حتی زیست کلان بشری را هم تهدید می کند و ممکن است عواقب سخت و پرهزینه زیستی را به جهان تبدیل کند.
براساس گزارشی که واشنگتن پست منتشر کرده بود مهمات خوشه‌ای سلاح‌های خطرناکی هستند، زیرا احتمال خطا در آنها بالاست. اگر این بمب‌ها از هواپیما رها شوند، عملاً سقوط آزاد دارند. در این وضعیت، کافی است کمی باد شروع به وزیدن کند تا این مهمات هدف خود را از دست داده و به مناطق غیرنظامی اصابت کنند. اما حتی اگر این مهمات از توپخانه شلیک شوند، باز هم پس از باز شدن پوسته و گسترده شدن بر سطحی وسیع، احتمال خطا رفتنشان در آن مقیاس زیاد است.
مهمات خوشه‌ای از صدها بمب کوچک نارنجک‌مانند تشکیل شده‌اند که از هواپیما یا توپخانه پرتاب می‌شوند. پس از پرتاب و با رسیدن به فاصله معینی از هدف، پوسته خارجی این بمب‌ها جدا شده و صدها بمب کوچک بر فراز مساحتی معادل چندین زمین فوتبال گسترده می‌شوند.
اکثر کشورهای عضو ناتو کنوانسیون مهمات خوشه‌ای را امضا کرده‌اند؛ توافقی بین‌المللی که استفاده، تولید، فروش یا انبارکردن این سلاح‌ها را به دلیل خطر بالایی که برای غیرنظامیان دارند، ممنوع اعلام می‌کند، اما آمریکا، اوکراین و روسیه به این کنوانسیون پیوسته‌اند.
تصمیم و دستور بایدن رئیس جمهور آمریکا برای ارسال سلاح های غیر متعارف به اوکراین مورد انتقاد نهادهای حقوق بشری، برخی جریانات درون آمریکا و حتی متحدان اروپایی شد و حتی ائتلافی متشکل از ۳۸ سازمان حوزه حقوق بشری، از جمله دیده‌بان حقوق بشر و دفتر یونیسف در آمریکا در ماه ژوئن با ارسال نامه‌ای به کاخ سفید از بایدن خواستند در برابر ارسال مهمات خوشه‌ای به اوکراین مقاومت کند.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه نیز اعلام کرده اگر از چنین تسلیحاتی علیه نیروهای این کشور استفاده شود، مسکو حق استفاده از تسلیحات مشابه را برای خود محفوظ می‌داند.
این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که آیا اقدام اوکراین برای جبران شکست های خود در ضد حمله‌های اخیر و یا عدم دستیابی به نتیجه بوده است؟ گفت: اساسا اینگونه اقدام از سوی دو طرف را نه می‌توان نشانه شکست یک طرف و نه فتح طرف دیگر تلقی کرد. زیرا این ذات جنگ است که هیچ طرفی به راحتی تسلیم نمی‌شود و برای بقاء درصحنه نبرد از همه توان خود به اشکال مختلف استفاده می‌کند، اما ارتش و دولتمردان اوکراین از این مساله غافلند که طرف آنها روسیه است. روسیه‌ای که هم هفت هزار بمب اتم دارد و رهبری که ممکن است در یک لحظه تصمیمی بگیرد که هرگز برای اوکراین فرصتی برای مقابله به مثل باقی نگذارد.
وی درباره این که آیا اقدام بازدارنده‌ای هم وجود دارد، اظهار داشت: جنگ روسیه و اوکراین نسبت به هر زمان دیگری پیچیده‌تر و خطرناک‌تر شده و بخش مهمی از این پیچیدگی و ابعاد خطرناک نظامی آن ناظر به کاربرد سلاح‌هایی است که پیش‌بینی‌های لازم در چگونگی ادامه جنگ را بسیار سخت کرده است.
یزدان‌پناه ادامه داد: از طرفی دیگر نوع اقدامات آفندی و پدافندی اوکراین در صحنه‌های نبرد و جبهه‌های درگیر، نشان از تحلیل توان این کشور در ادامه راهی سخت دارد و ناتو و آمریکا نیز به حقیقت تلخ واقفند، اما روسیه هم با مشکلات بی‌شماری مواجه است و به خوبی می‌داند که فرسایشی شدن جنگ ممکن است مسکو را با آشوبی گسترده مواجه سازد.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه در این باره که کدام نهادهای بین‌المللی و یا کنوانسیون مربوط به استفاده از سلاح‌های غیر متعارف این امکان را دارند تا بتوانند ورود کرده و مانع استفاده از این سلاح‌ها شوند، گفت: در میادین جنگ، آن هم جنگ‌های خاصی مثل جنگ روسیه علیه اوکراین، هیچ نهادی در قامت سیاسی، گفت‌وگو و دیپلماسی قادر به مداخله و اثرگذاری نیست و تنها قدرت‌هایی مثل چین و هند و یک اروپا و آمریکای عاقل می‌توانند واسطه بشوند برای خاتمه جنگ که متاسفانه فعلا این عقلانیت وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد: دلیل عدم توفیق در اجماع جهانی برای خاتمه جنگ، حیثیتی شدن جنگ برای روس‌هاست. روس‌ها با توجه به مقاومت سرسختانه ارتش اوکراین، باز هم ۱۰ درصد مفید و راهبردی و ۵ درصد غیر راهبردی خاک اوکراین را در سلطه جغرافیایی و نظامی خود دارند و اگر با همین وضعیت هم از صحنه جنگ خارج شوند؛ با وجود صدمات اساسی که به حیثیت جهانی روس‌ها وارد شده، باز آنها برنده فیزیکی جنگ هستند، اما هر اتفاقی غیر از این بیفتد، ما شاهد ظهور یک اوکراین قهرمان در برابر روس رو به اضمحلال خواهیم بود و عضویت این کشور در ناتو نیز قطعی خواهد شد.
انتهای پیام