به گزارش ایسنا، سامانه نما، تازه‌ترین گزارش خود را با عنوان «نمای نشریه‌ها ۲۰۲۲: جایگاه نشریه‌های ایرانی در نظام‌های ارزیابی جهانی» منتشر کرده است. در این گزارش جایگاه نشریه‌های ایرانی در نظام‌های جهانی ارزیابی در سال ۲۰۲۲ آمده است که داده‌های آن از عملکرد نشریه‌ها در سال ۲۰۲۱ گردآوری شده‌اند.

در این گزارش روند سالانه تعداد و میزان تأثیر نشریه‌های ایرانی در این نظام‌ها به همراه جدول‌های مقایسه‌ای با کشورهای منطقه نیز گزارش شده است. 

بر اساس آخرین گزارش «کلاریویت آنالیتیکس»، ۴۱ نشریه ایرانی در ویرایش ۲۰۲۱ گزارش استنادی نشریه‌ها (JCR) ضریب تاثیر گرفته‌اند و در سه نمایه‌ پرچم‌دار WOS نمایه شده‌اند و هیچ نشریه‌ای در نمایه هنر و علوم انسانی نمایه نشده است و تنها دو نشریه ایرانی در نمایه استنادی علوم اجتماعی نمایه شده‌اند. در سال ۲۰۲۱ نسبت به ویرایش ۲۰۲۰، یک نشریه به نشریات نمایه‌شده در WOS افزوده شده است. 

افزون بر نشریه‌های دارای ضریب تأثیر، ۱۱۵ نشریه دیگر ایرانی نیز در «نمایه استنادی منابع نوپدید» هستند که ضریب تأثیر ندارند و اعتبارشان در برابر سه نمایه پرچم‌دار WOS کم‌تر است.

وب آو ساینس در سال ۲۰۲۱ میلادی، ۲۱ هزار و ۴۳۰ نشریه را از سراسر جهان نمایه کرده است. بر اساس تعداد نشریه‌های دارای ضریب تأثیر در نمایه‌نامه وب آو ساینس، ایران پس از ترکیه (۵۶ نشریه)، جایگاه دوم را میان کشورهای منطقه دارد.

اسکوپوس

نمایه‌نامە جهانی اسکوپوس نیز از دیگر پایگاه‌های نمایه‌سازی پرآوازە نشریه‌های علمی است. بر اساس داده‌های این پایگاه نمایه‌سازی، در سال ۲۰۲۱ میلادی در نمایه‌نامه اسکوپوس ۳۱۸ نشریه با شاپای ثبت‌شده ایرانی حضور داشته‌اند. لازم به ذکر است که برخی از نشریه‌هایی که شاپای آن‌ها توسط ایران دریافت شده است، اکنون در کشورهای دیگری مدیریت و منتشر می‌شوند.

تعداد نشریات نمایه‌شده در اسکوپوس در سال ۲۰۲۱ نسبت به گزارش پیشین، حدود ۴۷ درصد رشد داشته است. 

نمایه‌نامه اسکوپوس ۲۶ هزار و ۵۷۵ نشریە علمی را از سراسر جهان در سال ۲۰۲۱ میلادی نمایه کرده است.

ضریب تأثیر

بر پایه ویرایش ۲۰۲۱ « جی. سی. آر.» (گزارش استنادی نشریه‌ها) که در ژوئن ۲۰۲۲ منتشر شده است، ۴۱ نشریه ایرانی ضریب تاثیر گرفته‌اند.

نشریه journal of nanostructure in chemistry با ضریب تاثیر ۸ بیشترین و نشریه Irannian journal of Radiology با ضریب تاثیر ۰.۳۹۹ کم‌ترین ضریب تاثیر را در میان نشریه‌های ایرانی در JCR دارند. 

روی هم، میانگین ضریب تأثیر نشریه‌های ایرانی نمایه شده در «جی. سی. آر.» ۲.۰۳ و میانه آنها ۱.۵۵۳ است. بر پایه گزارش «جی. سی. آر.» در سال ۲۰۲۲ میلادی ۱۲.۴۱۸ نشریه در ویرایش ۲۰۲۱ این پایگاه «ضریب تأثیر» گرفته‌اند. بر پایه این گزارش، ایران سه نشریه در چارک نخست، سه نشریه در چارک دوم، ۱۴ نشریه در چارک سوم و ۲۱ نشریه در چارک چهارمِ سیاهه نشریه‌های نمایه‌ شده در این پایگاه دارد.

بر اساس گزارش نمای نشریه‌ها ۲۰۲۱، میانگین امتیاز استنادی نشریه‌های ایرانی ۱.۴۹ بوده که در برابر سال پیش (۱.۱۷) رشد داشته است.

بررسی ضریب تأثیر نشریه‌های کشورهای منطقه نشان می‌دهد که از دیدگاه میانگین ضریب تأثیر نشریه‌ها، ایران در جایگاه پنجم کشورهای منطقه است. میانگین و میانە «ضریب تأثیر» نشریه‌های کشورهای منطقه گزارش شده‌اند.

شاخص اسنیپ

بر اساس گزارش نمایه نشریات سامانه نما؛ میانگین شاخص «اسنیپ» نشریه‌های ایرانی ۰.۵۱ است و نشریه Civil Engineerin Journal از انتشارات مؤسسه آموزش عالی صالحان با اسنیپ ۲.۲۳۶ جایگاه نخست را میان نشریه‌های ایرانی نمایه شده در نمایه‌نامە اسکوپوس دارد.

سایمگو (سکیمگو)

۲۵۸ نشریه ایرانی نیز در سیاهه رتبه‌بندی نشریه‌های سایمگو (سکیمگو) دیده می‌شوند که ۵۲ عنوان در برابر گزارش سال پیش رشد داشته است. بر اساس لیست سال ۲۰۲۲ سایمگو، نشریه International Journal of Health Policy and Management بیشترین SJR را میان نشریه‌های ایرانی دارد و در چارک نخست در چندین زمینه علمی جای گرفته است. 

در سال ۲۰۲۱ میلادی، ۲۶ هزار و ۳۵۷ نشریە علمی در پایگاه نشریه‌های سایمگو از همە کشورهای جهان به زبان‌های گوناگون نمایه می‌شوند و بر اساس این گزارش، ایران در جایگاه نخست کشورهای منطقه جای دارد.

بر اساس اعلام پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)؛ با افزایش تعداد نشریه‌ها در نیمه دوم سده بیستم، متخصصان علم‌سنجی تلاش کردند که سنجه‌هایی برای ارزیابی اعتبار و کیفیت آن‌ها درست کنند. از این روی، سنجه‌هایی کمی و کیفی ساخته شدند و پس از آن نظام‌هایی جهانی برای بررسی اعتبار و کیفیت نشریه‌ها بر پایه این سنجه‌ها پدید آمدند.

دو نمایه استنادی «وب آو ساینس» و «اسکوپوس» نخستین نظام‌ها برای سنجش کیفیت و اعتبار نشریه‌ها بوده‌اند که حضور یک نشریه در این نمایه‌ها خود گویای سطحی از کیفیت است، ولی در یک دهه گذشته نهادهای علم‌سنجی دیگری نیز کوشیده‌اند چارچوبی برای این کار طراحی کنند. در این میان مؤسسه علم‌سنجی «سایمگو» (سکیمگو) و «مرکز مطالعات علم و فناوری» در دانشگاه لایدن هلند نامدارترند.

انتهای پیام