پژوهشگر تاریخ اسلام پاسخ داد:

تصویر نادرستی که از زندگی زاهدانه امیرالمومنین(ع) شکل گرفته؛ زهد یا فقر؟

پژوهشگر تاریخ اسلام در رابطه با ماجرای فروش زره برای ازدواج گفت: داستان فروش زره برای ازدواج مربوط به ابتدای زندگی ایشان است که در آن دوران نیز حضرت علی (ع) فقیر نبودند بلکه زندگی معمولی داشتند. امروزه نیز وقتی یک جوان تصمیم به ازدواج می‌گیرد اگر کمک پدر و مادرش نباشد ممکن است توانایی آن تامین مخارج اولیه را نداشته باشد و مجبور شود ماشین خود را بفروشد و یا وام بگیرد زیرا هزینه‌های ابتدای زندگی، هزینه‌های مضاعفی است و این کار به معنای فقیر بودن آن جوان نیست.

حجت الاسلام و المسلمین قاسم خانجانی، استادیار گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: مسئله فقیر بودن و زندگی زاهدانه دو موضوع متفاوت است که خلط شده است و سبب گردیده تصویر نادرستی از ائمه (ع) نوشته شود یا در اذهان مردم نقش ببندد.

وی بیان کرد: ائمه (ع) زندگی زاهدانه‌ای داشتند و اگر استفاده نکردن از پوشاک، خوراک و امور رفاهی را از موضوع فقیر بودن جدا کنیم این اشتباه ایجاد نمی‌شود.

وی با تاکید بر اینکه امیرالمومنین (ع) فقیر نبودند، اظهار کرد: زندگی زاهدانه در رابطه با سایر ائمه (ع) نیز وجود دارد؛ زیرا ائمه (ع) برای اینکه الگویی برای دیگران باشند و از تجملات دنیوی دور باشند این سبک از زندگی را انتخاب کردند.

وی اضافه کرد: گزارش‌هایی مبنی بر اینکه سه روز غذا در خانه نبوده است یا غذا و پوشاک شان مطابق آن روز نبوده است وجود دارد که این به خاطر اوج بخشش و انفاق امیرالمومنین (ع) بوده است همچنان که در روایات متعددی از امام حسن (ع) داریم که نیمی از اموال خود را بخشیدند.

استادیار گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تاکید کرد: رسیدگی به دیگران نشان دهنده این است که ائمه (ع) فقیر نبودند؛ زیرا اگر فقیر بودند نمی‌توانستند به این اندازه بخشش داشته باشند.

وی با اشاره به آیه 8 سوره انسان «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی‏ حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً»، تصریح کرد: خداوند در این آیه نمی‌گوید که غذا نداشتند بلکه بیان می‌کند با اینکه خودشان روزه‌دار بودند و به این غذا نیاز داشتند به مسکین، اسیر و یتیم بخشیدند.

خانجانی اظهار کرد: البته ممکن است که ایشان به طور اتفاقی یک روز در خانه چیزی نداشتند که این امر برای همه افراد ممکن است رخ دهد اما اموری که موردی رخ داده است را نباید مبنای فقیر بودن ایشان قرار دهیم.

وی افزود: امیرالمومنین (ع) در مدینه چشمه‌ها و چاه های آب  فراوانی حفر و بسیاری از آن‌ها را وقف کردند. اگر حضرت علی (ع) همه این چشمه‌ها را برای خود نگه می‌داشتند بسیار ثروتمند می‌شدند؛ البته حضرت علی (ع) بخشی از این چاه‌ها را برای خود نگه داشته بودند تا نخلستانشان را آبیاری کنند و در دوران خلافتی که در کوفه داشتند نیز از عایدات همین چاه‌هایی که نگه ‌داشته بودند ارتزاق می‌کردند.

وی افزود: با توجه به اینکه بیش از هزار سال از دوران ایشان می‌گذارد و دشمنی‌های فراوانی در طی سال‌ها رخ داده است تا آثار ائمه (ع) را از بین ببرند اما بازهم امروزه در جنوب مدینه آبار ( آبار جمع بئر و به معنای چاه است) وجود دارد که همان چاه‌هایی است که حضرت علی (ع) به دست خود حفر کردند که هنوز هم آب دارند و از آن­ها استفاده می‌شود.

این پژوهشگر یادآور شد: شبهاتی که مبنی بر ثروتمند شدن حضرت علی (ع) در دوران خلافت شان وجود دارد صحیح نیست؛ زیرا عمده خلافت حضرت علی (ع) در کوفه بوده است که در آن زمان به شکل مستقیم فعالیت اقتصادی نداشتند.

وی ادامه داد: حضرت علی (ع) به دلیل جنگ‌هایی که برای ایشان به وجود آوردند و مشکلات سیاسی و اجتماعی که با آن درگیر بودند فرصت فعالیت اقتصادی نداشتند همچنین نیازی هم به کار اقتصادی هم نداشتند و از عایدات و منافعی که قبل از خلافت به دست آورده بودند استفاده می‌کردند.

استادیار گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بیان کرد: حضرت علی (ع) برای خلافت از بیت‌المال استفاده نمی‌کردند؛ زیرا با توجه به دارایی که در مدینه داشتند نیازی به پول خلافت نداشتند.

خانجانی تاکید کرد: این شیوه زندگی نشات گرفته از اخلاق و خوی زاهدانه بوده است که سعی می‌کردند هم سطح پایین ترین افراد جامعه زندگی کنند و امروزه نیز افراد ثروتمندی وجود دارند که زندگی معمولی و ساده‌ را برای خود انتخاب کرده­اند.

وی در رابطه با ماجرای فروش زره برای ازدواج گفت: داستان فروش زره برای ازدواج مربوط به ابتدای زندگی ایشان است که در آن دوران نیز حضرت علی (ع) فقیر نبودند بلکه زندگی معمولی داشتند.

وی ادامه داد: امروزه نیز وقتی یک جوان تصمیم به ازدواج می‌گیرد اگر کمک پدر و مادرش نباشد ممکن است توانایی آن تامین مخارج اولیه را نداشته باشد و مجبور شود ماشین خود را بفروشد و یا وام بگیرد زیرا هزینه‌های ابتدای زندگی، هزینه‌های مضاعفی است و این کار به معنای فقیر بودن آن جوان نیست زیرا مقطعی است.

استادیار گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: حضرت علی (ع) نیز در آن دوران باتوجه به اینکه ابوطاللب در قید حیات نبودند یک جوان مستقلی بودند که در زمان تجرد به چیزی نیاز نداشتند و زندگی معمولی خود را سپری می‌کردند اما برای تامین هزنیه‌های ابتدای ازدواج، زره خود را فروختند و بعد از ازدواج نیز زندگی شان را به شکل عادی ادامه دادند.

انتهای پیام

  • چهارشنبه/ ۲۳ فروردین ۱۴۰۲ / ۱۳:۴۷
  • دسته‌بندی: قم
  • کد خبر: 1402012311529
  • خبرنگار :