محمد صمیمی اول، با اشاره به فرش دستباف و قابلیت‌های آن در توسعه کشور، در گفت‌وگو با ایسنا گفت: فرش دستباف به عنوان یکی از هنرهای صناعی دیرین در تاریخ کهن ایران از دیرباز پابه‌پای بشر تا به امروز حضور داشته است. 

وی افزود: از قرون بسیار دور که ایرانیان با محرومیت‌ها و رنج‌های بسیار زیادی مواجه بودند فرش دستباف یکی از رشته‌های شغلی و معیشتی مهم در پهنه این کشور بزرگ بوده که هم اکنون نیز بخشی از واقعیت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ایران است. 

این طراح فرش بیان کرد: بعد از کشاورزی و دامداری بیشترین گستردگی در رشته‌های شغلی متعلق به فرش دستباف بوده است؛ هرچند که با توسعه کشور در قرن معاصر فرش دستباف به دلیل تعارضات با برخی از اهداف و مولفه‌های توسعه، با مشکلاتی مواجه شده، اما کماکان به عنوان یک رشته تمدن ساز و یک رشته هنری بسیار فاخر ظهور و بروز دارد. 

فرش و تحقق امنیت انسانی

صمیمی اول با بیان اینکه این رشته قابلیت‌های منحصر به فردی در توسعه کشور دارد، افزود: قابلیت اول امنیت انسانی است که حفظ پراکندگی جمعیتی و  نگاه داشت مردم در روستاها و شهرها به عنوان یکی از اصول امنیت انسانی از اهمیت زیادی برخوردار است. 

وی ادامه داد: هر زمان جمعیت کشور با کاهش روبرو شده امنیت انسانی تهدید شده و پدیده‌های اقلیمی به ویژه خشکسالی از دلایل مهم مهاجرت مردم و خالی شدن روستاها از سکنه به حساب می‌آید؛ حضور مردم در مناطق جغرافیایی و در شهرها و روستاها به ویژه نقاط مرزی مستلزم وجود شرایط زیست است.

عضو پیوسته انجمن علمی فرش ایران بیان کرد: پدیده مهاجرت به ویژه در نقاطی که با کمبود آب و شرایط سخت اقلیمی و خشکسالی مواجه بوده، بسیار زیاد و بحران زا بوده است؛ در این راستا توسعه فرش دستباف به عنوان یکی از گزینه‌های مقابله با خشکسالی در کشور و تهدید جدی مهاجرت باید بیش از این مطرح بود. 

صمیمی اول ادامه داد: اشتغال به فرش دستباف و سایر صنایع دستی مردم را از منابع آبی و خاکی بی نیاز می‌کند و واضح است که بخش وسیعی از کشور دارای اقلیم بیابانی و نیمه بیابانی است و این اقلیم، از آب و خاک مناسب برای کشاورزی و سایر شغل‌های وابسته به آن برخوردار نیست. 

وی اظهار کرد: پیداست که صنایع دستی و فرش دستباف به عنوان یکی از مشاغلی که کمترین نیازمندی را به منابع آبی دارد، از رشته‌های بسیار مطمئن و پایدار برای مبارزه با پدیده خشکسالی و تضمین ماندگاری مردم در شهرها و روستاها است. 

صمیمی اول تصریح کرد: خوشبختانه بخش وسیعی از کشور از قدیم الایام و قرون گذشته به این رشته هنری و جذاب اشتغال داشته‌اند که متاسفانه در چند دهه گذشته با بی مهری متولیان چه در بخش خصوصی و چه در بخش مدیریت دولتی دچار مشکلاتی شده است؛ لذا توجه به فرش دستباف برای نگاهداشت مردم در روستاها و شهرها به خصوص در استان‌های مرزی قطعاً دارای آثار امنیت انسانی برای کشور است.

وی با بیان اینکه مسئله دوم حفظ منابع آبی و خاکی کشور است، افزود: امروزه از کمبود منابع آبی نه به عنوان یک بحران بلکه به عنوان یک بر بحران نام برده می‌شود و هرچه کشور از سمت مشاغل آب بر، فاصله گرفته و مشاغل کم آب بر یا بدون نیاز آبی را توسعه توسعه دهد، پایداری خود را تضمین کرده است. 

عضو پیوسته انجمن علمی فرش ایران ادامه داد: همه ساله دولت‌های مختلف به ویژه در دهه‌های اخیر رویکردهای مثبتی در حوزه آب از طریق برنامه‌های کاهش مصرف منابع آبی کشور داشته‌اند؛ از جمله طرح‌های آبخیزداری یا طرح‌های شیوه‌های نوین آبیاری که برای اجرای این طرح‌ها همه ساله مبالغ بسیار زیادی هزینه می‌شود.

صمیمی اول اظهار کرد: اعتبارات کلانی در قالب تسهیلات تبصره‌ای و یا تسهیلات بلاعوض به بهره‌بردارانی که مصرف آب را از طریق شیوه‌های نوین آبیاری مدیریت و کاهش دهند پرداخت می‌شود، اما در حوزه اشتغال و رشته‌های تولیدی این گونه تسهیلات و مزایا کمتر به چشم می‌خورد که شایسته این است که فرش دستباف به عنوان یکی از رشته‌های بدون نیاز آبی، بهتر از این مورد توجه قرار گیرد. 

فرش؛ جلوه گاه دیپلماسی فرهنگی

وی با بیان اینکه برپا کردن و یا حفظ هر دار قالی در کشور می‌توانند باعث نگاهداشت منابع آبی زیرزمینی شود، تصریح کرد: فرش از نقطه نشر دیپلماسی فرهنگی نیز می‌تواند مورد سنجش قرار گیرد؛ یکی از شاعران بیرجندی دیپلماسی فرهنگی فرش را چه زیبا سروده است: "هرکجا که کاخ و قصری ساختند فرش ایران را در او انداختند؛ زین هنر مشهور گشتیم در جهان؛ جای کردیم در دل پیر و جوان".

طراح فرش و پژوهشگر بیان کرد: از نیازمندی‌های هر کشور، وجود ارتباطات منطقه‌ای و بین المللی بوده و بسیار سطحی است اگر فکر کنیم که همه ارتباطات کشورها تنها از طریق روابط دو یا چند جانبه دیپلماتیک محقق می‌شود. 

صمیمی اول اظهار کرد: ادبیات، هنر، تاریخ و رشته‌های مختلف علمی خود به تنهایی یک مسیر و یک دیپلماسی علمی و فرهنگی به شمار می‌آید و فرش دستباف به عنوان یکی از رشته‌های هنری و صناعی کهن ایران از دیرباز به خانه و کاشانه جهانیان راه یافته است. 

وی با بیان اینکه فرش دستباف سهم بسزایی در شناخت جهانیان نسبت به ایرانی و ایران داشته و دارد، افزود: این قابلیت منحصر به فرد فرش دستباف را باید قدر بدانیم و از آن مراقبت کنیم؛ هر تخته فرش به مثابه یک سفیر و یک رایزن فرهنگی کشور ایران در خانه مردم جهان به حساب می‌آید. 

صمیمی اول بیان کرد: جهانیان با فرش دستباف ایرانی خاطرات بسیار خوب و ماندگاری دارند؛ فرش دستباف در حقیقت پلی از دورترین نقاط عشایری و روستایی ایران به بزرگترین کشورهای جهان است تا جهانیان با افکار آداب و احساسات قلبی مردم ایران آشنا شوند.

وی افزود: هرچه این ارتباط بین هنرها و صنایع دستی و به ویژه فرش دستباف با مردم جهان کمتر شود، ایران یک حامی را در سطح بین المللی از دست داده است، اما ایرادی که به سازمان‌های بین المللی می‌توان گرفت این است که اجازه داده‌اند کشورها، آثار تمدنی و  بین المللی ملت‌ها را تحریم و دسترسی مردم جهان را به این آثار تمدنی محدود کنند.

بانوان را دریابید

صمیمی اول با بیان اینکه پویا و فعال کردن منابع انسانی بانوان کشور از دیگر موارد توجه به فرش است، ادامه داد: می‌دانیم که بنا بر دلایل فرهنگی، جسمی و اقتصادی شرایط برابر برای فعالیت بانوان در همه مشاغل فراهم نیست؛ حوزه صنایع دستی به ویژه فرش دستباف بهترین قابلیت برای فعال کردن این بخش مهم و موثر جامعه محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه خانگی بودن تولید فرش دستباف، حفظ همبستگی خانواده و فراهم بودن فرصت رسیدگی به مدیریت منزل، از مهم‌ترین خصلت‌های تولید فرش دستباف توسط بانوان ایران است، تصریح کرد: توسعه فرش دستباف می‌تواند  اولین اثر را در اشتغال و ترمیم معیشت بانوان و سهیم کردن آن در رشد اقتصادی کشور داشته باشد. 

طراح و پژوهشگر فرش بیان کرد: سهم بانوان ایران در تولید، مبادلات تجاری و اقتصاد جهانی به هیچ وجه قابل قبول نیست و می‌طلبد که مدیران کشور نسبت به توسعه فرش دستباف به منظور اشتغال بانوان و سهیم کردن آن در تولید و اقتصاد بیش از پیش کوشا باشند.

انتهای پیام