در تاریخ آموزش ایران، نام و یاد اساتیدی نام آور نقش بسته است که درگاه ورود علم و دانش و تربیت و تعلیم در نسل‌های پس از خودشان بودند. نهضتی که این بزرگمردان و بزرگ زنان در بشریت بنیان نهاده‌اند، پایه گذار معرفت، دانش و آگاهی در تاریخ شده است.
معلمان، طلایه‌داران "هدایت"، "تفکّر" و "اندیشه ورزی"، همواره به عنوان تأثیرگذارترین شاخص نظام آموزشی، با نقش‌های بی‌بدیل خود، فرزندان این مرز و بوم را به دانش، تفکّر و اندیشه‌های ناب آراسته و با حیات معنوی خویش، جامعه را بر محور خردورزی، ارزش‌ها و کرامات انسانی، مستحکم و استوار ساخته است.
شهید مطهری الگویی تمام عیار برای همه معلمان و خانواده بزرگ تعلیم و تربیت بوده و هست. از این رو ۱۲ اردیبهشت سالروز شهادت این بزرگمرد دانش را روز معلم نامگذاری کرده‌اند. به همین مناسبت با یکی از معلمان برگزیده استان قم به گفت‌و گو پرداختیم.
سعیده یوسفی دبیر شیمی و از معلمان برگزیده استانی از فعالیت های علمی و دغدغه هایش در حرفه معلمی می‌گوید.
ایسنا- خودتان را معرفی کنید؟
ضمن بزرگداشت مقام شامخ شهید مطهری، هفته معلم را خدمت همه معلمان و اساتید تبریک می گوییم.
سعیده یوسفی هستم در مقطع کارشناسی در رشته علوم و معارف اسلامی و کارشناسی ارشد در رشته شیمی تحصیل کردم. به مدت ۱۸ سال به عنوان دبیر شیمی به طور رسمی در استان قم مشغول به فعالیت هستم و در حال حاضر به عنوان دبیر شیمی ناحیه ۲ قم تدریس می کنم. کسب عنوان معلم پژوهنده برگزیده کشوری در سال ۱۴۰۰ جز افتخاراتی است که کسب کردم؛ همچنین سابقه تدریس در برخی دانشگاه های قم را در کارنامه خود دارم.
ایسنا- در حرفه معلمی خود تاکنون چه کارهای شاخصی انجام داده‌اید که به نظر خودتان برای حوزه یادگیری و آموزش مفید و مؤثر بوده است؟
اجرای پژوهش‌های عملی که با عنوان اقدام پژوهی در آموزش و پرورش از آن یاد می‌شود از جمله فعالیت‌هایی بوده که در حرفه معلمی انجام دادم. اقدام پژوهی رویکردی است جامع نگر برای معرفی مجموعه تلاش‌هایی که توسط معلم به منظور تغییر و بهبود آموزش و تدریس انجام می‌پذیرد.
هفت اقدام پژوهی اجرا شده در طول سال‌های تدریس‌ام حائز رتبه‌های استانی شدند و یک اقدام پژوهی حائز رتبه برتر کشوری شد.
این پژوهش‌های عملی که در محیط کلاس و مدرسه پژوهشگر اجرا می‌شود، نقش بسیار اساسی در شناسایی نقاط ضعف و قوت تدریس من داشت، راه حل‌هایی که به کمک اولیا و همکاران و دانش‌آموزان شناسایی می‌شد و پس از انتخاب بهترین راه حل‌ها به مرحله اجرا می رسید؛ راهکارهایی که سهم به سزایی در بهبود شیوه‌های تدریس داشت و یاریگر من در برقراری ارتباط عاطفی و علمی مناسب با شاگردانم بود.
همچنین شرکت و سخنرانی در همایش‌های بین المللی و ملی مختلف، سخنرانی در جمع همکاران در همایش شیمی سبز و شرکت در همایش های علمی و وبینارهای آموزشی، آموزش و پرورش نقش بسزایی در ارتقا دانش و اطلاعات بروز و کارآمد من به عنوان یک معلم داشت.
ایسنا- از نظر شما چه معلمی برای دنیای امروز موفق و کارآمد است؟ به نظر شما آیا امروزه تعریف و شرایط یک معلم خوب نسبت به گذشته تغییر کرده است؟
از دیدگاه من معلمی موفق و کارآمد است که با نیازهای روز دانش‌آموز و جامعه آشنا باشد و در حوزه کاری و تخصصی خود از دانش روز برخوردار باشد و همواره خود را در مسیر یادگیری قرار دهد و خود را بی‌نیاز از کسب فناوری‌های نو نداند.
به‌عنوان نمونه در دوران کرونا لزوم تهیه محتواهای الکترونیکی و آشنایی با فضای مجازی و ملزومات آن معلمان را با چالش نوینی روبه‌رو کرد که با تلاش‌ها و مجاهدت‌هایی که توسط معلمان انجام گرفت از طرفی هم‌زمان مشغول یادگیری کار با نرم‌افزارهایی شدند که تا پیش‌از این اغلب به دلیل احساس نیاز کم‌تر، آشنایی جزیی با آن‌ها نداشتند از طرفی به تولید محتوا پرداختند و کلاس‌های مجازی را اداره کردند؛ بنابراین تعریف و شرایط معلم خوب نسبت به گذشته تغییراتی داشته است که ایجاد زمینه‌های رشد و ارتقا معلم از جمله موضوعات مهم در این حوزه است.
ایسنا- معلمین چطور می‌توانند با دانش آموزان رابطه‌ی بهتری برقرار کنند؟
معلمان با برقراری ارتباط عاطفی مناسب و تعامل سازنده با فراگیران می‌توانند به قلب و روح آنان وارد شده و مفاهیم اعتقادی تربیتی و علمی را با استفاده از روش‌های فعال و نوین به نسل آگاه امروزکه با انبوهی از اطلاعات سروکار دارند منتقل سازند.
دانش‌آموزان را به تفکر نقادانه فرابخوانند و این فرصت را با شکیبایی و سعه صدر در اختیار آنان قرار دهند، حرف‌هایشان را به گوش جان بشنوند و با مهر و دلسوزی مشکلاتشان را درک کنند و به شیوه مناسب آنان را راهنمایی نمایند.
معلم با گوش شنوا و بردباری مثال‌زدنی می‌تواند دانش دانش‌آموزان را با خود همراه کند، معلم قطعاً از دانش و تجربه بالاتری برخوردار است با این‌حال زبان و لحن و صحبت خود را در سطح دانش‌آموز ساده می‌کند با آنان همراه می‌شود و عشق و محبت قلبی خود را نثار آنان می‌کند. مطالعه کتاب‌های نوین روان‌شناسی کودک و نوجوان و تقویت مهارت‌های تدریس در این مسیر بسیار یاریگر معلم است.
ایسنا- از نگاه شما یک معلم موفق چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
معلم موفق از تدریس لذت می‌برد، باایمان صبور و متعهد است، با چهره خوش با دانش‌آموزان مواجه می‌شود، خود علاقه‌مند به یادگیری و مطالعه است، دانش و توانایی انتقال مطالب و مفاهیم درسی را دارد و مثبت می‌اندیشد.
همچنین یک معلم موفق به کیفیت تدریس اهمیت می‌دهد، دلسوز و حامی دانش‌آموزان است تعامل خوبی با دانش‌آموزان همکاران و اولیا دارد، به آراستگی ظاهری خود توجه می‌کند و همواره به تفاوت‌های فردی فراگیران اهمیت می‌دهد. البته نباید فراموش کنیم که برای ایجاد این ویژگی‌ها اهمیت به مقام معلم و پرداختن به دغدغه‌های معلمان از اصول اولیه است تا با خیالی آسوده و ذهنی متمرکز سر کلاس حاضر شوند.
ایسنا- فکر می‌کنید جای چه رویکردی در آموزش کشور ما خالی است؟
در حال حاضر در حوزه فعالیت‌های پرورشی بهتر است از بخشنامه محوری و تمرکز بر کمیت به سمت نتیجه محوری و عمق‌بخشی به فعالیت‌ها حرکت شود.
با توجه به این‌که هویت، گمشده نسل جوان امروز است و تهدیدها و آسیب‌هایی که در جامعه منجر به بحران هویتی نوجوانان می‌شود؛ لزوم تقویت هویت دینی و معنوی نوجوانان بیش‌از پیش احساس می‌شود به شرط این‌که با ایده‌های خلاقانه و جذاب برای نوجوانان همراه باشد. به طوری که رویکرد آموزش‌وپرورش باید هم‌راستا با ساحت‌های شش‌گانه تربیتی، اعتقادی، عبادی و اخلاقی، اجتماعی و سیاسی، تربیت زیستی و بدنی، زیبایی‌شناختی و هنری، اقتصادی و حرفه‌ای علمی و فناورانه تعریف شود. یکی از موارد دیگری که من به عنوان یک معلم کمبود آن را در مدارس متوسطه دوم احساس می‌کنم نبود مشاور و روان‌شناس در مدارس است.
ایسنا- فکر می‌کنید سنگ بنای موفقیت شما را چه کسی یا چه چیزی پی‌ریزی کرده است؟
سنگ‌بنای این موفقیت را معلمان و اساتید مؤمن متخصص و متعهدی پی‌ریزی کردند که همواره خود را مدیون همه آن‌ها می‌دانم. از جمله این معلمان مادر بسیار بزرگوارم هستند که منبع دانایی و خرد، عشق و مهربانی، مشاور و مشوق همیشگی من هستند.
همچنین خانم اسلامی مدیر دبیرستان شهید نواب صفوی یک و خانم بهرامی مدیر دبیرستان حضرت نجمه سلام الله علیها زمینه‌ساز فعالیت‌های آموزشی و پرورشی و مشوق من در زمینه تدریس هستند که از ایشان نهایت تشکر را دارم و از همکارانم که همواره به من انرژی مثبت دادند و تجربیاتشان را در اختیارم گذاشتند کمال سپاس را دارم.
ایسنا- خاطره ای از دوره معلمی خود تعریف کنید؟
حضور هر روزه در کلاس درس برای من خاطرات خوشی رقم می‌زند دیدن برق اشتیاقی که در چشمان پر از مهر بچه‌ها می‌درخشد، لبخند، شیطنت‌ها و هیاهوی شان هر روز برایم تازه و جذاب است.
در دوران کرونا که از دیدن نگاه‌های مشتاق بچه‌ها و شنیدن صدای شادی و شعف آن‌ها محروم بودم گرچه روزگار سختی برایم بود اما از تنها راه ابراز احساسات به دانش‌آموزانم با ارسال پیام صوت و یا فیلم نهایت بهره را می‌بردم. هنوز هم پیام‌های محبت‌آمیز بچه‌ها را در گوشی همراه خود ذخیره دارم. گاهی دانش‌آموزان در فضای مجازی با معلم خود راحت‌تر درد و دل و یا ابراز محبت می‌کنند؛ ولی واقعیت این است که ارتباط مستقیم و چهره‌به‌چهره در کسری از ثانیه این پیام‌ها را عمیق‌تر و بدون واسطه منتقل می‌کند.
انتهای پیام