نهج البلاغه، منشور انسانیت

حکمت پنجاه و نهم؛ ارزش نصیحت و نصیحت کننده

هنگام ترساندن و برحذر داشتن نسبت به خطرات نه تنها ناراحت نشوید، بلکه آن را به منزله یک بشارت برای خود تلقی کنید.

در حکمت ۵۹ نهج‌البلاغه آمده است: «مَنْ حَذَّرَکَ کَمَنْ بَشَّرَکَ؛ کسی که تو را (از اموری که خطرناک است) بترساند همچون کسی است که به تو بشارت دهد (به اموری که مایه سرور و خوشحالی است)»

حجت‌الاسلام شکیبایی در گفت‌وگو با ایسنا به تشریح حکمت ۵۹ نهج‌البلاغه امیرالمومنین (ع) پرداخته که شرح آن زیر آمده است:

در مصادر نهج البلاغه در ذیل این حدیث شریف افزون بر ذکر مدارک، نکته قابل ملاحظه‌ای آمده که می‌گوید: تحذیر شناساندن انسان به چیزی است که مصلحت او در آن است و زیان و خطر را از او دفع می‌کند و اینکه امام می‌فرماید چنین کسی مانند کسی است که به تو بشارت می‌دهد مفهومش این است که باید از این هشدارها همان گونه خوشحال شوی که از خبرهای مسرت‌بخش خوشحال می‌شوی و باید از چنین کسی همان گونه تشکر کنی که از بشارت دهنده تشکر می‌کنی، زیرا او اگر خیر تو را نمی‌خواست به تو هشدار نمی‌داد و از افتادن در شر برحذر نمی‌داشت.

تحذیر به معنای ترساندن و هشدار دادن در برابر خطرات قطعی یا احتمالی است و تبشیر به معنای بشارت دادن در برابر پیروزی‌هاست.

از آنجا که پرهیز از خطرات خود یک پیروزی بزرگ است امام می‌فرماید: کسی که تو را از خطر و ضرر قطعی یا احتمالی برحذر می‌دارد مانند کسی است که تو را بشارت دهد به اموری که مایه خوشحالی توست. بنابراین، دوستان خوب کسانی هستند که هم انسان را نسبت به پیروزی‌ها دلگرم سازند و هم نسبت به خطرات آگاه نمایند و این که یکی از حقوق مومنان بر یکدیگر نصیحت شمرده شده اشاره به همین گونه هشدارهاست، بلکه گاه می شود برحذر داشتن و هشدار دادن به خطرها اثرات مهم تری از بشارت ها دارد، زیرا بشارت دهنده بسیار می شود که به کارهای نیک انجام شده و پیروزی‌ها بشارت می‌دهد، بشارتی که تغییری در سرنوشت نخواهد داشت؛ ولی تحذیرکننده همیشه پیش از خطر هشدار می‌دهد و چه بسا سبب برطرف شدن خطرات مهمی می گردد.

پیام این گفتار حکیمانه مولا این است که هنگام ترساندن و برحذر داشتن نسبت به خطرات نه تنها ناراحت نشوید، بلکه آن را به منزله یک بشارت برای خود تلقی کنید.

در حدیثی در کتاب شریف کافی از امام باقر (ع) می خوانیم که به یکی از یاران خود فرمود: «اِتَّبِعْ مَنْ یُبْکیکَ وهُو لَکَ ناصِحٌ وَلا تَتَّبِع مَن یُضحِکَکَ وَهُو لَکَ غاشٍّ؛ از کسی پیروی کن که تو را می‌گریاند ولی خیرخواه توست از کسی که تو را می‌خنداند اما به تو دروغ می‌گوید و حقایق را وارونه نشان می‌دهد، پیروی مکن».

انتهای پیام

  • شنبه/ ۶ خرداد ۱۴۰۲ / ۰۹:۱۲
  • دسته‌بندی: قم
  • کد خبر: 1402030603486
  • خبرنگار :