به گزارش ایسنا، بیش از ۱۰۰ سال قبل و در نخستین سال از قرن چهاردهم خورشیدی بود که در نخستین سازمان ارتش، شعبهای بهنام جدیدگیری یــا همان سربـازگیری ایجاد شد. این سازمان به مرور و در عرض پنج سال دستخوش تغییراتی شد و در نهایت با تصویب قانون سربازی اجباری در مجلس وقت در سال ۱۳۰۵ تحت عنوان «اداره نظام اجباری» فعالیت کرد. ادارهای که وظیفه آن شناسایی و اعزام جوانان ذکور برای انجام خدمت سربازی بود. این اداره در سال ۱۳۰۷ به «اداره نظام وظیفه عمومی» تغییر نام یافت و از این پس هر چند زمان گاهی، تغییراتی در سازمان اداره و افزایش نواحی و حوزههای آن رخ داد.
در سال ۱۳۳۵ امور سربازگیری از ارتش جدا و به وزارت کشور واگذار شد اما اجرای این قانون به علت عدم آمادگی وزارت کشور تامهرماه ۱۳۴۱ به تعویق افتاد و سرانجام از تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۴۳ امور نظاموظیفه به ژاندارمری کل کشور محول شد. در سال بعد هم لایحه قانونی انتقال افسران و درجهداران و اموال نظاموظیفه به ژاندارمری کشور به تصویب دو مجلس شورا و سنا رسید و از این تاریخ به بعد اداره کل مرکزی به نام اداره وظیفه عمومی ایجاد شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران اداره نظام وظیفه زیر نظر ژاندارمری به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه قانون ادغام نیروهای انتظامی شامل شهربانی، ژاندارمری، کمیته انقلاب اسلامی و پلیس قضایی در ۲۷ تیرماه ۱۳۶۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. شش ماه پس از تصویب این قانون بود که ادغام نیروهای انتظامی سابق آغاز و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در فروردین ماه سال ۱۳۷۰ تاسیس شد. با تاسیس نیروی انتظامی اداره وظیفه عمومی نیز به عنوان یکی از زیرمجموعههای آن به فعالیت خود ادامه دارد. این اداره در دهه ۷۰ به معاونت تبدیل شد و در دهه ۸۰ از معاونت وظیفه عمومی به سازمان وظیفه عمومی ارتقاء یافت.
وظایف سازمان وظیفه عمومی چیست؟
در حال حاضر سازمان وظیفه عمومی فراجا ماموریت اجرای قانون خدمت وظیفه عمومی و مقررات مربوط به آن را برعهده دارد و سربازان مورد نیاز در دیگر نیروهای مسلح نظیر ارتش، سپاه، وزارت دفاع و ... را نیز تامین میکند. بر این اساس تدوین خط مشیها و طرحهای کلی، برنامهریزی، هدایت و هماهنگی و انجام امور ستادی و انجام اجرائیات متمرکز امور احضار، اعزام و تعیین تکلیف اتباع مشمول خدمت وظیفه عمومی و رسیدگی و صدور کارت های معافیت و تامین کارکنان وظیفه نیروهای مسلح و سازمان های دولتی بر عهده این سازمان قرار دارد.
همچنین از جمله وظایف کلی این سازمان میتوان به بررسی و تدوین سیاستها، خط مشیها، طرحها و برنامهها و دستورالعمل های مربوط به «احضار و اعزام بهخدمت مشمولان داخل و خارج از کشور»، «انجام امور مربوط به معافیتهای سربازی نظیر پزشکی، کفالت، موارد خاص و تحصیلی»، «تامین کارکنان وظیفه نیروهای مسلح و سازمانهای دولتی دارای سهمیه»،« صدور کارت معافیت سربازی»، «رسیدگی به امور مشمولان غایب»، «مطالعه و بررسی و قوانین و مقررات مربوط به وظیفه عمومی و تعیین نیازها و کمبودهای قانونی و تهیه و تنظیم قوانین و مقررات مورد نیاز وظیفه عمومی و ارائه به مراجع ذیربط و دفاع از سازمان وظیفه عمومی در محاکم قضایی»، «ارائه مشاوره لازم به فرماندهان فراجا در امور وظیفه عمومی»، «آگاهسازی و اطلاع رسانی به مردم و مشمولان در خصوص مقررات و ضوابط وظیفه عمومی از طرق مختلف» و ... اشاره کرد.
سازمان وظیفه عمومی در سال ۱۴۰۱ چه کرد؟
سازمان وظیفه عمومی یکی از پرمراجعهترین ردههای انتظامی کشور نیز محسوب میشود. سردار سعید منتظرالمهدی، سخنگوی فراجا درباره اقدامات این سازمان در سال ۱۴۰۱ گفت: سازمان وظیفه عمومی در سالی که گذشت بیش از ۳۱۷هزار نفر از مشمولان را به خدمت سربازی اعزام کرد. این نیروها در میان بخشهای مختلف نیروهای مسلح اعم از سپاه، ارتش و ... توزیع شدند.
سخنگوی فراجا افزود: همچنین این سازمان در سال ۱۴۰۱، بیش از ۵۷۵ هزار کارت هوشمند پایان خدمت و ۹۱ هزار و ۶۳۵ کارت معافیت دائم را صادر کرده است.
به گفته منتظرالمهدی با توجه به اینکه سازمان وظیفه عمومی فراجا باید وضعیت سربازی دانشجویان را نیز بررسی و گواهی لازم برای ثبت نام آنان را صادر کند، در سالی که گذشت، بیش از ۵۸۰ هزار گواهی معافیت تحصیلی نیز از سوی سازمان وظیفه عمومی فراجا صادر شده است.
انتهای پیام