بهمن فروزنده در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به بایدها و نبایدهای اجرای برنامه مکمل‌یاری در مدارس، اظهار کرد: در حال حاضر باتوجه به پیشرفت علم مداخلات درمانی در مراکز آموزشی با گذشته بسیار متفاوت است، بنابراین دسترسی به یکسری اطلاعات نیز بهتر و بیش‌تر شده است و به همین دلیل می‌توانند برای مداخله در امور درمانی برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشند.
این کارشناس تغدیه مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری با اشاره به مداخله وزارت بهداشت و درمان در کمبود ریزمغذی‌ها در دانش‌آموزان، توضیح داد: یک برنامه برای کاهش کمبود ریزمغذی‌ها از سالیان گذشته در مدارس در حال اجرا است و طول ۱۰۰ سال گذشته در دنیا غنی‌سازی محصولات خوراکی در دستور کار قرار داشت و این غنی‌سازی در کشور ما نیز اجرا شده است.
وی افزود: یکسری مطالعات علمی در این کشورها صورت گرفت و دریافتند که مواد غذایی مصرفی توسط مردم در شغل‌های مختلف و یا در آب و هوای سرد یا گرم کافی نیست و ریزمغذی‌ها به بدن این افراد نمی‌رسد و کمبود این ریزمغذی‌ها باعث ایجاد عوارض و بیماری در افراد شود.
فروزنده با بیان اینکه برای مثال در مناطق گرمسیر به واسطه تعریق برخی ریزمغذی‌ها از بدن افراد دفع می‌شود، گفت: بنابراین گاهی این مسئله موجب تندخویی افراد می‌شود، همچنین کمبود آهن در بدن افراد موجب کم‌حوصلگی، کاهش ضریب هوشی، مستعد شدن برای ابتلا به بیماری عفونی و ... در فرد می‌شود، بنابراین بری اجرای طرح‌های مکمل‌یاری و غنی‌سازی در کشورها از سوی صندوق‌های حمایتی در حوزه بهداشت و درمان کمک‌های مالی نیز صورت می‌گیرد.
این کارشناس تغدیه مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری یادآور شد: در کشور ایران برای اولین‌بار در سال ۱۹۵۶ یا ۱۹۶۵ در ارتش مطالعاتی برای کمبود ریزمغذی‌ها در کارکنان این مرکز نظامی صورت گرفت، اما به‌صورت رسمی در کشور در سال ۱۳۸۰ اولین پژوهش در این حوزه به‌نام «پورای یک» برای بررسی وضعیت کمبود ریزمغذی‌ها صورت گرفت و اطلاعات جمع‌آوری شده مورد آنالیز قرار گرفت و پس از پنج سال در اختیار مجموعه بهداشت و درمان قرار دادند، این تحقیقات بر روی ویتامین‌های روی، آهن، ید و ویتامین D انجام و مشخص شد که کمبود در این ریزمغذی‌ها وجود دارد و بنابراین مکمل‌یاری و غنی‌سازی آرد با آهن و اسید فولیک سال‌هاست انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه غنی‌سازی آرد با آهن و اسید فولیک برای اولین بار در کارخانجات آرد چهارمحال و بختیاری انجام شد، گفت: سپس این طرح به کل کشور تعمیم داده شد، این طرح به استاندار وقت ارائه شد و بودجه لازم توسط سازمان برنامه و بودجه و بانک‌های عامل تخصیص پیدا کرد.
فروزنده افزود: همچنین مکمل‌یاری با توزیع قرص آهن و ویتامین D در مدارس از سالیان گذشته در حال اجرا است و در کنار آن مربیان بهداشت در مدارس در خصوص اهمیت اجرای طرح آموزش می‌بینند، این تجویز کلی نیز بر اساس یافته‌های علمی انجام می‌شود و دوز پیشنهادی جنبه پیشگیرانه دارد و اقدامات درمانی انجام نمی‌شود، غنی‌سازی ویتامین A نیز در برخی استان‌ها در حال انجام است.
این کارشناس تغدیه مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری با اشاره ویتامین D و کلسیم در کنار یکدیگر برای درمان پوکی استخوان باید مورد استفاده قرار بگیرد، گفت: بنابراین غنی‌سازی شیر با ویتامین D نیز در همین راستا انجام می‌شود.
وی ادامه داد: زمانی‌که بر اساس یافته‌های علمی مشخص می‌شود حدود ۶۰ یا ۷۰ درصد گروه‌های مختلف سنی دچار کمبود یک نوع ویتامین در کشور هستند، برنامه‌ریزی لازم در وزارت بهداشت و درمان صورت می‌گیرد و پروتکل‌هایی تدوین می‌شود تا این گروه سنی این میزان دوز دارویی را برای جبران کمبود ویتامین استفاده کنند و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود، اما قبل از آن نیز آموزش لازم به افراد برای عوارض احتمالی داده می‌شود، مکمل‌یاری ویتامین D تنها برای دانش‌آموزان دختر نیست، بلکه برای سالمندان و میانسالان نیز تجویز می‌شود و این دوزها پیشگیرانه است و درمانی نیست.
فروزنده با تاکید بر اینکه در حال حاضر مکمل‌یاری برای ویتامین D و آهن در مدارس انجام شده است، اظهار کرد: برای سایر ویتامین‌ها نیاز به انجام مطالعه و آزمایش است که این کار بسیار هزینه‌بر است، در موضوعاتی مانند کوتاهی قد، لاغری، رشد انجام مداخلات تغذیه‌ای زمان‌بر خواهد بود، برای مطالعات کمبود ویتامین نیاز به آزمایشگاه مرجع است که هزینه بالایی دارد، همچنین پژوهش‌ها در این حوزه به‌صورت منطقه‌ای انجام می‌شود.
این کارشناس تغدیه مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: وقتی طبق آزمایشات و پژوهش‌ها حدود ۷۰ درصد افراد در یک بازه سنی دچار کمبود ویتامین D و یا ... باشند، برای همه افراد دز پیشگیرانه برای مصرف دارویی ویتامین D تجویز می‌شود و مصرف آن مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند، اکثر افراد کمبود ویتامین D را دارند.
وی با اشاره به اینکه مردم باید به تغذیه و سبک زندگی خود توجه کنند، گفت: اگر افراد غذای سالم مصرف و ورزش کنند، کمبود ویتامین D مشکل جهانی است و آنچه وزارت بهداشت به دانشگاه‌های علوم پزشکی در خصوص مکمل‌یاری، غنی‌سازی و سایر مداخلات تغذیه‌ای در زنان روستایی و عشایری تکلیف کرده بر اساس یافته‌های علمی و پژوهشی است.
انتهای پیام
مکمل‌یاری در مدارس جنبه پیشگیرانه دارد
کارشناس تغدیه مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری گفت: مکمل‌یاری با توزیع قرص آهن و ویتامین D در مدارس از سالیان گذشته در حال اجرا است، این تجویز کلی نیز بر اساس یافته‌های علمی انجام می‌شود و دوز پیشنهادی جنبه پیشگیرانه دارد و اقدامات درمانی انجام نمی‌شود، غنی‌سازی ویتامین A نیز در برخی استان‌ها در حال انجام است.