امام علی«ع» صحابی، راوی، پسر عمو و داماد پیامبر اسلام «ص»کاتب وحی و چهارمین خلیفه از خلفای راشدین نزد اهل سنت است.
از رشادت ها و سیاست های جنگی و امور اجتماعی آن حضرت، نقل قول و احادیث فراوانی به جای مانده که از این میان، عدالت خواهی و حس انسانی دوستی ایشان، باعث تثبیت شخصیتی ماندگار از آن امام در تاریخ اسلام است.
آن حضرت بر اثر ضربت شمشیر زهرآلود ابن ملجم مرادی در شب نوزدهم ماه رمضان، هنگام اقامه نماز صبح فرقش شکافته شد و بر اثر آن ضربت در ۲۱ ماه رمضان سال ۴۰ هجری قمری به شهادت رسید.
ماموستا بهالدین رستمی امام جماعت یکی از مسجدهای سنندج می گوید:شهادت بالاترین درجه جهاد است و این درجه برازنده هر کسی نیست. چون بنا به سندیت سوره مبارکه آل عمران آیه ۱۶۹« وَلا تَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلوا فی سَبیلِ اللَّهِ أَمواتًا ۚ بَل أَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقونَ﴿۱۶۹﴾
(ای پیامبر!) هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده‌اند، و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند» شهیدان زنده اند و در همیشه تاریخ نزد پروردگار روزی خورند.
در این شب‌های قدر که ذهن و روح همه بندگان تا کائنات در تسبیح و ذکر هستند تنها اندیشه‌ای پلید کمر به کشتن ستاره‌ای می‌گیرد که نور وجودش، هستی را در بر گرفته و ردای ولایت برازندە سروریش بود.
ماموستا رستمی می گوید:امام علی در آخرین لحظه های زندگی خود برای امام حسن وصیت کردند«به قاتل من بە چشم یک اسیر نگاه کنید. ای فرزندم با اسیر خود مدارا کن و با او مهربان باش و نیکی و شفقت و رحمت را در پیش گیر. پس اگر من از دنیا رفتم او را قصاص کن و با یک ضربت بکش و او را با آتش نسوزان و او را مثله نکن.» تک تک این سخنان،اوج تواضع و خشوع در برابر امر الهی است. امری که با جان و دل در راه اسلام و رفاه اجتماعی خریداری شد. « به جز علی که گوید به پسر که قاتل من/ چو اسیر توست اکنون به اسیر کن مدارا».
امام تنها در بندکی پروردگار سرآمد اندیشه و باور مردم نبود.
در روایت آمده است که در جنگ خندق هنگامی که امام علی «ع» مقابل جنگاور کفر و شرک «عمرو» قرار گرفت، با شمشیر «عمرو» که بر فرق سرش اصابت کرد، خون سر، تمام چهره و محاسن امام را رنگین ساخت، در حالی‌که پیامبر با دستان مبارک خود فرق سر امام را پانسمان می‌کرد و خون چهره او را پاک می‌کرد، فرمودند:«علی جان! آن‌گاه که شقاوت پیشه‌ترین انسان‌ها با شمشیر ستم و تجاوز فرقت را هدف قرار می‌دهد و محاسنت را به خون سرت رنگین می‌سازد من کجا هستم تا زخم سرت را چون امروز پانسمان کنم.»
ماموستا روستمی می گوید: بنا به آثار جا مانده امام علی «ع» انسانی سخنور و جسور بودند و مشهورترین اثر گردآوری شده از سخنان و نوشته‌های ایشان، کتاب نهج البلاغه است که سید رضی از علمای قرن چهارم هجری آنها را جمع‌آوری کرده است. نهج البلاغه، پس از قرآن، مقدس‌ترین متن دینی و قابل اعتماد و برجسته‌ترین متن ادبی عرب است. که شامل خطبه ها و نامه های است که در دوران خلافت امام علی«ع» به حاکمان و سرداران وقت نوشته شده است.
انتهای پیام