خمینی‌شهر یکی از شهرستان‌های استان اصفهان، که در غرب این شهر واقع شده و از نظر جمعیت پرتراکم‌ترین شهر ایران است. در دوران پهلوی به همایونشهر و پیش‌تر از آن به سِدِه شهرت داشته است و علت اصلی این نامگذاری وجود سه ده، خوزان، فروشان و وَرنوسفادران است. وجه تسمیه محله خوزان به نقل از استاد محمد مهریار این چنین است: این واژه از نام طایفه آریایی «خوز» گرفته شده و ترکیب واژه‌شناسی آن چنین است: «خوز + آن» جزء اول نام قدیمی طایفه خوز است که «خوزستان» و «اهواز» (اخواز جمع عربی خوز) هم از آن ساخته شده و جزء دوم آن پسوند جمع و نسبت و کثرت است و دو جزء بر روی هم یعنی جایی منسوب به خوزها و یا محل و مقر خوزان که به روایتی به اعتقاد تاریخ‌نگاران محله خوزان قدیمی‌ترین محله خمینی‌شهر است. برخی از پژوهشگران معتقدند خوزان یک شهر اشکانی به مساحت حدود ۵۰ هکتار بوده و این محل به‌عنوان یکی از آبادی‌های ماربین در منابع قدیمی آمده است و از یک مقطع تاریخی همراه فروشان و وَرنوسفادران به دلیل بزرگی و موقعیت جغرافیایی و برخی شرایط سیاسی سِدِه را تشکیل داده‌اند. خوزان یکی از سه ده معروف خمینی شهر که شامل محله‌های، فتح‌آباد، کوبَرز یا کووَرز، اِسفریز، شمسآباد و درب محکمه است. خوزان و اراضی آن با محلات وَرنوسفادران، فروشان، اَندآن(اَندُوان)، اِسفریز و جوی آباد همسایه است. خیابان‌های بوعلی، ۱۷ شهریور، شریعتی جنوبی و بخشی از شریعتی شمالی در این محله قرار دارد.
گوشه به گوشه ایران؛ گذری در محله خوزان
عکس: یلدا گلزاری