یک پژوهشگر حقوق بین‌المل با اشاره به قرآن‌سوزی در سوئد؛

باید دولت سوئد را از طریق مجاری حقوقی و بین‌المللی پاسخگو کرد

روز چهارشنبه، همزمان با روز اول عید سعید قربان، قرآن کریم در کشور سوئد به آتش کشیده شد. ظاهرا در پشت چنین واقعه‌ای اهداف حقوق بشری پنهان است، زیرا سلوان موبیکا، عامل این واقعه قبل از به آتش زدن قرآن به رسانه‌ها گفت که فقط می‌خواهد نظرش را بیان کند و بر آزادی بیان توجه شود. از سویی دیگر با اینکه در ابتدا پلیس سوئد مخالف با برگزاری اعتراضات و به آتش زدن قرآن بود، اما دو هفته قبل از این واقعه، دادگاه سوئد چنین چیزی را مخالف با آزادی بیان دانست و ممنوعیت‌ها را لغو کرد.

اما با این حال در این رابطه نخست وزیر سوئد از تاثیرات احتمالی چنین رخدادی بر پیوستن این کشور در ناتو ابراز نگرانی می‌کند و از طرفی دیگر کشورهای مسلمان و غیرمسلمان مانند روسیه که از قضا بر ارزش‌های حقوق بشری مثل آزادی بیان تاکید دارند نیز این رخداد را محکوم می‌کنند.

هادی مسعودی‌فر، استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه آزاد مشهد در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص به آتش کشیده شدن قرآن در سوئد، آن هم به بهانه داشتن حق آزادی بیان اظهار کرد: بحث آزادی بیان یکی از حقوق بنیادین در نظام حقوق بشر به شمار می‌رود که ارتباط مستقیمی با کرامت انسانی دارد. منتها نظام حقوق بشر یک نظام سلسله مراتبی است و اگر قرار باشد حقی مانند آزادی بیان در آن رعایت و تضمین شود، نباید در تضاد با سایر حقوق و ارزش‌های مشترک انسانی قرار گیرد. 

وی با اشاره به اینکه نباید از آتش زدن قرآن در سوئد تفسیری وسیع در رابطه با آزادی بیان ارائه داد، اضافه کرد: حتی اگر انجام یک حرکت نمادین مانند آتش زدن کتاب‌های مقدس یا هر نوع شعائر دینی و مذهبی در قالب آزادی بیان مجاز شمرده شود، به دلیل در تضاد قرار گرفتن با سایر ارزش‌های مشترک انسانی، قابل پذیرش نیست و حقوق بشر را به طور کامل نقض می‌کند.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: به آتش کشیده شدن قرآن در سوئد نباید باعث ایجاد این تلقی شود که چون در این کشور تفسیر درستی از آزادی بیان وجود ندارد، پس آزادی بیان در ساحت حقوق بشر به طور کامل خدشه‌دار شده و از بین رفته است. کشورهایی هستند که حقوق بشر را به طور کامل رعایت می‌کنند و آزادی بیان را مورد ستایش و حمایت قرار می‌دهند، آن هم به صورتی که با سایر ارزش‌های انسانی در تضاد نباشد. پس نباید اقدام خودسرانه، غیرانسانی و خلاف ارزش‌های انسانی دولت سوئد را به معنای این دانست که اساسا آزادی بیان حقی رد شده یا نامحدود است.

این پژوهشگر حقوق بین‌الملل با اشاره به محکوم شدن آتش زدن قرآن در سوئد توسط کشورهای مسلمان و غیرمسلمان، گفت: حق آزادی بیان، محیط زیست سالم، آموزش و بهداشت همه مصادیق حقوق بشر است که تمام انسان‌ها در جوامع مختلف برداشت مشترکی از آن دارند. برداشت جامعه انسانی از آزادی بیان و استانداردهای حقوق بشری برای انسان‌های ساکن در ایران و سایر نقاط جهان به یک اندازه قابل درک است. بنابراین پیروی از فطرت انسانی خود، امری طبیعی است و به واکنش منفی تمام مردم جهان نسبت به چنین واقعه‌ای منجر شده است.

مسعودی‌فر با بیان اینکه اهداف سیاسی پشت این ماجرا نهفته است، عنوان کرد: این اقدام ذاتا سیاسی است، زیرا توسط دولت سوئد در سطح رسانه‌های بین‌المللی و تعاملات بین‌المللی و قضاوت انسانی اشاعه پیدا کرده و به یک الگویی تبدیل شده که در آن مناسبات سیاسی از منافع یک گروه خاص  تندرو غیرمسلمان و ضد اسلامی پیروی می‌کند. در غیر این صورت چرا در کشورهای دیگر این اتفاق نمی‌افتد، چرا در کشورهایی که برای ارزش‌های دینی ارزشی قائل هستند و از درجه‌ای از تمدن برخوردارند چنین اتفاقی نمی‌افتد. پس یک سری تلاش‌ها برای ایجاد نابه‌هنجاری سیاسی علیه مسلمانان و آرامش روانی آن‌ها پشت این قضیه قرار دارد که بر پایه آن چنین حادثه‌ای رقم خورده است.

این پژوهشگر حقوق بین‌الملل با بیان اینکه دولت سوئد باید در خصوص این واقعه پاسخگوی افکار عمومی جهان باشد، اضافه‌ کرد: حتی اگر در مورد حمایت و دخالت مستقیم دولت سوئد از این اتفاق غیر انسانی شواهدی وجود نداشته باشد، باز هم باید پاسخگو باشد. چون این حادثه در قلمرو حاکمیت ملی سوئد بوده و از طریق رسانه این کشور در سرتاسر جهان گسترش پیدا کرده، پس دولت‌ سوئد باید نسبت به افکار عمومی جهان به ویژه مسلمانان پاسخگو باشد و هزینه‌های ناشی از آن‌ را بپردازد.

وی با اشاره به نظر برخی تحلیلگران مبنی بر اینکه وقوع این ماجرا توسط دولت سوئد به دلیل ایجاد حساسیت در دولت مسلمان ترکیه و هموار کردن مسیر پیوستن به ناتو بوده، تاکید کرد: سازوکار پیوستن به ناتو مشخص است. هرچند که پشتوانه‌های سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی تاثیر موثری بر پیوستن یک عضو به ناتو دارد ولی اینکه انجام اقدامات خارج از رویه و خارج از استانداردهای حقوق بشری را یک اهرم سیاسی صرف بدانیم، درست نیست. 

استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه آزاد مشهد افزود: باید نسبت به این اتفاقات و رخدادها بیشتر نگرش حقوقی داشت و به ضمانت اجراهای حقوقی متکی بود، چون از طریق مکانیسم‌های حقوقی است که می‌توان کشورها را نسبت به نابه‌هنجاری‌های حقوق بشری مواخذه کرد و سوئد را در قبال این اقدام غیر انسانی در جایگاه پاسخگویی قرار داد وگرنه در قلمرو سیاسی هیچ ضمانت اجرای مشخصی برای پاسخگو کردن دولت‌ها وجود ندارد.

انتهای پیام

  • شنبه/ ۱۰ تیر ۱۴۰۲ / ۱۴:۱۶
  • دسته‌بندی: خراسان رضوی
  • کد خبر: 1402041005886
  • خبرنگار : 50558