مجموعۀ بازار و بازارچه در ایران، ازدورۀ ساسانیان، در شهرهایی که رونق بازرگانی داشتند، شکل گرفته است. مکانهایی که نهادی اقتصادی و اجتماعی نامیده میشدند و استخوانبندی شهر و روستاهای بزرگ به شمار میرفتند.
شکلگیری بازار و نحوه توسعه و ساماندهی فضاها، به کارکرد و رشد اقتصادی آنها بستگی دارد. عناصری مانند راسته اصلی، راستههای فرعی، دالان، چهارسو (چهار سوق)، میدان و جلوخان هم از فضاهای ارتباطیِ این شاهراه ارتباطی بین مردم در شهرهای قدیمی میدانند.
همچنین در طول بررسیهای باستانشناسانه نمونههای متعددی از سکونتگاههایی که اقتصادشان متکی بر تولید صنایع دستی بود، در نقاط مختلف ایران به دست آمدهاند.
از دورۀ سلجوقیان به بعد، بازار ایرانی در فضاهای شهری، شکوفا میشود و با روی کار آمدن صفویها، به دلیل وجودِ امنیت کامل و توسعه روابط خارجی و گسترش مبادلات تجاری، رونق بازارها به اوج خود میرسد.
برخی از قدیمیترینِ این بازارها و بازارچههای کشور هنوز در اصفهان قرار دارند، از بازارچههای دور تا دور میدان نقش جهان گرفته تا بازارچههای کوچکتر مانند «بیدآباد»، «زیرچارسوق»، «علی قلی آقا» و «دردشت» را در خود دارد، در این گزارش تصویری چند بازارچۀ اصفهان را مشاهده میکنید.
اصفهان شهر بازارچهها
عکس: زهرا اسدی