جلسه بایستههای تحصیل در مقطع خارج امروز پنجشنبه 21 اردیبهشتماه در موسسه عالی فقه و علوم اسلامی برگزار شد.
به گزارش ایسنا، در این جلسه آیت الله سیدمحمدعلی مدرسی با موضوع ضرورت پرداختن به فقههای مضاف، حجت الاسلام والمسلمین سید مصطفی حسینی نصب با موضوع هدفگذاری درس خارج اصول و حجت الاسلام والمسلمین قدیرعلی شمس با موضوع شیوه تحصیل فقه در مقطع خارج به سخنرانی پرداختند.
تمدن درحال گسترش مبانی فقهی است
آیت الله سید محمدعلی مدرسی در ابتدای این جلسه اظهار کرد: هر طلبه باید نقشه راه زندگی خود را طراحی کرده و بداند که به چه مسیری میخواهد برود.
وی با اشاره به اینکه عملکرد خود را نیز در این راستا باید بر اساس اهدافش تنظیم کند، مطرح کرد: همچنین در این راستا باید نقاط مثبت و منفی و استعدادهای خود را نیز بشناسد.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه طلبه باید ارکان مدیریت را به خوبی بشناسد، عنوان کرد: اگر طلاب نسبت به این موضوع آگاهی لازم را داشته باشند میتوانند در جبهه مدیریت خود و اهداف خود موفق باشند.
وی با اشاره به اینکه درس فقه شامل بایدها و نبایدهای انسان است، خاطرنشان کرد: این موضوع موجب شده است که درس فقه دارای یک پهنه بسیار وسیع باشد.
آیت الله مدرسی با بیان اینکه فقه غنیای در حوزه علمیه داریم، تصریح کرد: این درس در مقایسه با آنچه هست بسیار غنی است ولی در مقایسه با آنچه که باید باشد، دارای خلاهایی است.
وی با اشاره به اینکه بشر دائما درحال پیشرفت و تحول است، یادآور شد: این موضوع نشان میدهد تمدن، درحال گسترش مطالب فقه است.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه متاسفانه امروز این بروزرسانی مستمر را شاهد نیستیم، ابراز کرد: این بروز رسانیها باید انجام شده و در مرحله بعدی به گفتمان تبدیل شود.
وی با اشاره به اینکه طلاب باید استعدادها و تواناییهای خود در مباحث مختلف فقهی را کشف کنند، بیان کرد: پس از خودشناسی باید آن موضوعی در آن استعداد دارند را نیز به خوبی درک کرده و بشناسند.
آیت الله مدرسی با بیان اینکه باید درس فقه با جدیت دنبال شود، اظهار کرد: اساتیدی که به تدریس این درس مشغول هستند باید از توانمندیهای بسیاری برخوردار باشند.
وی با اشاره به اینکه فرصت آزمون و خطا نداریم، عنوان کرد: به دلیل عدم بروزرسانی فقه مدتهاست تقاضا در این عرصه داریم ولی هیچ عرضهای را شاهد نیستیم.
مهمترین رکن در درس خارج، استاد است
سپس حجت الاسلام والمسلمین سید مصطفی حسینی نصب نیز اظهار کرد: هر طلبه ابتدا باید هدفگذاری مشخصی داشته باشد تا بتواند از مشورت دیگران استفاده کند.
وی با اشاره به اینکه سه عنصر طلبه، استاد و متن در بحث آموزش مهم هستند، مطرح کرد: در دروس مختلف نقش هرکدام از این عناصر پررنگتر خواهد شد و در درس خارج نیز نقش آفرینی اصلی با استاد است.
استاد حوزه علمیه ادامه داد: در درس خارج هدفگذاری استاد و طلبه بسیار مهم هستند و باید با یکدیگر تناسب منطقی داشته باشند.
وی با بیان اینکه هدف کلان در درس خارج به چند دسته تقسیم میشود، عنوان کرد: هدفگذاری سنتی خارج فقه و اصول، اجتهاد است.
حسینی نصب افزود: برای تحقق اجتهاد باید پس از پایان هر دوره درسی، زمانی با اساتید قویتر نیز سپری شود.
درس خارج فقه متشکل از پژوهشهای استاد است
در پایان نیز، حجت الاسلام والمسلمین قدیرعلی شمس اظهار کرد: آموزش و پژوهش در کنار یکدیگر هستند.
وی با اشاره به اینکه تمام درس خارج فقه شامل پژوهشهای استاد است، مطرح کرد: در این درس هدف نیز آموزش پژوهش به طلاب به صورت عملی است.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه در این عرصه موضوعشناسی و مفهومشناسی از اهمیت بسیاری برخوردار است، عنوان کرد: در امر پژوهش باید ابهام اصلی و سوالات فرعی مشخص باشد تا بتوانیم یک پژوهش موفق را پشت سر بگذاریم.
وی با اشاره به اینکه پژوهش یک هنر است، خاطرنشان کرد: طلاب باید تحت نظر اساتید مورد آزمون و خطا قرار بگیرند تا بتوانند پژوهشی با حداقل خطا را انجام دهند.
شمس با بیان اینکه در درس خارج فقه همین اتفاق رقم میخورد، تصریح کرد: طلاب در درس خارج فقه ابتدا پژوهش استاد را تحت نظر ایشان تکرار میکنند تا بتواند در ادامه پژوهشهای تخصصی خود را انجام دهند.
وی با اشاره به اینکه در درس خارج فقه باید به تدریج کتابهای مفهومیتر انتخاب شوند، یادآور شد: پیش از شروع کلاس درس باید پیش مطالعه و مباحثه میان طلاب صورت بگیرد.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه درس خارج فقه باید منظم و پیوسته آموزش داده شود، ابراز کرد: تجربه ثابت کرده است افرادی که یک روز را غیبت میکنند در روز بعدی نیز در فهم درس دچار مشکل میشوند.
وی با اشاره به اینکه حضور منظم تاثیر بسیاری در فهم درس دارد، بیان کرد: همچنین طلاب باید در زمان کلاس تمام تمرکز خود را به درس اختصاص دهند.
شمس ادامه داد: یکی دیگر از نکات ضروری در کلاس درس این است که طلاب اصلا نباید در زمان ارائه درس به مباحثه بپردازند.
وی با بیان اینکه مطالب استاد در کلاس درس باید گوش داده شده و فهمیده شود، اظهار داشت: متاسفانه امروز برخی در کلاس درس فقط مشغول یادداشت برداری از مطالب هستند که بدون تمرکز انجام میشود.
استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه این موضوع موجب میشود طلبه از فهم درس جا بماند، مطرح کرد: در سنت حوزه این یادداشت برداریها وجود نداشته است و اگر فردی این اقدام را انجام میداد موجب خجالت میشد.
وی با بیان اینکه برای مفهوم شناسی، طلاب نیازمند کتاب لغت و استعلام از آیات قرآن هستند، عنوان کرد: همچنین بعد از کلاس نیز طلاب باید با استاد گفتوگو و مباحثه داشته باشند تا نکاتی که سوال شدهاند را بپرسد.
انتهای پیام