افشین شریعت در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص طرح شورای شهر مشهد برای رایگان کردن حمل‌ونقل عمومی اظهار کرد: در مدیریت شهری همیشه سعی بر افزایش سهم حمل‌ونقل همگانی با توجه به محدودیت‌های بودجه‌ای موجود است. افزایش این سهم موجب کاهش ترافیک شهری و آلودگی هوا می‌شود. در دنیا معمولا یک روش این است که به حمل‌ونقل همگانی به روش‌های مختلف سوبسید داده می‌شود که این سوبسید ممکن است در زیرساخت‌ها یا روی قیمت بلیت باشد. نمونه دیگری نیز در دنیا داریم که به طور کل حمل‌ونقل عمومی را رایگان می‌‎کنند. هدف تمام این موارد این است که مطلوبیت حمل‌ونقل همگانی افزایش پیدا کند که یکی از ابزارهای آن کاهش قیمت است.

این استاد گروه حمل‌ونقل دانشکده مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان اینکه تنها معیار انتخاب حمل‌ونقل همگانی قیمت نیست، عنوان کرد: معیارهای دیگری مانند زمان سفر، زمان دسترسی، زمان انتظار، قابلیت اطمینان و راحتی نیز وجود دارد، حتی اگر سیستمی رایگان شود، بخشی از سفرها به سمت این سیستم نخواهد رفت. این شیوه گروهی را مخاطب قرار می‌دهد که حتی این قیمت کم نیز برای آن‌ها بازدارنده بوده است.

شریعت افزود: اگر هزینه حمل و نقل عمومی هم حذف شود، بخش کوچکی از تقاضا برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی جذب می‌شود اما اگر سایر پارامترها بهبود پیدا نکند نمی‌توان سهم استفاده از این سیستم را افزایش داد. باید ناوگان حمل‌ونقل همگانی اضافه شود و زمان سفر کاهش پیدا کند تا راحتی ایجاد شود. این بهبودها نیازمند سرمایه‌گذاری است. همین هزینه کمی که بابت حمل‌ونقل عمومی دریافت می‌شود می‌تواند مستقیما برای توسعه به کار گرفته شود.

مسئول آزمایشگاه تحقیقاتی ترافیک دانشگاه علم و صنعت ایران ادامه داد: اگر بخواهیم سهم استفاده از حمل‌ونقل عمومی را افزایش دهیم نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم که از دست دادن همین بخش کوچک درآمدی که از هزینه بلیت به دست می‌آید  نیز مناسب نخواهد بود. نکته دیگر این است که آیا در حال حاضر عرضه پاسخگوی تقاضا است؟ به اندازه کافی ناوگان اتوبوسرانی وجود دارد؟ رضایت و سرفاصله زمانی کافی است؟ اگر نیست باید سرمایه‌گذاری بیشتری انجام شود که نیازمند هزینه مالی است.

وی با اشاره به اینکه روش‌های مناسب‌تری برای دادن یارانه بیشتر به شهروندان در زمینه حمل‌ونقل عمومی وجود دارد، تصریح کرد: می‌توان به افراد کارت بلیت شهروندی داد که به اسم هر فرد خواهد بود؛ بنابراین به هر فردی که استفاده زیادی از وسایل حمل‌ونقل عمومی دارد، تخفیف داده می‌شود. ایده دیگر این است که اگر قصد رایگان کردن حمل‌ونقل همگانی را دارند تا افرادی که تاکنون از آن استفاده نکرده‌اند این تجربه را داشته باشند، می‌توانند مبلغ اولیه‌ای را در کارت شهروندی فرد واریز کنند.

این استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت ایران اضافه کرد: در گروه‌های درآمدی بسیار پایین که همین درآمدهای حمل‌ونقل عمومی نیز برای آن‌ها سنگین است، شهرداری می‌تواند برای افرادی که تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد هستند کارت بلیت شارژ کند.

شریعت گفت: مشکلی که در زمینه حمل‌ونقل همگانی وجود دارد این است که به وسایل نقلیه شخصی سوبسید بالایی به عنوان قیمت بنزین می‌دهند؛ در نتیجه هزینه استفاده از وسایل نقلیه شخصی بالا نیست و درآمد حاصل از حمل‌ونقل همگانی پایین است. در دنیا با تعیین عوارض برای وسایل نقلیه شخصی، هزینه‌ای که دریافت می‌کنند را برای حمل‌ونقل همکانی استفاده می‌کنند.

مسئول آزمایشگاه تحقیقاتی ترافیک دانشگاه علم و صنعت ایران بیان کرد: شهرداری می‌تواند مبلغ حاصل از حمل‌ونقل عمومی که به ظاهر قرار است حذف شود را دریافت کرده، نادیده بگیرد و آن را در زمینه بهبود کیفیت حمل‌ونقل عمومی استفاده کند؛ یعنی به صورت مستقیم به خود افراد بازگرداند.

وی با بیان اینکه می‌توان روش‌های قیمت‌گذاری استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی را بررسی نمود، عنوان کرد: ممکن است شهرداری در کوتاه‌مدت بتواند درآمدهایی را به جای درآمدهای حاصل از حمل‌ونقل عمومی ایجاد کند، اما مهم درآمد پایدار است. هزینه‌ها دائمی و جاری هستند؛ بنابراین باید کاری کنند که تا سال‌های آینده نیز این درآمد پایدار وجود داشته باشد.

این استاد گروه حمل‌ونقل دانشکده مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت ایران افزود: حمل‌ونقل همگانی خدماتی نیست که کاهش داده شود، شریان حیاتی شهر است. اگر در سال‌های آینده در این منابع با مشکل مواجه شوند، اینکه دوباره قیمت‌گذاری شده و از مردم پول دریافت کنند پرهزینه بوده و عملی نخواهد بود.

شریعت ادامه داد: اگر هدف بهبود نقش حمل‌ونقل همگانی است، باید آینده‌نگری وجود داشته باشد. وقتی تصمیمی گرفته می‌شود باید تبعات آن در درازمدت دیده شود نه اینکه در یک دوره کوتاه  طرحی را اجرا کنند اما مدیران بعدی نتوانند این تعهد اضافه را پوشش دهند.

انتهای پیام