به گزارش ایسنا، دکتر سید احمد فاضلزاده، رئیس مؤسسه ISC گفت: نظام رتبهبندی لایدن، نتایج رتبهبندی دانشگاههای برتر دنیا در سال ۲۰۲۳ میلادی خود را منتشر کرد. در رتبهبندی سال جاری این نظام، تعداد ۴۶ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در جمع هزار و ۴۱۱ دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند. این در حالی است که در سال قبل ۴۴ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در این رتبهبندی حضور داشتهاند.
فاضلزاده اظهار کرد: تعداد دانشگاههای حاضر از جمهوری اسلامی ایران در این رتبهبندی ۴۶ دانشگاه است که این آمار در سال قبل ۴۴ دانشگاه بوده است. نمودار زیر رشد عملکرد تعداد دانشگاههای کشور در رتبهبندی لایدن را نمایش میدهد.
در لینک زیر رتبه دانشگاههای جمهوری اسلامی ایران در هر معیار قابل مشاهده است:
رتبه دانشگاههای ایران در نظام رتبهبندی لایدن
جایگاه کشورهای اسلامی در رتبهبندی لایدن ۲۰۲۳
جمهوری اسلامی ایران با حضور ۴۶ دانشگاه در این نظام رتبهبندی، همچون سالهای گذشته در بین کشورهای اسلامی رتبه نخست را به لحاظ تعداد دانشگاه در اختیار خود دارد. پس از جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و مصر به ترتیب با ۳۶ و ۱۳ دانشگاه رتبههای دوم و سوم را دارند. در جدول زیر تعداد دانشگاههای کشورهای اسلامی در نظام رتبهبندی لایدن، نشان داده شده است.
فاضلزاده اظهار کرد: لایدن یکی از نظامهای معتبر ارزیابی دانشگاهی است که هر ساله دانشگاههای برتر دنیا را بر اساس مجموعه پیچیدهای از شاخصهای معتبر علمسنجی مورد ارزیابی و رتبهبندی قرار میدهد. در سال ۲۰۲۳، دانشگاههای جهان با دو دسته شاخص وابسته به اندازه و مستقل از اندازه در قالب ۴ معیار کلی مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی، دسترسی آزاد به انتشارات و تنوع جنسیتی در رتبهبندی لایدن مورد ارزیابی قرار گرفتند.
وی افزود: در رتبهبندی لایدن، از تولیدات علمی دانشگاهها در نمایههای پایگاه WoS استفاده شده است. بازه زمانی لحاظ شده در انتشارات دانشگاهها ۲۰۲۱-۲۰۱۸ و استنادها تا پایان سال ۲۰۲۲ است. در این رتبهبندی تنها شکل انتشاراتی پذیرفتهشده مقاله و مقاله مروری هستند و سایر قالبهای انتشاراتی مانند کتاب و مقاله کنفرانس و ... از بررسی حذف میشوند.
معیار مرجعیت علمی (تاثیر علمی) از تعداد کل انتشارات و شاخصهایی چون مقالات یک درصد برتر، مقالات پنج درصد برتر، مقالات ۱۰ درصد برتر و مقالات ۵۰ درصد برتر به صورت تعداد و سهم از کل و نیز تعداد کل انتشارات، مجموع و میانگین تعداد استنادهای انتشارات دانشگاه و نیز مجموع و میانگین تعداد استنادات نرمال شده (به رشته و سال) دانشگاه بهره گرفته است (دو شاخص آخر در صفحه اصلی نتایج نشان داده نمیشود.)
رئیس مؤسسه ISC گفت: در معیار دیپلماسی علمی از شاخصهایی چون تعداد کل انتشارات، همکاری علمی، همکاری بینالمللی، همکاری صنعتی، همکاری علمی با فاصله جغرافیایی کمتر از ۱۰۰ کیلومتر و همکاری علمی با فاصله جغرافیایی بیشتر از ۵۰۰۰ کیلومتر (به صورت تعداد و سهم از کل) استفاده کرده است.
وی ادامه داد: معیار دسترسی به انتشارت آزاد نیز از تعداد کل انتشارات و شاخصهای انتشارات دسترسی آزاد، انتشارات دسترسی آزاد طلایی، انتشارات دسترسی آزاد هیبرید، انتشارات دسترسی آزاد برنز، انتشارت دسترسی آزاد سبز (به صورت تعداد و سهم از کل) تشکیل میشود.
معیار تنوع جنسیتی نیز از تعداد کل نویسندگان و شاخصهایی از جمله تعداد نویسندگان زن و مرد، تعداد و نسبت نویسندگانی که جنسیت آنها مشخص نیست، نویسندگان مرد (به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان زن (به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان مرد (به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن)، نویسندگان زن (به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن) است.
جدول زیر معیارها و شاخصهای رتبهبندی لایدن نشان داده شده است.
بنابر اعلام روابط عمومی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، نظام رتبهبندی لایدن بر خلاف سایر نظامهای رتبهبندی موجود در سطح دنیا، برای دانشگاههای حاضر در نظام خود رتبهای واحد محاسبه نمیکند، بلکه دانشگاهها بر اساس معیارها و شاخصهای موجود در نظام لایدن مورد رتبهبندی قرار میگیرند. از این رو یکی از ویژگیهای رتبهبندی لایدن این است که به دانشگاههای حاضر در رتبهبندی خود، رتبه کل که برگرفته از تاثیر کلیه شاخصها و وزنهای مرتبط با آنها است، اختصاص نمیدهد، بلکه برای کلیه دانشگاهها در این شاخصها نمرات و رتبهها را جداگانه محاسبه و منتشر میکند.
انتهای پیام