تابستان که از راه می رسید، شور و شوق برای آب تنی هم بالا می گرفت، شمالی ها به دریای خزرشان، جنوبی ها به خلیج همیشه فارسشان و ما آذری ها هم به دریاچه ارومیه می نازیدیم.

برویم سر اصل مطلب، از خاطرات دوران کودکی و نوجوانیم شروع می کنم که با شروع فصل گرما، آخر هفته ها بعد از کلی خواهش و تمنا از پدر، برنامه دریا به راه بود، با هیجان خاصی بعد از هماهنگی با اقوام به سمت دریاچه حرکت می‌کردیم وقتی آفتاب گرم تابستان شلاقش را به تن نحیف ما میزد دوان دوان به آغوش دریاچه آبی مان پناه می بردیم.

آبش شور بود و چه خاطره ها که از سوزش چشم و گلویمان به خاطر نمک دریاچه در ذهنمان نقش بست و خیار خوردنهای پی در پی که درمان سوزش گلویمان بود...

یا از سفر با کشتی بر روی دریاچه بگویم که برای رفتن به تبریز باید ماشینها سوار برکشتی می شدند.. آن وقتها هنوز میانگذر شهید کلانتری وجود نداشت و سفر روی آب برایمان لذتی مضاعف داشت.

تلی از نمک جامانده،به جای آب

همه ما از دریاچه زیبایمان، نگین آبی شمالغرب خاطرات زیبایی داریم اما کم کم ناقوس خشکی تدریجی این دریاچه فیروزه ای به صدا درآمد. در ابتدا باورش سخت بود اما وقتی از کنار دریاچه عبور میکردی دیگر خبری از این نگین زیبا نبود بلکه به جای آب، تلی از نمک بجای مانده بود...

با تلاش دولتمردان و تعریف پروژه های مختلف توسط دستگاههای مختلف این دریاچه زیبا از احتضار به سمت احیا و حال نزار آن رو بهبودی رفت.

پس از سفر آیت الله رئیسی، رئیس جمهور به آذربایجان غربی، برای شتاب دهی و اتمام پروژه های احیای دریاچه ارومیه، بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار به صورت صددرصدی تخصیص یافت و بهره برداری از فاز اول انتقال آب از کانی سیب به دریاچه ارومیه و  مدول ۳ تصفیه خانه فاضلاب شهر ارومیه با موفقیت انجام شد.

دریاچه ارومیه ۱.۳۶ میلیارد مترمکعب آب دارد

به گفته معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی در حال حاضر تراز دریاچه ارومیه یک هزار و ۲۷۰ متر و ۱۸ سانتی متر است و یک میلیارد و ۳۶۰ میلیون مترمکعب نیز آب دارد. 

یاسر رهبردین با بیان اینکه وسعت دریاچه ارومیه در حال حاضر به یک هزار کیلومتر مربع می‌رسد، افزود: امسال وضعیت بارشی خوبی به ویژه در مقایسه با درازمدت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نداشته و میزان آب معادل برف در استان نیز به ۸۰ میلیون مترمکعب رسید؛ در حالی که متوسط پنج ساله این شاخص ۵۲۰ میلیون مترمکعب بوده و در برخی مناطق نیز به یک میلیارد مترمکعب می‌رسید.

وی همچنین ادامه داد: افزایش دما در آذربایجان غربی و برداشت های صورت گرفته به ویژه از آب‌های زیرزمینی، آبخوان های حوضه آبریز دریاچه ارومیه را دچار مشکل کرده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی با قدردانی از مردم برای توجه به احیای دریاچه ارومیه، تاکید کرد: دولت نیز توجه ویژه‌ای به این موضوع مهم داشته و اعتبارات ویژه برای اجرای طرح‌های احیای دریاچه ارومیه اختصاص داده است.

رهبردین همچنین با اشاره به بهره برداری از تونل انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه توسط رئیس جمهور گفت: یکی از طرح‌هایی که در راستای احیای دریاچه ارومیه به انجام رسید، اتمام و بهره برداری طرح انتقال آب از کانی سیب بود که بزرگترین طرح محیط زیستی کشور و غرب آسیا به شمار می‌رود.

وی در ادامه یادآور شد: با توجه ویژه دولت سیزدهم و پیگیری صورت گرفته، سد، تونل انتقال، کانال انتقال و زیرساخت‌های مورد نیاز در رودخانه گدار اجرایی و این طرح اسفند سال گذشته به بهره‌برداری رسید.

رهبردین همچنین اضافه کرد: در فاز اول این طرح، ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب در سال از این سد به دریاچه ارومیه سرازیر می‌شود و طرح‌های مکمل و دیگر نیز در آینده نزدیک به کمک احیای دریاچه خواهند آمد.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی با بیان اینکه در چهار ماه، ۲ جلسه به ریاست معاون اول رئیس جمهور برای احیای دریاچه ارومیه برگزار شد، افزود: ماحصل این جلسات، اختصاص اعتبارات مناسب و سرعت بخشیدن به اجرای طرح‌های سخت افزاری و البته نرم افزاری بود.

رهبردین همچنین با اشاره به وعده افتتاح طرح‌های سخت افزاری احیای دریاچه ارومیه در هر سه ماه، تاکید کرد: دومین طرح که در این خصوص اجرایی و افتتاح شد، مدول سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه و خط انتقال ۱۱ کیلومتری است که ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای آن هزینه شده و علاوه بر انتقال پساب تصفیه شده به دریاچه، در حل بحث‌های زیست محیطی نیز بسیار مؤثر است.

وی در ادامه با تاکید بر اتمام طرح های سخت افزاری احیای دریاچه ارومیه، گفت: در زمینه سخت افزاری اقدامات دیگری نیز در دستور کار بوده و در هفته دولت امسال، سد چپرآباد آبگیری می‌شود که آب را از سیلوه به دریاچه ارومیه هدایت می‌کند و از این محل ۹۰ میلیون مترمکعب آب به سمت دریاچه سرازیر خواهد شد.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی با اشاره به نگاه ویژه دولت به اختصاص اعتبار لازم برای اجرای طرح های احیای دریاچه ارومیه، ادامه داد: فاز دوم انتقال آب از کانی سیب و بند بادین آباد در حال اجرا بوده و امسال ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار مصوب شده که از محل آن، طرح‌های سخت افزاری اجرایی خواهد شد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه تغییر کاربری‌ها و افزایش مصرف در بخش کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در طول سالیان گذشته اتفاق افتاده و مربوط به بیش از ۲۰ سال گذشته است، یادآور شد: یکی از اقداماتی که در دستور کار قرار دارد، اجرای طرح‌های نرم افزاری و کاهش مصرف آب با مشارکت مردم و بهره برداران بخش کشاورزی است.

رهبردین با تاکید بر صرفه جویی آب در بخش های مختلف در استان، اظهار کرد: ۹۰ درصد آب در حوضه دریاچه ارومیه در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و اگر ۱۰ درصد نیز صرفه جویی داشته باشیم، رقم قابل توجهی خواهد شد که به روند احیای دریاچه کمک شایانی می‌کند.

با توجه به اینکه یکی از بازوان اصلی احیای دریاچه ارومیه مشارکت همگانی مردم است و احیای دریاچه بدون همراهی مردم اعم از توجه به اصلاح الگوی کشت، تجهیز اراضی و باغات کشاورزی به سیستم آبیاری نوین و... میسر نخواهد شد، اما متاسفانه عدم توجه کشاورزان به اهمیت استفاده صحیح از آب در کشاورزی، همچنان شاهد کشت محصولاتی پر آب بر همچون چغندرقند، شلیل، هندوانه و..... هستیم.

از طرفی با گذر از اراضی و باغات استان، می توان به عینه دید که همچنان قریب به اتفاق کشاورزان از روشهای سنتی آبیاری به جای تجهیز اراضی و باغات به آبیاری تحت فشار و قطره ای استفاده می کنند که می‌طلبد توجه جهاد کشاورزی در این حوزه دو چندان شود و با برگزاری کلاسهای ترویجی برای کشاورزان و یا اعطای تسهیلات برای تجهیز اراضی و باغات از هدر رفت آب و هدایت آن به سمت دریاچه نقش آفرین باشد.

کمبود منابع اعتباری عامل کندی روند تجهیز اراضی کشاورزی مخصوصاً شبکه های فرعی آبیاری در آذربایجان غربی

خسرو شهبازی، رئیس جهادکشاورزی آذربایجان غربی، اصلاح الگوی کشت محصولات کشاورزی با محوریت تولید محصولات راهبردی، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه های تولید ، اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها ، توسعه کشاورزی قرار دادی، افزایش ضریب نفوذ دانش در بین کشاورزان و علمی سازی کشاورزی، توسعه پایدار کشاورزی و تامین امنیت غذایی با تکیه بر تولید از منابع داخلی ، ارتقای بهره وری در مصرف آب، صدور اسناد اراضی کشاورزی، ارتقای سطح درآمد و معیشت کشاورزان را از اهم اهداف و سیاست های اجرایی وزارت جهاد کشاورزی در سال جاری برشمرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان تاکید کرد: امسال در هفته جهاد کشاورزی، تعداد ۱۱۰ پروژه از مجموع ۱۳۷ پروژه بخش کشاورزی استان، در زیربخش مدیریت آب و خاک و امور فنی و مهندسی به بهره برداری رسید که این پروژه‌ها شامل اجرای ۹۶ طرح انواع سامانه‌های نوین آبیاری با مجموع مساحت ۲۱۴۰ هکتار و اعتبار بالغ بر ۱۳۲.۴ میلیارد ریال، ۴ طرح انتقال آب با لوله ، یک طرح پوشش بتنی کانال و ۹ طرح مرمت و بازسازی قنوات در بیشتر شهرستان‌های استان است.

وی خاطر نشان کرد: در طی سال‌های اخیر به دلیل کمبود منابع اعتباری روند تجهیز اراضی کشاورزی مخصوصاً شبکه های فرعی آبیاری پیشرفت کمتری داشته است و در صورت تزریق منابع اعتباری لازم می‌توان روند تجهیز اراضی به سیستم‌های نوین آبیاری را بیش از پیش سرعت بخشید.

شهبازی تصریح کرد: اصلاح الگوی کشت در استفاده درست از منابع آبی می‌تواند مؤثر باشد و از تولید محصولات آب‌بر در مناطقی که با تنش‌های آبی مواجه می‌باشد، جلوگیری می کند.

این مسئول ادامه داد: توسعه کشت دانه روغنی کاملینا و گلرنگ، تغییر آرایش کشت در محصول چغندر قند به منظور بالا بردن راندمان مصرف آب و ممنوعیت کشت دیر هنگام بهاره و همچنین توسعه کشت این محصول در شمال استان که خارج از حوزه آبریز دریاچه ارومیه است، از جمله اقدامات انجام شده در جهت تحقق الگوی کشت در استان است.

شهبازی اضافه کرد: ایجاد مزارع الگویی با تغییر روش آبیاری سنتی به تیپ در گندم و سایر محصولات پرآب بر، ترویج و افزایش استفاده از کودهای زیستی به منظور افزایش تولید و کاهش عملکرد در شرایط تنش، بهبود وضعیت تغذیه گیاهی در محصولات زراعی و توسعه استفاده از کودهای بیولوژیکی و زیستی در افزایش عملکرد محصولات زراعی از دیگر اقدامات انجام گرفته در این راستا است.

علاوه بر موارد اشاره شده، حفر چاههای غیر مجاز در حوضه دریاچه ارومیه نیز از آفاتی است که نمی شود از این امر مهم و برداشت بی رویه آب چشم پوشید.

انسداد ۳۶۴ حلقه چاه غیرمجاز در آذربایجان غربی

مجید رستگاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی  در گفت و گو با ایسنا بر لزوم همکاری کلیه پاسگاههای نیروی انتظامی با آب منطقه ای در سطح استان در راستای برخورد با تخلفات منابع آب علی الخصوص توقیف دستگاههای حفاری و انسداد چاههای غیرمجاز تاکید کرد و از انسداد ۳۶۴ حلقه چاه غیر مجاز در استان تا ۳۱ خرداد سال جاری خبرداد و گفت: با انسداد این چاهها به طور متوسط ۱.۳۴۸ میلیون مترمکعب آب صرفه جویی شده است. 

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان خاطر نشان کرد: بیشترین چاه‌های غیر مجاز حفاری شده در استان مربوط به شهرستان ارومیه با ۶۱ حلقه چاه است. 

رستگاری اظهار کرد: طی ۳ ماهه نخست سال گذشته ۴۴ حلقه چاه با حجم ۰.۱۶۳ میلیون مترمکعب مسدود شده است.

وی در خصوص وضعیت بارش های استان گفت: در حال حاضر میزان بارش ها از ابتدای سال آبی جاری در کل استان ۳۲۶ میلی متر است و نسبت به سال آبی گذشته که ۲۹۳ میلی متر بود افزایش داشته ولی در مقایسه با دراز مدت با  کاهش ۵/۷ درصدی مواجه است.

رستگاری ادامه داد: با توجه به کاهش میزان بارندگی ها در برخی از شهرستانها لازم است مدیریت دقیق تری بر منابع و مصارف داشته تا سال آبی جاری را با کمترین میزان تنش آبی به پایان برسانیم.

موفقیت در پروژه نجات دریاچه ارومیه از مسیر مردمی سازی اقدامات صورت می گیرد

دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه تغییر الگوی کشت به عنوان یک نیاز جدی در ردیف پروژه های نرم افزاری نیازمند همراهی جدی وزارت جهاد کشاورزی و دیگر دستگاه های متولی است، گفت: مقرر شده سالی ۶۰۰ میلیون مترمکعب با اجرای پروژه های پرهزینه سخت افزاری راهی دریاچه شود در حالیکه در همین ۱۰ سال قبل ۲.۵ میلیارد مترمکعب آب مازاد به بخش کشاورزی استان تحمیل شده است.

محمدصادق معتمدیان چاه های غیرمجاز، توسعه باغات، توسعه کشت محصولات پرآب بر را از مشکلات اساسی حوزه نرم افزاری نجات دریاچه ارومیه دانست و گفت: امیدواریم با همت جمعی بتوانیم با آموزش و ترویج به عنوان حلقه های مغفول اقدامات نرم افزاری بیش از پیش در این زمینه موفق عمل کنیم.

استاندار آذربایجان غربی گفت: حلقه ارتباطی مردم و جهاد کشاورزی به دلیل نبود مروجین بخش کشاورزی قطع شده است لذا نیاز به بازسازی و تدوین ساختار جدید است.

دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه تاکید کرد: اگر بناست موفقیتی در احیای دریاچه ارومیه صورت گیرد و چنانچه نتوانیم کشاورزان را قانع کنیم.اقدامات از مسیر مردمی سازی است.

به گزارش ایسنا، توجه به مسائل زیست محیطی یکی از شعارهای دولت سیزدهم است و پیگیری های جدی دولت برای نجات دریاچه ارومیه، نمادی از توجه به حفاظت از محیط زیست به شمار می رود.

این دریاچه یک سرمایه ملی است و حتی امروز به موضوعی بین المللی تبدیل شده، بنابراین باید مسائل این دریاچه به صورت ریشه ای و اصولی حل و فصل شود، چنانچه دریاچه خشک شود، کل کشور آسیب خواهد دید.

اگرچه تا احیای کامل دریاچه ارومیه فاصله داریم اما توجه دولت سیزدهم برای زنده نگه داشتن این دریاچه، بارقه امیدی است که همچنان در دلهای مردم سرزمین روشن است به امید روزی که خاطرات دوران کودکی مان از دریاچه ارومیه و آب تنی های آن دوران، برای کودکان آینده نیز قابل ملموس شود.

انتهای پیام