امیر دریادار سیاری یکشنبه ۱۰ اردیبهشت در نشست تخصصی «تابآوری خلیج فارس در پرتو تحولات جهان جدید» که از سوی مرکز مطالعات راهبردی خلیج فارس دانشکده حقوق و علوم سیاسی و معاونت دانشجویی فرهنگی دانشگاه شیراز برگزار شد، به تبیین نقش استان فارسیها در پایاندهی به سلطۀ پرتغالیها و تعیین نام خلیج فارس، به علت اهمیت دریا پرداخت.
این فرمانده ارشد نظامی ارتش با بیان اینکه ایران اسلامی کشوری دریایی محسوب میشود زیرا از شمال و جنوب به دریا متصل است، گفت: ما دریای خزر را چون بزرگترین دریاچه جهان است، دریا مینامیم.
سیاری ادامه داد: خلیج فارس از نظر مساحت نصف خزر و عمق آن حداکثر صدمتر است و دریایی نیمهبسته محسوب میشود، اما باتوجه به موقعیت ژئوپولیتیک و ژئواستراتژی برای ایران اهمیت بالایی دارد؛ دیگر دریایی که به آن راه داریم دریای عمان است که تا دویست سال گذشته نامش دریای مکران بود؛ اما به این دلیل که به فرموده رهبری از طریق آن به چهارگوشه جهان راه داریم، برایمان اهمیت بسیار دارد.
معاون هماهنگ کننده ارتش جمهوری اسلامی با یادآوری اینکه مرزهای آبی ایران اسلامی ظرفیتهای بسیاری در خود دارند اما تاکنون از آنها بهره مناسبی نبردهایم، به تاکیدات مقام معظم رهبری در خصوص اهمیت دریاها و لزوم استفاده حداکثری از آنها اشاره و اضافه کرد: بسیاری از مشکلات کشور با توجه به منابع و منافعی دریایی خدادادی، قابل رفع است؛ به عنوان مثال دریا یکی از راههای تامین نیازمندیهای آبی، دستیابی به انرژی، توسعه صنعت گردشگری، تأمین منابع غذایی، حمل و نقل دریایی و دیگر امکاناتیست که تاکنون به دلایل مختلف ازجمله تلاش استعمارگران برای دور نگهداشتن ما از منابع و منافع غنی دریایی، بهرهبرداری مناسبی از آنها انجام نشده است.
امیر دریادار سیاری با اشاره به اهمیت دریا از دیدگاه قرآن و نظریهپردازان مختلف چون ماهان، مکیندر و پانیکار افزود: دریا هم فرصت است و هم تهدید، اگر توانایی بهرهبرداری از آن را نداشته باشیم تهدید به شمار میرود. همچنین دریا تعیینکننده شرایط اقلیمی، سوخت فسیلی، منشاء انرژی پاک، شیلات، فرآوردههای دریایی، گردشگری، صنعت و صنایع دریایی مناسب برای اشتغالزایی است.
به گفته او؛ توسعه مدنیت در نوار ساحلی، افزایش ارزشافزوده، توسعه اقتصادی از طریق ایجاد بنادر، فروش دانش و اجاره ظرفیتهای دریایی، مزارع دریایی و تولید انرژیهای جدید از اهم مسائلی است که مرتبط با دریاست.
سیاری با بیان اینکه دریا از نظر سیاسی امنیتی نیز باعث توسعه روابط بینالمللی است، گفت: ایران کشوریست دریایی. ارتباط ما با دریا موقعیت خوب ژئوپولیتیکی و مناسب بودن جغرافیای ایران برای تجارت دریایی و تنگه هرمز باعث شده تا ایران چهارراه ترانزیت دنیا باشد؛ اما ضعف ما در این حوزه؛ خط مشی دولتمردان و جمعیت کم در سواحل است.
او همچنین از جمله دلایل کمتوجهی به دریا در گذشته را نداشتن شناخت، تلاش استعمارگران و نبود تفکر دریایی دانست و گفت: به برکت انقلاب اسلامی دست استعمارگران از دریاهای ما کوتاه شد و با شناخت منابع دریایی و توجه خاص به حوزه دریا و مدنظر قرار گرفتن آن توسط دولت در برنامه پنجساله هفتم توسعه، ما میتوانیم تحول قابل توجهی در رشد اقتصادی و توسعه و پیشرفت کشور براساس اقتصاد دریاپایه داشته باشیم.
دریادار سیاری همچنین گفت: در بیانیه گام دوم انقلاب آمده است که جوانان کشور از فرصتها و منابعی که تاکنون دست نخورده باقی مانده استفاده کنند تا ایران اسلامی در آینده همچون دیگر کشورهای پیشرفتهای که به دریاها راه دارند و براساس این ویژگی رشد و توسعه یافتهاند؛ پیشرفت محسوسی داشته و پیشرفتهتر از آن کشورها از منابع دریایی استفاده کند.
او با بیان اینکه مقام معظم رهبری تأکید بسیاری بر اقتصاد دریاپایه دارند؛ گفت: اقتصاد دریامحور یعنی زندگی مردم به دریا گره بخورد. اقتصاد آبی میتواند منجر به حل مشکلات آب کشور بشود. انرژیهایی مثل برق و آب از طریق دریا قابل بهرهبرداریاند. بهترین محل گردشگری سواحل مکران است که بدون استفاده مانده است.
دریادار سیاری در ادامه با اشاره به اهمیت موضوع امنیت دریایی، گفت: اگر اقتدار و امنیت دریایی برقرار نباشد استفاده از منابع دریا در دیگر ابعاد امکان ندارد. امروز الحمدلله به برکت نیروهای دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در خلیج همیشه فارس، دریای عمان، دریای خزر و آبهای بینالمللی حضور مقتدرانهای دارند؛ امنیت دریایی کشور در سطح بالایی حفظ و ارتقاء یافتهاست. ناوگروههای ما نیز امروز در اقصی نقاط جهان در آبراههای بینالمللی حضوری فعال و مقتدرانه دارند و اینها همه نشاندهندۀ توان دریایی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برای برقراری امنیت در دریا و نشاندهنده اقتدار دریایی کشورمان است.
این مقام ارشد نظامی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفت: موضوع امنیت دریایی، بهرهبرداری صحیح از منابع و منافع دریاها و توجه به اقتصاد دریاپایه موضوعاتی است که اگر در کنار یکدیگر مورد توجه قرار گیرد، می تواند مسیر توسعه و پیشرفت کشور را متحول کرده و به شتاب آن بیافزاید.
رئیس مرکز مطالعات رابردی خلیج فارس نیز در ابتدای این برنامه با بیان این مقدمه که امروز، روز گرامیداشتِ خلیج فارس به عنوان قلب تپنده همه ایرانیان است، بیان اهمیت آن پرداخت و گفت: در اسناد تاریخی نام خلیج فارس آمده است و در این خصوص مناقشهای وجود ندارد. اما ما شاهدیم که در قرن بیستم میلادی و با روی کار آمدن جمال عبدالناصر در مصر، استفاده از نام خلیج فارس ممنوع اعلام میشود و در ادامه نیز عنوان جعلی خلیج عربی در اسناد این کشور جایگزین عنوان خلیج فارس می شود که این اقدام واکنش و اعتراض مردم ایران را به دنبال دارد و آنان مجبور به عذرخواهی میشوند.
دکتر سیدجواد صالحی، افزود: اساساً مردم جنوب همیشه در صیانت از خلیج فارس سنگتمام گذاشتهاند و زنده شدن نام خلیج فارس در اذهان را مردم رقم زدهاند. امروز نیز مرکز مطالعات راهبردی خلیج فارس دانشگاه شیراز در راستای سیاستهای پژوهشی این دانشگاه بههمت اساتید و دانشجویان نشستهای مختلفی در راستای اهمیت خلیج فارس برگزار کرده است.
لزوم افزایش مطالعات در حوزۀ خلیج فارس
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شیراز هم اظهار کرد: بهعلت اهمیت خلیج فارس و توجه به ظرفیتهای آن در حوزههای مختلف اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و علاوهبر آن، وجود تهدیدات و خطراتی که دشمنان در این منطقه ایجاد میکنند، مطالعات در این زمینه باید موردتوجه قرار گیرد.
دکتر محمدهادی صادقی، افزود: برکات موجود در خلیج فارس و طمع بیگانگان از فرصتها و تهدیدات این منطقه است. انجام مطالعات برای بهرهبرداری از امکانات و آگاهی از تهدیدات از دلایل توجه به مطالعات در این زمینه است. همراهی فعالیتهای میدانی در حوزههای مختلف با فعالیتهای علمی برکات مضاعفی دارد و ما موظف هستیم این ارتباط را تقویت کنیم.
انتهای پیام