از این‌رو توجه به گسترش و افزایش کمی و به موازات آن کیفیت و چگونگی ساخت و نگهداری و در نهایت رعایت موارد ایمنی به ویژه هنگام بازی و استفاده از تجهیزات موجود در این اماکن، برای استفاده‌کنندگان همیشه جزو دغدغه های والدین و کارشناسان بوده است.
توجه به این موضوع از آن حیث دارای اهمیت است که ایمن‌سازی فضاهای سبز و در نگاه ویژه فضاهای بازی کودکان قبل از اینکه به‌عنوان یک مطالبه مردمی مطرح شود، نخستین گام در فرآیند استانداردسازی و ارتقاء سلامت در شهر دوستدار کودک محسوب می‌شود.
بنابراین وجود هر گونه اشکال در ابعاد و مکان یابی و یا وسیله و یا سازه غیراستاندارد و خطرآفرین در بازیگاه ها هیچ گونه توجیهی نداشته و ساخت فضای سبز و متعاقباً کنترل تولید وسایل و اسباب بازی نصب شده در آنها نه تنها باید از زمان طراحی و ساخت بلکه پس از نصب و به‌کارگیری نیز مورد توجه، پایش و بررسی دائمی و به‌روزرسانی قرار گیرد.
طبق قانون، زمین‌های بازی و تجهیزات پارک‌ها، بازیگاه ها و شهر شادی‌ها مشمول استاندارد اجباری خدمات بوده و لاجرم برای رسیدن به استانداردهای شهر دوستدار کودک برخورداری از امکانات مناسب نظیر پارک ها و فضایی برای بازی کودکان با امنیت کافی، وسایل بازی متناسب با مراحل رشد کودکان، محل های عبور و مرور امن در خیابان، مبلمان شهری مناسب، دسترسی راحت به فضاهای آموزشی رسمی و فوق برنامه، دسترسی به امکانات ورزشی مناسب و ایجاد مراکز ارائه خدمات به کودکان دارای نیازهای ویژه و توانایی های متفاوت و ... مورد نیاز است.
در حالیکه از منظر بسیاری از صاحب نظران حوزه سلامت و ایمنی نه تنها در زمینه تجهیزات تفریحی پیشرفته و برقی بلکه حتی ایمنی وسایل بازی ساده و عمومی مانند سرسره، تاب و آلاکلنگ و ... نیز بر خلاف سادگی و حجم کم، نیازمند مطالعه بیشتر در زمینه استاندارد بودن در هنگام ساخت، خرید و نصب و حتی اصلاح و بازنگری چند باره هستند بنابراین به صورت معمول در بیشتر مواقع صرفاً پس از وقوع یک حادثه ای ناگوار متولیان و مسئولان به فکر ایجاد ایمنی و یا بازنگری در کیفیت این وسایل می افتند که این موضوع خود علت واضحی است از حجم نگران کننده بی تفاوتی و کم توجهی به بایستگی های یک شهر ایمن برای کودکان.
شهری دوستدار کودکم آرزوست
هر چند بسیاری از مسئولان و مدیران شهری همدان طی سال های اخیر بارها و بارها با عنوان اینکه پارک های موجود در شهر همدان با استانداردها و سرانه های مطلوب شهری فاصله زیادی داشته و یا از نظر مکان یابی از پراکندگی مطلوب و عادلانه ای در سطح شهر برخوردار نیستند، به دنبال تجهیز، نوسازی و گسترش منطبق بر استاندارد این فضاها بوده اند که صد البته می توان خروجی های قابل تحسینی را هم از این حرکت در گوشه و کنار شهر دید، با این حال نباید غافل شد که هنوز نقاط ضعف و تهدیدهای ریز و درشتی نیز در این اماکن وجود دارد که هم باعث دغدغه خاطر بزرگسالان و هم تهدیدی برای ایمنی و سلامت کودکان است.
از این رو لازم است تا متولیات اداره فضاهای تفریحی و سبز در این زمینه جدیت بیشتری به خرج داده و شاید لازم است دوباره تکرار کنیم، از ابتدای سال ۱۳۸۷ و براساس استانداردهای ملی تجهیزات زمین های بازی متولیان فضاهای سبز و بازیگاه ها موظف هستند ضمن ارزیابی ها و نظارت های دوره ای به مجرد تشخیص عدم صحت در کارکرد و یا احتمال بروز خطر وسیله مورد نظر را حتی بر خلاف هزینه بالای خرید و نصب، از رده کاربری خارج کنند چراکه بررسی برخی حوادث و رویدادهای قبلی و نیز مشاهدات میدانی فعلی به وضوح نشان می دهد که اغلب حوادث تلخ گذشته و یا تهدیدات بالقوه امروز که موجب کشته و زخمی شدن تعدادی از استفاده کنندگان شده، عموماً ماحصل چیزی نیست جز طراحی غلط، ساخت کم کیفیت، غیراستاندارد بودن، عمر بالای دستگاه‌ها و یا وسیله، بی توجهی متصدیان آنها به رعایت نکات ایمنی، عدم بازرسی ها و بازدیدهای دوره ای و ...
از منظر والدین و نگاه کودکان ....
ایسنا با توجه به قرار گرفتن در آستانه فصل تابستان و آغاز یک تعطیلی طولانی که لاجرم باعث بالا رفتن حجم و نرخ حضور کودکان و نوجوانان در پارک ها، بازیگاه ها و بوستان ها و متعاقباً استفاده از وسایل و تجهیزات و تفریحی، در راستای اطلاع از کم و کیف امکانات موجود در این اماکن طی تحقیقاتی میدانی و ضمن سرکشی به نقاط مختلف شهر و گفتگو با تعدادی از والدین، کودکان و نوجوانان اقدام به طرح پرسش هایی در این زمینه کرده که ماحصل آن را در ادامه می خوانید.
گو آن که نکته اصلی و مشترک عنوان شده از سوی اکثر مخاطبان تقدیر از زحمات، تلاش ها و اقدامات قابل تقدیر مدیران و مسئولانی است که طی سالیان اخیر با درک نیازهای کودکان و نیز لزوم حفظ جان و سلامت آنها اقدام به تهیه و خرید و نصب و راه اندازی وسایل تفریحی جدیدی کرده اند که علاوه بر جلوه بخشی بصری به فضاهای شهری، تاحدود بسیار زیادی نیز موجبات آرامش خاطر والدین و سلامت کودکان دلبندشان را نیز فراهم کرده است.
با این حال هنوز این مطالبه و امید وجود دارد که متولیان امر ضمن ادامه همین روند، تلاش کنند تا با دقت بیشتر در خواسته و مطالبات مردم از یک سو و نیز بایستگی ها و الزامات این حوزه به آن سطح از قابلیت ها و شایستگی های مورد نیاز دست یافته و فردای بهتر از امروز را برای تمامی کودکان و فرزندان این شهر رقم بزنند و اما در مجموع گفتگوهای صورت گرفته با تعداد ۵۰ نفر از حاضران در پارک ها، بوستان ها و زمین های بازی موجود در سطح شهر همدان اعم از والدین، کودکان و نوجوانان درباره کمیت و کیفیت وسایل بازی، میزان رضایت و یا نواقص و معایب این‌گونه عنوان شده که اگرچه طی سال‌های اخیر شاهد نصب وسایل بازی جدید و زیباتری در برخی بوستان ها و فضاهای سبز شهری بوده ایم اما بعضاً با تعداد مراجعان همخوانی ندارند و نیازمند افزایش به لحاظ کمی و کیفی است.
وضعیت برخی وسایل بازی به گونه ایست که به علت عدم دقت در نصب و برپایی خوب، پس از مدتی دچار لرزش، افتادگی و تزلزل می شوند که این موضوع برای کاربران کم سن و سال بسیار خطرناک است. در نوع طراحی و ساخت برخی وسایل جلوه های بصری و رنگ بندی های خوبی صورت گرفته اما نکته اینجاست که این وسیله ها برای همه طیف های سنی قابل استفاده نیستند.
بسیاری از نوجوانان و حتی کودکان بیان کردند که این وسایل با وجود زیبایی، عموماً از هیجان کافی و نشاط آوری برخودار نیستند و بسیار ساده هستند. از منظر این گفتگوشوندگان وسایلی مانند تاب ها، آلاکلنگ و سُرسُرهای بزرگتر جذابیت بیشتری دارد.
برخی از والدین بر این بارو بودند که به علت استفاده از پلاستیک در بدنه این وسایل این تصور وجود دارد که آنها از استحکام قابل قبولی در برابر ضربات و فشار و یا حرارت و سرما برخودار نباشند و با اشاره به برخی شکستگی ها و یا زائده های تیز و بُرنده فلزی، خواستار تقویت و کیفیت بخشی به ساخت این وسایل بودند.
جمعی از خانوادها ضمن اشاره به اینکه هنوز در برخی پارک ها وسایل قدیمی و فلزی مانند آلاکلنگ، تاب و سرسره وجود دارد که برای کودکان خطرآفرین است، مطالبه گر بودند که باید این وسایل در اسرع وقت جمع آوری شوند همچنین خواستار توجه بیشتر به خلاقیت فضاسازی و طراحی بوستان ها و ساخت وسایل بازی جدید و متنوع متناسب با علاقه و سن کودکان در راستای تقویت قوای جسمانی و مهارت های فردی بودند.
از منظر برخی والدین حاضر در گفتگو متولیان باید حتی الامکان به رنگ آمیزی سالانه و به ویژه شستشوی دوره ای وسایل بازی دقت کنند.
در ادامه بسیاری از والدین نیز با تأکید و اصرار به اینکه باید تمام محوطه بازی به وسیله کف پوش های نرم ایمن شده و از به‌کارگیری، ریگ، جداول سیمانی و سنگی در کف و اطراف آنها جداً پرهیز شود، مطرح کردند: باید مبحث نظافت، روشنایی کافی و تعبیه کف‌شور برای تخلیه روان‌آب‌های احتمالی نیز در این محوطه ها مورد توجه قرار گیرد.
به تأکید بسیاری از والدین با توجه به فرارسیدن تابستان و اینکه بسیاری از خانوادها و کودکان شب‌ها تا دیر وقت در فضاهای سبز حضور می یابند بنابراین توجه به نور و روشنایی مناسب این مکان ها بسیار ضروری است.
بسیاری از کودکان معتقد بودند فضای ویژه بازی نسبت به کل پارک بسیار محدود و کوچک است و همین موضوع باعث ازدحام، تراکم و افزایش احتمال خطر برخورد برای آنها می شود. به همین موازات نیز بسیاری از والدین خواهان جداسازی محوطه های بازی کودکان از بقیه پارک یا بوستان با مواردی چون دیوارهای کوتاه، فنس و تورهای سیمی تا به نوعی از ایجاد مزاحمت توسط نوجوانان و جوانان ممانعت شود. البته به گفته این همشهریان وجود برخی وسایل و سازه ها در کنار محل بازی کودکان توجیه منطقی ندارد و وجود آنها برای کودکان مضر است در ضمن تأکید بر پاک بودن محیط بازی کودکان از وسایل غیرضرور داشتند و در نهایت تعبیه صندلی و محل هایی برای نشستن والدین و کودکان، آبخوری و ... نیز از مطالبات آنها بود.
در مجموع گفتگوها برخی از والدین و حتی کودکان و نوجوانان اظهار کردند که در پی حضور در پارک ها و در نقاط مختلف شهر متأسفانه شاهد حاکمیت نوعی از تبعیض در اختصاص امکانات و کیفیت پردازی ها بوده اند که این امر نشان می دهد حتی در محیط های بازی کودکان نیز هنوز رگه های روشنی از تبعیض و پایین شهر وجود دارد.
اما در یک نگاه خاص برخی خانواده ها بیان کردند که این فقدان فرهنگ استفاده صحیح از وسایل بازی و یا بی توجهی والدین به نوع رفتار کودکان در این گونه محیط هاست که بیشتر از خود وسایل، موجب بروز حوادث جانی و بدنی می شود.
این بزرگسالان بر این باورند که متأسفانه بسیاری از والدین در هنگام حضور و بازی کودکان در محوطه ها هیج توجهی به آنها نداشته و حتی در مقام هشدار به فرزندان خود در زمینه رعایت نوبت، میزان و شکل استفاده از وسیله برنیامده و جالب تر اینکه در پی بروز هر گونه رخداد ناخوشایند نیز به صورت یک طرفه وسیله و مدیریت پارک را مورد اتهام و هجمه قرار می دهند.
از نگاه جمع کثیری از کودکان متأسفانه بسیاری از بزرگسالان(جوانان) بی توجه به محیط اختصاصی کودکان از این وسایل استفاده کرده و علاوه بر تضیعع حقوق آنها باعث تخریب و صدمه زدن به وسایل بازی می شوند.
از منظر جمعی از گفتگوشوندگان با توجه به برخی مخاطرات اجتماعی سرکشی منظم پلیس، وجود نگهبان و یا نصب دوربین های پایش در بازیگاه های کودکان بسیار ضروری است.
تهیه شده توسط خبرنگار ایسنا: عباس سریشی
انتهای پیام