به گزارش ایسنا، مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس در روزهای اخیر ویرایش ۲۰۲۲ گزارش استنادی نشریات (JCR) را منتشر کرده است. گزارش استنادی نشریات به صورت سالیانه منتشر می‌شود و به جامعه تحقیقاتی این امکان را می‌دهد تا مجلات دانشگاهی دارای کیفیت بالا را شناسایی کنند. همچنین ناشران دانشگاهی در سراسر جهان نیز از این گزارش‌ها استفاده می‌کنند تا تاثیر علمی مجلاتشان را نسبت به رشته خود متوجه شوند و از این طریق مجله خود را به جامعه تحقیقاتی معرفی کنند.
در آخرین گزارش استنادی نشریات، کلاریویت آنالیتیکس بیش از ۲۱ هزار و ۵۰۰ مجله با کیفیت بالا از بیش از ۲۵۰ رشته علمی و تحقیقاتی را از ۱۱۲ کشور شناسایی کرده است و تنها مجلاتی در این فهرست انتخاب شده‌اند که استانداردهای کیفی دقیق را رعایت کرده باشند. از این بین، ۱۳ هزار و ۶۶۸ مجله در حوزه علوم، ۷ هزار و ۱۲۳ مجله در حوزه علوم اجتماعی، ۳ هزار و ۲۴۸ مجله در حوزه هنر و علوم انسانی هستند. بیش از ۵ هزار و ۶۰۰ مجله تمام محتوای خود را به صورت دسترسی آزاد منتشر می‌کنند و ۹ هزار و ۱۳۶ مجله برای اولین بار ضریب تاثیر دریافت کرده‌اند.
بر اساس داده‌های سامانه نما؛ جایگاه علم، فناوری و نوآوری ایران در جهان در مورد گزارش استنادی نشریه‌ها (JCR) «کلاریویت آنالیتیکس» در سال ۲۰۲۳ میلادی، ۴۱ نشریه ایرانی «ضریب تأثیر» گرفته‌اند.
ایمپکت فکتور یا ضریب تاثیر؛ یک شاخص کمّی است که میزان ارجاع (رفرنس‌دهی) به مقالات یک نشریه را نشان می‌دهد. این شاخص نشان می‌دهد که به یک مقاله منتشرشده، چند بار رفرنس داده شده است و برآورد نسبت میزان عددی استنادها به تعداد مقالات چاپ‌شده در یک سال در یک نشریه به‌خصوص را در نظر می‌گیرد. از این شاخص برای مقایسه با کیفیت‌ترین نشریات در یک موضوع، استفاده می‌شود.
پایگاه استنادی وب آو ساینس، سه نمایه اصلی و پرچمدار دارد. این سه نمایه، «نمایه استنادی گسترش‌یافته علوم» (SCIE)، «نمایه استنادی علوم اجتماعی» (SSCI) و «نمایه استنادی هنر و علوم انسانی» (AHCI) هستند. نشریه‌های نمایه‌شده در نمایه هنر و علوم انسانی، ضریب تاثیر یا ایمپکت فکتور نمی‌گیرند، ولی به عنوان نشریه‌های پرچمدار وب آو ساینس به شمار می‌روند. این ۴۱ نشریه در سه نمایه پرچمدار «وب آو ساینس (WOS)»، یعنی نمایه استنادی گسترش‌یافته علوم، نمایه استنادی علوم اجتماعی و نمایه استنادی هنر و علوم انسانی نمایه شده‌اند. تنها ۲ نشریه ایرانی در نمایه استنادی علوم اجتماعی نمایه شده‌اند و هیچ نشریه‌ای نیز از ایران در نمایه هنر و علوم انسانی نمایه نشده است.
در گزارش استنادی نشریه‌ها در سال گذشته میلادی نیز ۴۱ نشریه ایرانی ضریب تاثیر (Impact Factor) گرفته بودند.
فهرست نشریه‌های ایرانی در سه نمایه پرچمدار «وب آو ساینس» در ویرایش ۲۰۲۲ میلادی «JCR»
علاوه بر ۴۱ نشریه‌ای که ضریب تاثیر گرفته‌اند، ۱۱۵ نشریه ایرانی دیگر نیز در «نمایه استنادی منابع نوپدید» قرار دارند. نشریه‌هایی که در این نمایه هستند اعتبارشان در برابر سه نمایه پرچمدار «WOS» کمتر است. نام، زمینه علمی و شاپای این نشریات نیز در فایل زیر قابل دسترسی است:
فهرست نشریه‌های ایرانی در نمایه استنادی منابع نوپدید «وب آو ساینس» در گزارش ۲۰۲۲ میلادی
بر اساس گزارش سامانه نمای پژوهشگاه ایرانداک از ویرایش ۲۰۲۲ گزارش استنادی نشریات (JCR)؛ ایران از نظر تعداد نشریه‌های دارای «ضریب تأثیر» در نمایه‌نامه «وب آو ساینس»، پس از ترکیه، جایگاه دوم را در میان کشورهای منطقه دارد.
در پایگاه «JCR» روی هم ۶۳۳ نشریه از کشورهای منطقه در «وب آو ساینس» نمایه می‌شود که ۲۰۴ عنوان از آن‌ها در سه نمایه پرچمدار و دیگر نشریه‌ها در «نمایه استنادی منابع نوپدید» هستند. جدول سه، تعداد نشریه‌های کشورهای منطقه را در نمایه‌نامi «وب آو ساینس» (WOS) نشان می‌دهد.
بر اساس ویرایش ۲۰۲۲ «JCR» (گزارش استنادی نشریه‌ها)، نشریه «Journal of Nanostructure in Chemistry» با «ضریب تأثیر» ۱۰ و «Iranian Journal of Radiology» با «ضریب تأثیر» ۰.۳، بیشترین و کمترین «ضریب تأثیر» را در میان نشریه‌های ایرانی در «JCR» دارند.
اطلاعات بیشتر نشریه‌های ایرانی دارای ضریب تأثیر؛ دربردارندi نام نشریه، «ضریب تأثیر» نشریه، چارکی که نشریه در آن است، «ضریب تأثیر» بدون شمارش خوداستنادی، «ضریب تأثیر» پنج ساله و «امتیاز آیگن» آن‌ها در لینک زیر قابل دسترس است:
ضریب تأثیر نشریه‌های ایرانی در نمایه‌های پرچمدار در ویرایش ۲۰۲۲ میلادی «JCR»
به طور کل میانگین ضریب تأثیر نشریه‌های ایرانی نمایه‌شده در «جی.سی.آر.» ۱.۸۶ و میانه آن‌ها ۱.۵۰ است. بررسی ضریب تأثیر نشریه‌های کشورهای منطقه نشان می‌دهد که میانگین ضریب تأثیر نشریه‌های ایران در جایگاه پنجم کشورهای منطقه است.
در جدول پنج، میانگین و میانه «ضریب تأثیر» نشریه‌های کشورهای منطقه آمده است:
بر اساس این گزارش، ایران دو نشریه در چارک نخست (Q1)، چهار نشریه در چارک دوم (Q2)، ۱۶ نشریه در چارک سوم (Q3)، و ۱۹ نشریه در چارک چهارم (Q4) فهرست نشریه‌های نمایه شده در این پایگاه دارد.
چارک نشریات یا Quartile Score؛ شاخصی است که از یک تا چهار می‌تواند متغیر باشد و در واقع امتیاز عملکردی هر نشریه در گروه موضوعی خود است. به این صورت که نشریه‌های Q1 در طبقه بالا (۲۵ درصد برتر)، نشریه‌های Q2 در طبقه میانی بالا (۲۵ تا۵۰ درصد)، نشریه‌های Q3 در طبقه میانی پایین (۵۰ تا ۷۵ درصد) و نشریه‌های Q4 در طبقه پایین (۲۵ درصد انتهایی) حوزه موضوعی خود قرار دارند. در نتیجه بهترین نشریه‌ها در یک حوزه موضوعی مشخص جزو ۲۵ درصد برتر رتبه‌بندی یا Q1 قرار دارند.
انتهای پیام