مجتبی رضانژاد در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه شهر بجستان باوجود اینکه در منطقه گرم و خشک واقع شده است، تنوع زیستی و غنای ژنتیکی خوبی دارد، عنوان کرد: تنوع زیستی یا Biodiversity در یک تعریف ساده، به گوناگونی شکل‌های مختلف حیات در روی زمین گفته می‌شود که یک سرمایه عمومی است و به همه‌ انسان‌ها تعلق دارد، بنابراین باید همه‌ ما برای حفظ و نگهداری آن تلاش کنیم.

وی افزود: شهرستان بجستان با وجود اینکه جزء شهرهای کویری استان بوده و در منطقه خشک و کویری واقع شده است، اما از تنوع زیستی و غنای ژنتیکی بسیار خوبی برخوردار است.

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان در رابطه با تنوع زیستی منطقه گفت: این شهرستان با برخورداری از دو منطقه حفاظت شده هلالی و افتخار و همچنین سایر مناطق آزاد، بیش از ۱۱۵ گونه پرنده، بالغ‌بر ۳۵ گونه پستاندار و بیش از ۲۰ گونه خزنده را در خود جای داده است.

وی با اشاره به گونه‌های جانوری مهم شهرستان بجستان خاطرنشان کرد: یکی از گونه‌های جانوری بسیار مهم منطقه، گونه ارزشمند یوزپلنگ است که در معرض خطر انقراض قرار دارد؛ علاوه بر یوزپلنگ گونه‌هایی مانند پلنگ، آهو، قوچ و میش، کل و بز، جبیر، گرگ و ...از مهمترین گونه‌های جانوری بجستان هستند.

رضانژاد همچنین با مطلوب ارزیابی کردن تنوع زیستی پرندگان بجستان از هوبره، زاغ بور، انواع مختلف عقاب‌ها، باقرقره، کبک و تیهو به عنوان مهمترین گونه‌های پرنده در منطقه نام برد.

وی یادآور شد: از آن جایی که شهرستان بجستان در منطقه خشک واقع شده است، در حوزه تنوع گونه‌های گیاهی و به لحاظ گونه‌های درختی تنوع زیادی نداشته و گونه‌های درختی و درختچه‌ای مانند بادامشک، بنه و گونه تاغ که دست‌کاشت است، از مهمترین گونه‌های گیاهی شاخص منطقه هستند.

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان تصریح کرد: یکی از نکات مهم در مناطق خشک و کویری حفظ خاک است که در این مناطق چون پوشش گیاهی غنی نیست خاک در معرض تخریب و فرسایش قرار دارد، بنابراین وجود بعضی از گونه‌های گیاهی از جمله اشنیان، آتریپلکس، عجوه و درمنه که نقش پوششی دارند، در حفاظت از خاک بسیار حائز اهمیت است.

وی درختچه بادامشک را یکی از گونه‌های گیاهی ارزشمند منطقه حفاظت شده افتخار ذکر کرد و گفت: درختچه بادامشک که چشم‌انداز زیبا و خاصی به منطقه حاشیه کویر داده است، هم از لحاظ جذب گردشگر و هم به لحاظ کارکردهایی که در اکوسیستم دارد از جمله جذب پرندگان، نقش مهمی در تنوع زیستی منطقه ایفا می‌کند.

اقدامات به موقع محیط‌زیست تأثیرات سوء خشکسالی را به حداقل رساند

 وی با بیان اینکه رفتار نادرست ما انسان‌ها با طبیعت و محیط‌زیست، باعث شده که هر لحظه از تنوع زیستی و غنای زیستی کاسته شود به مهمترین تهدیدات و مخاطراتی که تنوع زیستی بجستان با آن روبرو است اشاره کرد و در این زمینه توضیح داد: تخریب زیستگاه و به خصوص معدن‌کاوی، شکار غیرمجاز، چرای بی‌رویه، برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین و خشکسالی‌های سال‌های اخیر از جمله مهمترین مخاطرات و تهدیدهایی هستند که تنوع زیستی بجستان با آن روبرو است.

رضانژاد، خشکسالی را یکی از مهمترین تهدیدات تنوع زیستی در سال‌های اخیر دانست و گفت: بروز خشکسالی‌های متعدد و کاهش بارندگی‌ها در سال‌های اخیر، تنوع زیستی منطقه را با مخاطرات جدی روبرو کرده است.

وی افزود: محیط‌زیست برای مقابله با خشکسالی اقداماتی از جمله آبرسانی به حیات وحش با تانکر، احداث آبشخورهای مصنوعی و ... را در منطقه انجام داده است که این اقدامات به خصوص پارسال، باعث شد باوجود خشکسالی و کاهش منابع آبی، حوزه حیات وحش با کمبود آب مواجه نشده و شاهد جمعیت رو به رشد و پایداری در منطقه باشیم.

رضانژاد همچنین استفاده بی‌رویه از سموم را یکی از تهدیدات تنوع زیستی عنوان کرد و گفت: استفاده بی‌رویه از سموم و آفت‌کش‌ها باعث کاهش جمعیت حشرات مفید که خود آفات را کنترل می‌کنند می‌شود، این امر طغیان آفات را به دنبال دارد و افزایش آفات نیز باعث استفاده بیشتر از سموم، آلودگی هوا، آب و خاک می‌شود.

تمام اشکال تنوع زیستی در کنار هم باعث پایداری محیط‌زیست و زیستگاه‌ها می‌شوند

وی در رابطه با اهمیت تنوع زیستی گفت: تمام اشکال تنوع زیستی در کنار هم باعث پایداری محیط‌زیست و زیستگاه‌ها می‌شوند و قطعاً از بین رفتن یک گونه در طبیعت، باعث می‌شود که وظیفه و کارکردی که بر عهده آن گونه است با مشکلاتی مواجه شده و پیامدهای زیانبار و غیر قابل جبرانی به همراه داشته باشد.

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان افزود: به عنوان مثال اگر یک گونه که از آفات گیاهی تغذیه می‌کند، از بین برود باعث طغیان آفات گیاهی شده و این امر قطعاً کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده و به دنبال آن امنیت غذایی به مخاطره می‌افتد؛ یا اگر یک گونه شکارگر یا گوشتخوار از طبیعت حذف شود به تبع آن جمعیت پستانداران علفخوار زیاد شده و با تغذیه آنها از مراتع، پوشش گیاهی و غنای مراتع دستخوش تغییرات مخرب شده و فقر غنای گیاهی مراتع و عرصه‌های طبیعی نیز تخریب و فرسایش خاک، وقوع سیل‌های ویرانگر و... را به همراه خواهد داشت.

وی گفت: به منظور فرهنگ‌سازی در زمینه محیط‌زیست، برای مراجعین به موزه حیات وحش اداره حفاظت محیط‌زیست بجستان، اعم از دانش‌آموزان و نونهالان مهد کودک، برنامه‌های آموزشی برگزار می‌کنیم؛ همچنین در طول سال تحصیلی کلاس‌هایی در مدارس برای دانش‌آموزان داریم که برپایی این کلاس‌های آموزشی با هدف افزایش آگاهی دانش‌آموزان با مباحث محیط‌زیستی، نقش مؤثری در فرهنگ‌سازی برای نسل‌های آینده خواهد داشت.

انتهای پیام