اکنون چند سال است که از مرگ یاسین چهار ساله که در مقابل دیدگان پدر و مادرش طعمه سگهای ولگرد شد، میگذرد اما تصمیمات تنها برای جمعآوری سریعالسیر و بدون برنامهریزی سگها از سطح شهر خلاصه شد تا این معضل سریعاً حل شود؛ غافل از اینکه نه تنها راهی برای حل این معضل نیافتهایم و هنوز هم سگهایی در شهر جولان میدهند که به دنبال اندکی غذا هستند؛ بلکه با دپو کردن سگها در فضای کوچک تنها پناهگاه بیرجند، آنها را قدم به قدم به مرگ نزدیکتر میکنیم. با وجود افزایش آمار سگهای بلاصاحب و زاد و ولد آنان در سطح شهر، شهرستان بیرجند تنها یک پناهگاه دارد که به نظر میرسد گنجایش خدماتدهی به این تعداد سگ را ندارد.
از طرفی کارشناسان محیط زیست معتقدند هرگونه غذارسانی به سگهای بلاصاحب باعث دادن امتیاز ویژه به این گونه، تولید مثل بیشتر و افزایش جمعیت آنها میشود؛ همین امر باعث شده که اکنون در ایران بین یک تا سه میلیون سگ بلاصاحب وجود داشته باشد؛ در صورتی که کل جمعیت حیات وحش قابل شمارش کشور زیر ۲۰۰ هزار فرد است. اکنون جمعیت این حیوانات از حیات وحش بیشتر شده و این امر برهم زننده تعادل طبیعت است، اما باید دقت کرد تا با تحت فشار قرار دادن مردم و سوءاستفاده از مسائل اعتقادی که رسانههای معاند به آن دامن میزنند نباید به افزایش این جمعیت و مشکلات پیش رو دامن زد.
اعتباراتی که کافی به نظر نمیرسند
محمود ظهوری، رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری بیرجند در گفتوگو با ایسنا با اشاره به نگهداری ۹۰۰ تا هزار قلاده سگ در "پناهگاه مهر" شهرداری بیرجند، اظهار کرد: این پناهگاه به مساحت سه هزار مترمربع در سایت مدیریت پسماند واقع شده و دارای اتاق مادر و فرزند، قرنطینه، اتاق جداسازی نر و ماده، اتاق دامپزشک و آشپزخانه است.
وی با بیان اینکه "پناهگاه مهر" شهرداری بیرجند در زمینی به مساحت هشت هزار متر مربع برای جمعآوری و نگهداری سگهای بلاصاحب تجهیز شده است، افزود: سایت مدیریت شهرداری بیرجند در مساحت ۸۰ هکتار واقع در کیلومتر ۲ جاده شوشود واقع شده که بخشی از این به سایت پناهگاه سگهای بلاصاحب اختصاص دارد.
رئیس سازمان مدیریت پسماند(مَپ) شهرداری بیرجند با اشاره به جمعآوری بیش از ۵۰۰ قلاده سگ توسط گشتهای زندهگیر شهرداری طی سال گذشته، ادامه داد: در حال حاضر زندهگیری سگها در سطح شهر بیرجند برعهده شهرداری است.
ظهوری با بیان اینکه حدود ۳۰ میلیون تومان هزینه غذارسانی به سگها طی دو هفته بوده و این هزینه هنگفتی است، افزود: غذارسانی غیراصولی و ترحم بی مورد باعث خواهد شد جمعیت سگهای بلاصاحب افزایش یابد.
وی با بیان اینکه سه تیم زندهگیر در سطح شهر بیرجند به طور ۲۴ ساعت فعال هستند، اظهار کرد: از روستاهای منطقه یک شهرستان بیرجند از جمله شمسآباد، حسینآباد، حاجیآباد، امیرآباد، چهکند و شهرستان خوسف نیز به این پناهگاه سگ وارد میشود.
رئیس سازمان مدیریت پسماند(مَپ) شهرداری بیرجند با بیان اینکه افراد برای زندهگیری سگها با سامانه تلفنی ۱۳۷ تماس بگیرند تا تیمها به سرعت حضور پیدا کنند، ادامه داد: سگی که چند روز گذشته در روستاهای شمسآباد و حسینآباد سادات چندین نفر را مجروح کرد، گشتهای زندهگیر شهرداری بیرجند نیز در کنار دهیاری حضور یافتند تا بتوانند سگ را به دام اندازند.
ظهوری با بیان اینکه افرادی حامی حیوانات هستند، اما گاهی درست رفتار نمیکنند؛ توقع ما از مردم این است که دلسوزیهای بیمورد را کنار بگذارند، چراکه سگها در پناهگاه زندگی بهتری نسبت به خیابان دارند، خاطرنشان کرد: گاهی از کوچهای تماس میگیرند که سگها را جمعآوری کنید که پس از حضور گشتهای زندهگیری شهرداری، همین مردم نسبت به گرفتن سگها اعتراض دارند.
وی با بیان اینکه اکنون ظرفیت پناهگاه تقریباً تکمیل شده است، تصریح کرد: مرگ با ترحم در صورتی انجام میشود با شرایطی که در این صورت کارگروهی در استان، برای نگهداری سگها زمانی را مشخص میکند و در صورت عدم متقاضی یا عدم رهاسازی در این مدت، مرگ برگزیده میشود که این روش انجام نمیشود.
وی با بیان اینکه روش دیگر عقیمسازی و رهاسازی است در خارج از مناطق حفاظت شده محیط زیست است که در حال حاضر هنوز این مکان وجود ندارد، تصریح کرد: طبق دستورالعمل جدیدی که ابلاغ شده سگها باید قبل از ورود به پناهگاه عقیم شوند؛ در واقع عقیمسازی، رهاسازی و واگذاری باید به تربیت انجام شود، اما عقیمسازی سگها هزینهبر است.
افزایش سرعت واکسیناسیون
محمد شفایی، معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی نیز در گفتوگو با ایسنا با اشاره به آغاز طرح فراگیر واکسیناسیون سگها در مقابل بیماری هاری گفت: ۹ هزار قلاده سگ صاحبدار در استان داریم که از ابتدای امسال برای پنج هزار و ۷۶۶ قلاده واکسیناسیون انجام شده است.
وی با بیان اینکه یکهزار سگ بلاصاحب که در پناهگاه شهرداری نگهداری میشوند همه واکسینه شدهاند و این آمادگی وجود دارد هر تعداد سگ که توسط شهرداریها و دهیاریها جمع آوری شود را واکسیناسیون کنیم، افزود: امسال ۱۸ مورد حیوان گزیدگی به دامپزشکی استان گزارش شده که ۱۳ مورد مثبت هاری و دو مورد هم در حال بررسی است.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی با بیان اینکه از این تعداد ۶ مورد گربه، ۲ مورد سگ صاحبدار، چهار سگ بلاصاحب، یک الاغ و یک مورد بزغاله بوده است، اظهار کرد: اگر روند واکسیناسیون فراگیر و عقیمسازی به خوبی پیش برود امیدواریم سال آینده موارد هاری کمتری داشته باشیم.
وی با بیان اینکه سال گذشته ۱۶ مورد حیوان گزیدگی گزارش که ۱۲ مورد آن مثبت بود لذا روند ابتلا به هاری در استان افزایشی است، تصریح کرد: سال ۱۴۰۰ هیچ موردی از این بیماری در استان نداشتیم ولی سال گذشته ۱۲ مورد شناسایی و امسال که هنوز ۲ ماه از آن نگذشته است، هشت مورد مثبت داشتهایم.
شفایی ادامه داد: شغال، گرگ، خفاش، روباه، راکون و راسوها ناقلان هاری در طبیعت و سگها و گربهها ناقلان این بیماری در جوامع شهری و روستایی هستند که سرایت بیماری به حیوان یا انسان بیش از ۹۵ درصد، از طریق گاز گرفتن یا خراش پوستی ناشی از پنجه کشیدن است.
وی از شهروندان خواست هر گونه مورد مشکوک به هاری را به شبکههای دامپزشکی گزارش کنند و ادامه داد: در صورت هر گونه گزش توسط حیوانات بلافاصله محل زخم ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با آب و صابون شست و شو، سپس با آب معمولی صابونزدایی و بعد از ضد عفونی با الکل یا بتادین سریعاً به مراکز بهداشتی و درمانی برای دریافت سرم و واکسن ضد هاری مراجعه شود.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی افزود: موارد مثبت هاری گربه نیز در نمونهگیریهای صورت گرفته در استان مشاهده شده است و با توجه به نزدیک بودن گربهها به جوامع شهری و روستایی، در صورت ابتلا به این بیماری احتمال انتقال آن نیز افزایش پیدا میکند.
شفایی با بیان اینکه واکسیناسیون در گربههای ولگرد انجام نمیشود احتمال بروز آسیبهای جدی ناشی از شیوع این بیماری در جوامع انسانی وجود دارد، افزود: افرادی که نسبت به نگهدای سگ و گربه اقدام میکنند، دامپزشکان، کارکنان مراکز بهداشتی، دامداران و افراد شاغل در آزمایشگاهها که به نحوی با سگ و گربه سر و کار دارند، علاوه بر واکسیناسیون سگ و گربه، نسبت به واکسیناسیون خودشان در صورت تایید مراکز بهداشتی نیز اقدام کنند.
حال که افزایش وجود سگهای بلاصاحب در شهر بیداد میکند، خطر هاری هر لحظه در کمین ماست که باید فکری اندیشید و کاری کرد.
انتهای پیام