علی نوری بیستم اردیبهشت ماه در ششمین سمینار علمی سومین جشنواره سراسری اقوام ایران زمین که به همت مرکز لرستان‌شناسی دانشگاه لرستان و معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی این استان برگزار شد، در سخنرانی ای که تحت عنوان بازتاب هویت ایرانی در شعر لرستان انجام شد، اظهار کرد: ویژگی‌های روانی، شخصیتی، و مذهبی از سویی و ویژگی های زبانی، فرهنگی، طبیعی و اقلیمی  از دیگرسو بر تکوین و تحول هویت افراد و جوامع اثر می‌گذارند.

وی افزود: هویت هم جنبه فردی دارد که در روانشناسی بررسی می‌شود؛ هم جنبه کلی و انسانی دارد که در فلسفه و عرفان کاویده می‌شود و هم جنبه اجتماعی، سیاسی، جغرافیایی و تاریخی دارد که در علوم سیاسی و اجتماعی تحت عنوان «هویت ملی» بدان پرداخته می شود.

وی ادامه داد:  هویت ملی تعبیری  است که مفهومی پیچیده دارد و در ۱۵۰ سال گذشته دعواهای زیادی بین روشنفکران برانگیخته است.

نوری تصریح کرد: یک روایت از هویت ملی، هویت ملت پرستانه است که رویکردی است افراطی و متعصبانه و با وصف ناسیونالیسم رمانتیک از آن یاد می شود. که بویژه در بین شاعران و منتقدان دوره مشروطه طرفدارانی دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان بیان کرد: رویکرد دوم، روایت مدرن و پسامدرن است که در آن نیز تعصب می‌بینیم و تمام تأکید آن‌ بر ملت ستیزی و نفی گذشته ی فرهنگی و تاریخی است.

وی ادامه داد: روایت سوم، نگاهی معتدل دارد که ضمن تأکید بر این نکته که ملیت و هویت ملی تعابیری هستند که از قرن ۱۹ پدیدار شده و در ایران نمود پیدا کرده اند، بر آنند که گذشته اساطیری، تاریخی و فرهنگی  ما نیز بر هویت ملی امروز ما اثرگذار بوده است.

نوری تصریح کرد: شاهنامه کتابی جامع و چندپهلو است که آیینه هویت ایرانی است و جنبه‌های مختلف آن را نشان می‌دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان ادامه داد: هویت ایرانی در نگاهی عمیق، تلفیقی است از عناصر زبانی، تاریخی ،جغرافیایی، فرهنگی و مذهبی و باید به این مهم توجه کرد که در این باب، هم عناصر ایرانی و هم عناصر اسلامی سهم دارند.

وی افزود: استاد مطهری در دهه ۴۰ در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، روشن کرده که ایران چه سهمی در تمدن اسلامی و پویایی آن در جهان داشته و البته اسلام نیز سهم بسزایی در تعمیق و پختگی  ادبیات و شعر ما داشته است.

نوری در ادامه، ضمن تاکید بر این مطلب که ادبیات فارسی بازتاب هویت ایرانی است، تصریح کرد: مولفه های هویتی دیگری مانند باور به قضا و قدر،  تساهل و مدارا، خردگرایی و جلوه‌های دیگری که در فرهنگ ایرانی وجود داشته، همه کم و بیش در متون ادب فارسی، بویژه شاهنامه بازتاب یافته است.

وی ادامه داد: شاهنامه تأثیر شگفتی در ادبیات لرستان دارد. این تأثیر چند گونه و چندپهلو است؛ چنانکه ما در استان لرستان، هم مانند استان های دیگر ایران برنامه های رسمی شاهنامه‌خوانی داریم با چندین لحن متفاوت که الان تنها یک لحن آن باقی مانده است؛ و هم  در خانه‌ها از شاهنامه به عنوان کتابی که در عین پند دادن و عبرت آموزی، وسیله سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت نیز هست استفاده می شود.

نوری بیان کرد: اما تنها در لرستان و به طور خاص در بین لک زبانان، شاهنامه سرایی نیز داریم؛ چنان که هم نسخه شاهنامه لکی به همت استاد ایزدپناه چاپ و منتشر شده و هم در کرمانشاه به همت استاد بهرامی شاهنامه کردی چاپ شده که به نوعی برادر و قل دیگر همین شاهنامه لکی است.

وی در بخش پایانی سخنان خود ضمن بیان این نکته که علاوه بر آنچه گفته شد، در لرستان، بویژه در شعر لکی شعرهای حماسی مستقلی مانند شعر بلند «دار جنگه»_ از سید نوشاد ابوالوفایی شاعر دوره نادرشاه_ نیز داریم که روایتی فشرده و در عین حال کلی و جامع از تاریخ و فرهنگ ایران و هویت ایرانی است که در عین اختصار، به تاسی از شاهنامه فردوسی، به همه ادوار اساطیری، پهلوانی و تاریخی ایران زمین اشاره کرده است، ابیاتی از این شعر زیبا را خواند و توضیحاتی درباره آن داد.

انتهای پیام