امروزه جلوه‌های گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ابعاد مختلف زندگی انسان به چشم می‌خورد. اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در عین حال که می توانند ابزار مفیدی برای تبادل اطلاعات باشند آثار مخربی نیز برای روابط اجتماعی و فردی دارند.
شبکه‌های اجتماعی به عنوان یکی از رسانه‌های پرطرفدار و تعاملی در جوامع امروزی محسوب می شوند. این شبکه‌ها در ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد تاثیرگذار بوده و قطعا در آینده شاهد نقش پر رنگ تر این شبکه‌ها در زندگی افراد هستیم.
خانواده به عنوان مهم ترین رکن جامعه، نقش بی بدیلی در تامین نیازهای عاطفی و سلامت روانی افراد بر عهده دارد. نهادی که استحکام آن با گسترش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی تهدید می‌شود.
در همین راستا در رابطه با تاثیرات فضای مجازی بر روابط زوجین با دکتر مرضیه عزیزی معین روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه به گفت‌وگو پرداختیم.
این روانشناس بالینی در گفت‌وگو با ایسنا، عنوان کرد: زوجین نسبت به همدیگر یکسری تکالیف، انتظارات و تعهداتی دارند که با ورود به فضای مجازی این تعهدات و انتظارات دچار تزلزل و دگرگونی شده است.
وی افزود: پژوهش‌های زیادی کاهش روابط عاطفی و تعامل بین زوجین و وجود روابط منفی معناداری بین رضایت جنسی و عاطفی زوجین را با وقت گذرانی آن‌ها در فضای مجازی تایید می‌کنند.
وی ادامه داد: منظور ما از روابط منفی معنادار این است که فرد زمان زیادی را در فضای مجازی می گذراند و به همان میزان در روابط زناشویی از صمیمت، رضایت جنسی و روابط عاطفی کم می گذارد؛ در این مسئله رابطه معکوس وجود دارد، به همان میزان که فرد روابط زناشویی معنادار داشته باشد و انتظارات طرف مقابل را برآورده کند فضای مجازی کمتر می تواند فرد را درگیر خود کند.
عزیزی معین در خصوص تاثیرات منفی فضای مجازی بر روابط زوجین، تصریح کرد: شبکه‌های اجتماعی به منزله اجتماع مجازی برای کاربران است و همین مسئله سبب می شود افراد در این اجتماع مجازی با یکدیگر ارتباط داشته باشند و طیف گسترده‌ای از فعالیت اجتماعی و تفریحات را در این فضا تجربه کنند و اطلاعات مورد نیاز خود را بدست بیاورند.
شبکه‌های اجتماعی تعریف نادرستی از زندگی مشترک ارائه می‌کنند
وی تصریح کرد: شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی معمولا یک تعریف نادرست از زندگی مشترک ارائه می کنند و این سبب می شود که افراد در مفهوم عشق، اعتماد و تعهد نسبت به یکدیگر دچار سوءتفاهم شوند؛ وقتی در فضای مجازی یک فضای رمانتیک و رویا گونه‌ای از روابط را می بینیم افراد این شرایط را با روابط واقعی زناشویی خود مقایسه می‌کنند، اما توجه نمی‌کنند که واقعیت زندگی متفاوت از آن چیزی است که در فضای مجازی به نمایش گذاشته می‌شود. بنابراین باید به افراد توصیه کنیم که نوع رابطه عاطفی هر زوجی با دیگران کاملا متفاوت است.
این روانشناس بالینی با بیان اینکه شواهد نشان می‌دهد طلاق عاطفی در بین زوجینی که وقت زیادی را در فضای مجازی می‌گذرانند بیشتر بوده است، تاکید کرد: کاهش ارتباطات و تعاملات کلامی که ساده ترین نوع مناسبات در بین زوجین است حتی با ۱۷ دقیقه حضور در فضای مجازی کمرنگ تر می شود و شاهد گسست عاطفی در خانواده به ویژه در بین زوجین خواهیم بود.
این مدرس دانشگاه یادآور شد: حضور بیش از حد هر یک از زوجین در فضای مجازی باعث می‌شود که فرد از فضای روانی و محیطی همسر خود دور شود تا جایی که سبب می‌شود زوجین صرفا در فضای فیزیکی مشترک زندگی کنند و به این معنا از اهدافی که برای زندگی مشترک خود در نظر داشتند دور می‌شوند.
فانتزی‌های شبکه های اجتماعی؛ تغییر سبک زندگی زوجین را به دنبال دارد
عزیزی معین با بیان اینکه پیوندهای عاطفی با ابزار الکترونیکی کمرنگ شده و ارتباط زوجین بار هیجانی، عاطفی و احساسی برای افراد ندارد، ادامه داد: گاهی اوقات ما در شبکه‌های اجتماعی سلیقه‌های متفاوتی را می بینیم به این معنا که یکی دیگر از آسیب‌های فضای مجازی تغییر سبک زندگی افراد است؛ زوجینی که با یک سلیقه و اهداف مشترک وارد زندگی شدند بعد از دیدن سبک‌های متفاوت و خاصی از زندگی در شبکه‌های اجتماعی خواهان تغییر در سبک زندگی خودشان می‌شوند، آن‌ها شرایط زندگی خود را با سبک زندگی تجملاتی که در فضای مجازی می‌بینند مقایسه می‌کنند و به دنبال تحقق مسائلی هستند که شاید رسیدن به آن‌ها در شرایط زندگی واقعی شان سخت باشد و همین سبب فشار اقتصادی در خانواده و نارضایتی از کیفیت زندگی خودشان می‌شود و در واقع فشار روانی برای زوجین به ارمغان می‌آورد.
شبکه‌های اجتماعی خودکم بینی را به افراد القا می‌کنند
عزیزی معین اضافه کرد: تضعیف ارزش‌های دینی و اخلاقی، افزایش بیگانگی اجتماعی، تغییر سبک زندگی و سلیقه‌ها در فضای مجازی باعث می‌شود افراد به ارتباطات دوستی خارج از چارچوب خانواده تعصب نداشته باشند.
وی ادامه داد: مشاهده شرایط رویاگونه و توهمی از زندگی دیگران که در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته می‌شود احساس حقارت و خود کم بینی و عدم رضایت از شرایطی که فرد در آن زندگی می‌کند را به او القا خواهد کرد و اغلب به صورت ناخودآگاه این تصور را برای فرد ایجاد می‌کند که برای همسر خود جذاب نیست؛ این مسئله در خانم‌ها منجر به انجام جراحی‌های متعدد زیبایی می‌شود. البته گاها این مقایسه ها توسط هر یک از زوجین مطرح می‌شود که می‌تواند برای زندگی مشترک بسیار مخرب باشد.
عزیزی معین اظهار کرد: متاسفانه فضای مجازی فرصت ارتباطات کلامی را از افراد گرفته زیرا ارتباطات در فضای مجازی به صورت متن و در قالب چت است، این نوع ارتباطات متنی در روابط بین زوجین وارد شده و گسترش اینترنت سبب شده افراد زمانی که حتی در منزل هستند نیز چت کنند؛ این زوجین از امکانات فضای مجازی برای چت کردن استفاده می‌کنند که هیچگونه صمیمیت عاطفی در آن وجود ندارد و نمی تواند جایگزین ارتباط کلامی در روابط زناشویی شود.
این روانشناس بالینی با تاکید بر اینکه زوجین حتما باید حریم خصوصی را حفظ کنند و نباید مسائل زناشویی و احساسی خودشان را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند، تصریح کرد: زوجین زمانی که در منزل هستند نباید برای ارتباط با همسرشان از فضای مجازی استفاده کنند.
به گزارش ایسنا، افزایش سواد رسانه‌ای به عنوان یک مهارت اجتماعی و یک ضرورت برای برقراری ارتباط‌های اجتماعی و هم‌چنین آشنایی خانواده با مضرات شبکه‌های اجتماعی و تعیین زمان و مکان مشخصی برای استفاده آن‌ها از اینترنت و استفاده از موبایل، افزایش تعاملات فرد به فرد یا رو در رو با همسر از جمله مواردی است که می‌تواند آسیب‌های فضای مجازی را بر روابط زوجین کاهش دهد.
انتهای پیام