ایسناپلاس: «چارلز فیلیپ آرتور جرج»، فرزند ارشد ۷۴ ساله‌ی ملکه الیزابت، شنبه (شانزدهم اردیبهشت‌ماه، ششم مِی) با نام چارلز سوم تاجگذاری کرد. شاه چارلز سوم، پادشاه بریتانیا و ۱۴ قلمرو مشترک‌المنافع دیگر محسوب می‌شود. در تاریخ بریتانیا، چارلز رکورد «طولانی‌ترین وارث بلافصل» را به نام خودش ثبت کرده و پیرترین پادشاهی است که بر تخت سلطنت بریتانیا نشسته است. البته از لحاظ قانونی او پس از مرگ مادرش ملکه الیزابت دوم در سپتامبر سال ۲۰۲۲ به پادشاهی رسید اما برگزاری مراسم تاجگذاری با وقفه‌ای ۷ ماهه مواجه شد.
چارلز کیست؟
پادشاه جدید بریتانیا در ساعت ۹:۱۴ دقیقه شب در تاریخ ۱۴ نوامبر سال ۱۹۴۸ در کاخ باکینگهام و در زمان سلطنت پدربزرگ مادری‌اش، جرج پنجم به دنیا آمد. پدرش شاهزاده فیلیپ، دوک ادینبرا و مادرش پرنسس الیزابت بود که بعدها با نام «الیزابت دوم» ملکه‌ی بریتانیا شد. او یک خواهر به نام شاهدخت ان و دو برادر به نام‌های شاهزاده اندرو و شاهزاده ادوارد دارد و تمام خواهر و برادرهایش از او کوچکتر هستند.
چارلز کودکی چهارساله بود که مادرش با نام «ملکه الیزابت دوم» تاجگذاری کرد و او از آن زمان، عنوان و جایگاه سلطنتی کسب کرد و به عنوان «وارث بلافصل» و دوک کورنوال معرفی شد. عنوان «دوک کورنوال» یکی از القاب سلطنتی در انگلستان است که وارث تاج و تخت بریتانیا به‌طور سنتی حامل آن است.
به لطف طولانی بودن مدت سلطنت مادرش که ۷۰ سال و ۲۱۴ روز طول کشید، چارلز تقریبا تمام عمرش ولیعهد بود و در انتظار تاج سلطنت، مو سفید کرد. او در سال ۱۹۵۸، همزمان با ولیعهد شدن لقب «شاهزاده‌ی ولز» را دریافت کرد و پس از مرگ ملکه در ۸ سپتامبر ۲۰۲۲، پادشاه بریتانیا و ۱۴ قلمرو مشترک‌المنافع شد و ۷ ماه و ۲۸ روز پس از درگذشت مادر، تاجگذاری کرد.
تحصیلات دانشگاهی و نظامی
تا پیش از چارلز، رسم بر این بود که فرزندان خانواده‌ی سلطنتی پس از اتمام تحصیلات عمومی، آموزش‌های نظامی ببینند اما چارلز نخستین کسی بود که این رسم را کنار گذاشت و به تحصیلات دانشگاهی روی آورد. او به کالج ترینیتی کمبریج رفت و در رشته‌های تاریخ، مردم‌شناسی و باستان‌شناسی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تحصیل کرد. از نظر تحصیلات عالی، چارلز نخستین وارث تاج و تخت به شمار می‌رود که توانسته مدرک دانشگاهی بگیرد. با این حال چارلز درس نظام را هم فراموش نکرد و پس از پایان تحصیلات آکادمیک همانند پدر و پدربزرگش وارد نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا شد و در عرشه‌ی چندین کشتی جنگی انگلیسی و همچنین در نیروی هوایی سلطنتی خدمت کرد. او همچنین مدارک خلبانی بالگرد و چتربازی را هم به دست آورده و دارای درجه نظامی سرهنگ است.
روابط و ازدواج
موضوع روابط چارلز با دختران مختلف چیزی است که همیشه در رسانه‌ها به آن پرداخته شده است. او پس از سی‌سالگی و زمانی که برای ازدواج و به دنیا آوردن وارث تاج و تخت تحت فشار خانواده قرار گرفته بود با پرنسس «دایانا اسپنسر» نامزد کرد. چارلز در گذشته با خواهر بزرگتر او یعنی سارا ارتباط داشت. دایانا در یکی از خانواده‌های اشرافی بریتانیا با دودمانی سلطنتی متولد شده بود و پس از نامزدی با چارلز به چهره‌ای جهانی تبدیل شد.
چارلز و دایانای بیست ساله، در سال ۱۹۸۱ در کلیسای جامع سنت پل باهم ازدواج کردند. مراسم ازدواج این زوج، بیش از صدها هزار نفر مهمان داشت و قریب به یک میلیارد نفر در سراسر جهان این مراسم را به طور زنده از تلویزیون تماشا کردند. چارلز، شاهزاده‌ی ولز بود و دایانا پس از ازدواج با او، ملقب به شاهدخت ولز شد و عملاً به عضویت خانواده‌ی سلطنتی درآمد. دایانا و چارلز درنهایت دارای دو فرزند پسر به نام‌های ویلیام و هری شدند.
پس از ازدواج چارلز با دایانا، زمزمه‌هایی از وجود رابطه‌ای میان ولیعهد بریتانیا با زن دیگری به نام «کامیلا پارکر بولز» به گوش دایانا رسیده بود. با این حال، سال‌های اولیه ازدواج آن‌ها با آرامش سپری شد تا اینکه این شایعات جدی‌تر شد و در سال ۱۹۹۲ محتویات یک نوار کاست از مکالمات ضبط‌شده‌ی چارلز با کامیلا منتشر شد. انتشار این نوار ضبط شده، رابطه‌ی چارلز با همسرش دایانا را تیره کرد و این‌دو در نهایت پس از ۱۵ سال زندگی، در تاریخ ۲۸ اوت ۱۹۹۶ از یکدیگر جدا شدند اما سرپرستی فرزندانشان را به صورت مشترک برعهده گرفتند. پرنسس دایانا در تاریخ ۳۱ اوت ۱۹۹۷ در یک سانحه‌ی رانندگی در پاریس کشته شد.
در مراسم تشییع جنازه‌ی پرنسس دایانا پنج میلیون نفر حضور داشتند و ۲.۵ میلیارد نفر این مراسم را از تلویزیون تماشا کردند.
ازدواج دوم چارلز با کامیلا
چارلز پیش از ازدواج با پرنسس دایانا با زنی به نام کامیلا رابطه داشت و نخستین‌بار او را در یک بازی چوگان در سال ۱۹۷۲ ملاقات کرد و عاشق او شد. درنهایت مرگ دایانا باعث شد تا چارلز و کامیلا رابطه‌ی خود را علنی کنند. سرانجام کامیلا در سال ۲۰۰۳ به عنوان شریک زندگی ولیعهد بریتانیا به کاخ او نقل مکان کرد اما در ابتدا ملکه الیزابت از ازدواج دوم چارلز حمایت نکرد چون بعد از مدت‌ها یک شاهزاده قصد ازدواج با یک مطلقه را کرده بود. پس از حمایت ملکه، سرانجام در سال ۲۰۰۵ کاخ باکینگهام با صدور یک اطلاعیه‌ی رسمی، نامزدی و سپس ازدواج چارلز و کامیلا را اعلام کرد.
میزان ثروت خالص چارلز سوم
براساس گزارش گاردین و براساس برآوردی که این رسانه با همکاری ۱۲ کارشناس انجام داده تا «اولین گزارش جامع از دارایی‌های پادشاه بریتانیا» انجام شود، میزان دارایی خالص چارلز سوم حدود ۲.۳ میلیارد دلار برآورد شده است. این دارایی‌ها شامل املاک وسیع و ۴۵ هزار هکتاری دوک‌نشین لنکستر در انگلستان و ولز، جواهرات خصوصی نادر که ارزش کلی آن‌ها ۶۷۰ میلیون دلار برآورد شده، املاک بالمورال و ساندرینگهام در اسکاتلند با ارزش تخمینی ۴۱۵ میلین دلار، جواهرات بسیار نادر با ارزش تخمینی ۶۷۰ میلیون دلار، اتومبیل‌های مسابقه‌ای خاص با ارزش ۸ میلین دلار، اسب‌های مسابقه‌ای اصیل و مجموعه‌های هنری کمیاب را شامل می‌شود.
اما با این‌حال یکی از ارزشمندترین دارایی‌های او چیزی نامشهود است؛ معافیت چارلز از مالیات بر ارث بریتانیا. در صورتی که این معافیت مالیاتی شامل حال چارلز می‌شد، او تقریبا ۴۰ درصد از دارایی‌هایی که از ملکه‌ی مادرش به ارث برده بود را از دست می‌داد.
گاردین در ادامه‌ی گزارش‌اش عنوان کرده که یکی از چالش‌های ارزیابی ثروت پادشاه این است که بسیاری از دارایی‌های مالی او به طور عمومی افشا نشده‌اند و بخشی از دارایی‌های چارلز که ممکن است متعلق به سلطنت به نظر برسند، در واقع دارایی ملی بریتانیا هستند.
فوربس در گزارشی که سال گذشته منتشر کرد تخمین زده بود که دارایی‌های ملکه الیزابت پس از مرگش ۵۰۰ میلیون دلار ارزش داشته است و این دارایی‌ها عمدتا شامل مالکیت قلعه بالمورال در اسکاتلند، خانه‌ی ساندرینگهام در انگلیس و همچنین آثار هنری، جواهرات و سرمایه‌گذاری در بخش املاک می‌شود.
سفر چارلز سوم به ایران
چارلز سوم نخستین عضو از خانواده‌ی سلطنتی بریتانیا بود که پس از انقلاب اسلامی به ایران سفر کرد. دلیل سفر او، ابراز همدردی با زلزله‌زدگان بم در سال ۱۳۸۲ به عنوان رئیس عالیه‌ی صلیب سرخ بریتانیا بود. او پس از بازدید از مناطق زلزله‌زده‌ی بم و همدردی با خانواده‌های بازمانده از زلزله، با محمد خاتمی، رئیس‌جمهور وقت هم دیدار کرد.
چارلز پس از بازدید از ایران و بازگشت به انگلیس، ایران را کشوری بزرگ با تمدنی بزرگتر و کشوری در حال توسعه توصیف کرد.
تاجگذاری چارلز سوم
برای نهصد سال مراسم تاجگذاری رسمی پادشاهان و ملکه‌های بریتانیا در کلیسای وست‌مینیستر برگزار شده است؛ جایی که «ویلیام فاتِح» برای نخستین‌بار در این مکان تاج بر سر گذاشت. چارلز سوم، چهلمین پادشاهی است که در این کلیسا تاجگذاری کرده است.
براساس اعلام کلیسای وست‌مینستر، مراسم اصلی تاجگذاری پادشاه شامل پنج مرحله‌ی اصلی می‌شود:
تفویض: براساس یک سنت قدیمی، پادشاه در کنار تخت سلطنتی در مرکز کلیسای وست‌مینستر می‌ایستد و به مردم معرفی می‌شود.
تحلیف: پادشاه دست خود را روی کتاب مقدس می‌گذارد و اسقف اعظم کانتربری از او می‌خواهد سوگند یاد کند که از متن قانون و کلیسای انگلستان حمایت خواهد کرد و پادشاه متعهد می‌شود که این به این سوگندها عمل کند.
مسح کردن: پادشاه بر کرسی تاجگذاری می‌نشیند و اسقف اعظم با روغن مقدس بر سر، سینه و دستان او به صورت صلیب مسح می‌کند.
اعطای تاج سلطنت: در این مرحله اسقف اعظم تاج پادشاهی را بر سر چارلز سوم می‌گذارد.
تخت‌نشینی: پادشاه در مرحله آخر بر روی تخت سلطنتی می‌نشیند.
مراسم مذهبی بخش زیادی از آیین تاجگذاری پادشاهی بریتانیا را تشکیل می‌دهد. در مراسم تاجگذاری معمولا اسقف اعظم کانتربری، تاج پادشاهی را برسر پادشاه قرار می‌دهد.
موسیقی، قرائت انجیل و آیین مسح پادشاه جدید با استفاده از روغن‌های پرتقال، گل رز، دارچین، مشک و عنبر بخشی از مراسم سنتی تاجگذاری پادشاهی بریتانیا به شمار می‌روند.
در نقطه‌ی اوج مراسم، پادشاه جدید سوگند تاجگذاری را در مقابل جهانیان خواند. در بخشی از این سوگند، چارلز قسم یاد کرد که بر هریک از کشورها، براساس قوانین و رسوم آن‌ها حکومت می‌کند و قانون و عدالت را با شفقت پیاده می‌کند. چارلز همچنین سوگند یاد کرد که مذهب پروتستان را در بریتانیا برپا خواهد داشت و از کلیسای انگلیس حفاظت خواهد کرد.
طی این مراسم مفصل، پادشاه جدید گوی و عصای پادشاهی را به عنوان نماد نقش جدید خود در حکمرانی دریافت می‌کند و اسقف اعظم کانتربری، تاج را ذکر دعای «خدایا، پادشاه را نجات بده» برسر او می‌گذارد. اسقف اعظم کانتربری، اسقف ارشد و عالی‌ترین مقام مذهبی کلیسای رسمی انگلستان است.
میهمانان مراسم تاجگذاری
براساس متن اطلاعیه‌ی کاخ باکینگهام، بیش از ۲ هزار مهمان از جمله بیش از ۱۰۰ رئیس دولت از سراسر جهان به مراسم تاجگذاری پادشاه دعوت شده بودند. دیزی مک اندرو، کارشناس سلطنتی می‌گوید که مهمان‌های دعوت شده به مراسم، با لیست مهمان‌های مراسم تشییع جنازه ملکه الیزابت متفاوت بوده‌اند و در این مراسم، اشراف کمتری حضور خواهند داشت.
از میان خانواده‌ی سلطنتی شاهزاده ویلیام به همراه همسرش کاترین و فرزندانشان در مراسم حضور داشتند. شاهزاده ویلیام پسر ارشد چارلز، ولیعهد سلطنت است.
شاهزاده هری، دیگر پسر چارلز بدون حضور همسرش مگان در مراسم تاجگذاری پدرش حاضر شد. این نخستین‌باری است که شاهزاده هری پس از انتشار کتاب خاطراتش که انتقادات فراوانی را به پدرش و خانواده سلطنتی وارد کرده بود، در میان خانواده سلطنتی دیده می‌شود.
از میان رهبران شاخص جهان، جیل بایدن بانوی اول ایالات متحده به نمایندگی از این کشور در این مراسم شرکت کرد. تاکنون هیچ‌یک از روسای جمهوری آمریکا در مراسم تاجگذاری پادشاهی بریتانیا شرکت نکرده‌اند. از میان دیگر خانواده‌های سلطنتی هم آکیشینو ولیعهد ژاپن، فردریک ولیعهد دانمارک و شاه کارل شانزدهم پادشاه سوئد هم از مدعوین این مراسم بودند.
هیچ مقامی از جمهوری اسلامی ایران، روسیه، بلاروس، میانمار، سوریه، افغانستان و ونزوئلا به این مراسم دعوت نشده بودند. البته نهاد سلطنت بریتانیا در تصمیم‌گیری‌های سیاسی نقشی ندارد و هماهنگی‌های دیپلماتیک در زمینه این مراسم بر عهده دولت بریتانیا است.
تاجگذاری در کلیسا، اعتراضات ضدسلطنتی در خیابان
پیش از برگزاری مراسم تاجگذاری چارلز، بسیاری از معترضان به سلطنت در میدان ترافالگار لندن دست به تجمع زدند و شعارهای ضدسلطنتی سردادند. شمار این معترضان بیش از ۲ هزار نفر برآورد شده است. بسیاری از معترضان پلاکاردهای زردی در دست داشتند و روی این تابلوها شعارهایی همچون «پادشاه من نیست» و «فکر نمی‌کنی این کمی احمقانه است؟» به چشم می‌خورد. معترضان ضدسلطنت در مسیر راهپیمایی چارلز هم حضور داشتند و هنگام عبور او، شاه را هو کردند.
درنهایت با مداخله‌ی پلیس، برخی از معترضان از جمله رئیس گروه ضدسلطنتی جمهوری بریتانیا دستگیر شدند که انتقاداتی را به همراه داشت. معترضان معتقد بودند که پلیس سختگیری کرده و دستگیرشده‌ها قانون را زیرپا نگذاشته‌اند.
هزینه تاجگذاری: خیلی گران یا تجارت پرسود؟
در روزهای منتهی به برگزاری مراسم تاجگذاری، در میان مردم انگلیس بحث‌های بسیاری حول هزینه‌های این مراسم شکل گرفته بود. برخی از منتقدان می‌گفتند که با توجه به بحران «افزایش کمرشکن هزینه‌های زندگی» در انگلیس، مراسم تاجگذاری پادشاه نباید از محل بودجه عمومی دولتی تامین شود اما در این میان برخی از گروه‌های کسب و کار گفته‌اند که برگزاری مراسم با تمام هزینه‌هایی که دربر داشته، بسیار پولساز و سودده است.
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که مراسم تاجگذاری پادشاه، رقمی بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون پوند هزینه برداشته اما این ارزیابی مبتنی بر داده‌های منابع رسمی نیست.
براساس نظرسنجی که موسسه YouGov برگزار کرد، ۵۲ درصد از لندن‌نشینان راضی به پرداخت هزینه‌های مراسم تاجگذاری پادشاه از محل مالیات‌های عمومی مردم نبودند.
برخی از مردم لندن به صرف هزینه‌های هنگفت در مراسم تاجگذاری پادشاه انتقاد داشته‌اند و در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفته‌اند که «ما با هزینه‌های گزاف برای گرمایش و غذا دست و پنجه نرم‌میکنیم و آن‌ها این همه پول ریخت و پاش می‌کنند.» یا «تاجگذاری هزینه زیادی دارد و من فکر می‌کنم در این روزها و قرن حاضر، آن‌ها باید با کمترین هزینه مراسم را برگزار کنند.»
با این حال تاکنون هزینه‌ی دقیق برگزار مراسم توسط مقام‌های دولتی اعلام نشده است. دپارتمان دیجیتال، فرهنگ، رسانه و ورزش بریتانیا هم در این خصوص اعلام کرده که «تا پایان مراسم و فراهم شدن برخی مقدمات، نمی‌توانیم اطلاعاتی درخصوص هزینه‌های برگزاری مراسم منتشر کنیم.»
موافقان: «تاجگذاری» تجارتی پرسود است
در میان انتقاداتی که به هزینه‌های مراسم تاجگذاری پادشاه می‌شود اما برخی معتقدند که صرف این هزینه‌ها لازم است و برگزاری هرچه باشکوه‌تر این مراسم منجر به سودآوری بیشتری می‌شود. اتاق بازرگانی و صنعت لندن معتقد است که سودآوری مراسم تاجگذاری خبر خوبی برای اقتصاد بریتانیا است.
جیمز واتکینز، رئیس بخش سیاست‌گذاری اتاق بازرگانی و صنعت لندن در این خصوص می‌گوید که «ورود جمعیت بسیاری به لندن که برای تماشای مراسم تاجگذاری به پایتخت می‌آیند می‌تواند به کسب و کارهای مختلف به‌ویژه بخش اقامت‌گاهی، کمک اقتصادی بسیاری بکند و به کسب و کارهایی که از پاندمی کرونا ضربه‌های مهلکی خورده‌اند می‌تواند جان تازه‌ای ببخشد.»
واتکینز همچنین معتقد است که ثروتمند بودن شهری مثل لندن بستگی به آوازه‌ی آن دارد و برگزاری مراسم‌هایی از این قبیل که باعث می‌شود چشم جهانیان به لندن دوخته شود، می‌تواند موجب رونق بسیاری از کسب و کارهای پایتخت انگلیس شود.
رئیس بخش سیاست‌گذاری اتاق بازرگانی لندن همچنین می‌گوید که با وجود تعطیلات بانکی اضافه‌ای که در تقویم لحاظ شده، بخش صنعت و خدمات برای یک تعطیلات آخر هفته شلوغ و پرسود آماده می‌شود. او معتقد است برگزاری مراسم تاجگذاری پادشاه برای بخش اقامت‌گاهی لندن که شامل بارها، رستوران‌ها و هتل‌ها است، ۳۵۰ میلیون پوند سودآوری داشته است.
ابی غفور، مشاور بازرگانی و تجارت در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفته که «افزایش درآمد بخش گردشگری و خرده‌فروشی در لندن در روزهای منتهی به تاجگذاری پادشاه فوق‌العاده بوده است.» به گفته‌ی غفور، «این سودآوری کسب و کارهای لندن بر اقتصاد بریتانیا تاثیرات مثبتی دارد چرا که لندن به‌تنهایی ۲۰ درصد از تولید ناخالص ملی بریتانیا را تأمین می‌کند.»
چارلز ۷۴ ساله، پادشاه بریتانیا و رئیس قلمروی مشترک‌المنافع شد
با تاجگذاری چارلز سوم، او به عنوان پادشاه بریتانیا و رییس اتحادیه کشورهای همسود یا مشترک‌المنافع (Commonwealth of Nation) شناخته می‌شود. این اتحادیه شامل ۵۶ کشور مستقل با ۲.۵ میلیارد نفر جمعیت است. در ۱۴ کشور از این ۵۶ کشور درست مانند بریتانیا، پادشاه رئیس دولت محسوب می‌شود.
کشورهایی که به عنوان کشورهای مشترک‌المنافع شناخته می‌شوند از بریتانیا، استرالیا، کانادا، نیوزیلند، آنتیگوآ و باربودا، باهاما، بلیز، گرنادا، جامائیکا، پاپوآ گینه‌نو، سنت کریستوفر و نویس، سنت لوسیا، سنت وینسنت و گرنادین‌ها، زلاند نو، جزایر سلیمان و تووالو تشکیل شده‌اند.
پادشاه جدید چه وظایفی دارد؟
پادشاه «بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی» رئیس دولت است، ولی قدرتش نمادین و تشریفاتی است. مهم‌ترین وظیفه او در زمینه اجرایی، منصوب کردن رهبر حزب برنده در انتخابات سراسری به نخست‌وزیری است. پادشاه قوانین مصوب پارلمان را هم امضا می‌کند. او در دیدارهای هفتگی با نخست‌وزیر، از اوضاع مملکت با خبر می‌شود.
انتهای پیام