یکی از دلایل کاهش تقاضای سفر در کشور شرایط اقتصادی، افزایش نرخ ارز و مواردی از این دست است. البته باید گفت شرایط اقتصادی و افزایش نرخ ارز مدت‌هاست که صنعت هوایی ما را دچار چالش کرده و باعث تصمیماتی شده است که متقاضیان پروازهای داخلی و خارجی در تهیه بلیت هواپیما برای سفرهای خود با مشکل روبه‌رو شده‌اند.
این روزها با نزدیک شدن به سفرهای نوروزی مردمی که قصد انتخاب هواپیما برای سفرهای خود را دارند، با کمبود بلیت هواپیما و یا فروش با قیمت‌هایی فضایی روبه‌رو شده‌اند.
حال این سوال ایجاد می‌شود که دلیل اصلی کمبود بلیت هواپیما چیست؟
ایسنا به منظور بررسی کمبود بلیت هواپیما و عدم توازن در بازار با تعدادی از کارشناسان این حوزه به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه مواردی از آن‌ها را می‌خوانیم.
فروش کمتر در مقایسه با سال گذشته
محمدصادق خانی، مدیر یک آژانس مسافرتی، در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: علت بسته شدن برخی پروازها عدم توازن ایجاد شده در بازار نسبت به تقاضای سفر است. به عبارتی بلیت عرضه شده در بازار کم است. مردم امکان خرید بلیت و دسترسی به پروازها را ندارند. این مشکلات به دلیل افزایش نرخ ارز اتفاق افتاده است.
وی در خصوص تاثیر این اتفاق بر سفرهای نوروزی به مشهد بیان می‌کند: بیشتر سفرها به مشهد به صورت تور است؛ در نتیجه تغییر خاصی ندارد اما افرادی که به طور روزمره سفر می‌کنند، نمی‌توانند پروازی پیدا کنند.
این مدیر آژانس مسافرتی تصریح می‌کند: بازار امسال بسیار آشفته است و ما فروش کمتری نسبت به سال گذشته داشتیم. بلیت‌ها نیز همان قیمت مصوب است که بیشترین قیمت مربوط به مسیر مشهد کیش با رفت و برگشت حدود ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است. کمترین قیمت نیز مسیر مشهد تهران با قیمت یک میلیون و ۲۰ هزار تومان است. در مجموع قیمت بلیت‌ها کمتر از یک میلیون تومان نیست.
افزایش ۳۰ تا ۳۵ درصدی قیمت مسیرهای پرواز
فرهاد دوائی، مدیر عامل یک آژانس مسافرتی دیگر، در خصوص کمبود بلیت هوایی در بازار عنوان می‌کند: با توجه به اینکه تمام ایرلاین‌ها گران شدند اما هیچ پاسخی از ارگان‌های مربوطه دریافت نمی‌کنیم؛ گفته شده بود که قیمت بلیت افزایش پیدا نمی‌کند اما اکنون گران شده است.
وی اضافه می‌کند: زمانی که دلیل گرانی بلیت هواپیما را هم سوال می‌کنیم، پاسخ می‌دهند بلیت‌ها که گران نشده است؛ در حالی که تمام ایرلاین‌ها گران شده‌اند. دستگاه‌های ذی‌ربط مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت و تعزیرات حکومتی باید پیگیر این موضوع باشند. سوال اینجاست که چرا در این زمینه اقدامی انجام نمی‌شود تا قیمت مناسبی به مردم اعلام کنند؟
دوائی در خصوص استقبال مردم از سفر خاطرنشان می‌کند: کسانی که باید سفرهای ضروری را انجام دهند، بلیت هر قیمتی که باشد، خریداری می‌کنند و به سفر خود می‌رسند اما متاسفانه آن‌هایی که قصد سفرهای تفریحی و توریستی را دارند، به دلیل افزایش قیمت استقبال کمتری دارند و از سفر کردن منصرف می‌شوند.
وی با بیان اینکه امسال نسبت به سال گذشته افزایش ۳۰ تا ۳۵ درصدی قیمت‌ها را برای تمام مسیرها شاهد بودیم، بیان می‌کند: اکنون مسیرهای قشم، کیش و بندر عباس جزو گران‌ترین سفرهای داخلی ما محسوب می‌شود. سفرهای خارجی به لحاظ دلاری افزایشی نداشته اما به نرخ ریالی ما افزایش زیادی داشته است.
مدیر عامل این آژانس مسافرتی در خصوص تاثیر گرانی بلیت‌ها روی سفرهای به مشهد خاطرنشان می‌کند: شرایط مشهد به دلیل اینکه یک شهر زیارتی است، فرق می‌کند و افراد با هر وسیله‌ای که باشد، خود را به مشهد می‌رسانند و از این حیث افزایش یا کاهش قیمت بلیت تاثیر زیادی روی میزان سفر شهر مشهد ندارد.
ایجاد بازار سیاه به دلیل عدم توازن عرضه و تقاضا بلیت هواپیما
غلامرضا مقدسی، یکی دیگر از مدیران آژانس‌های مسافرتی در مشهد، با اشاره به اینکه عدم توازن میان عرضه و تقاضا در بازار مشهود است، اظهار می‌کند: این اتفاق باعث ایجاد بازارهای سیاه می‌شود و خدمات‌دهی به مسافران را نیز نامطلوب می‌کند. در ایام پیک بلیت هواپیما پیدا نمی‌شود و به مبدا و مقصد هم ربطی ندارد.
وی تصریح می‌کند: به دلیل تحریم‌ها و دیگر مشکلات، ناوگان هواپیمایی ما فرسوده است و این موضوع تاثیر منفی روی بازار گذاشته است. کمبود پرواز بر سفرهای نوروزی به مشهد نیز تاثیر می‌گذارد. کاهش صندلی‌ها به افزایش قیمت بلیت منجر می‌شود و در ادامه با کاهش تورهای روبه‌رو می‌شویم و این مساله باعث می‌شود افراد زیادی نتوانند به مشهد سفر کنند.
این مدیر آژانس مسافرتی عنوان می‌کند: برخی از شرکت‌های هواپیمایی نیز بخشی از صندلی‌های خود را به مسافران خارجی اختصاص می‌دهند و این مورد شرایط تهیه بلیت را برای مردم خودمان دشوار می‌کند. بنابراین این عوامل منجربه این شده که نسبت به سال گذشته فروش کمتری داشته باشیم.
وی می‌گوید: از سویی شرکت‌های هواپیمایی در سایت‌ها اقدام به فروش بلیت‌ها با تخفیف می‌کنند. آژانس‌های مسافرتی برای تامین خود اصطلاحا کمیسیون روی قیمت بلیت می‌کشند و مسافر نیز بلیت ارزان‌تر را تهیه می‌کند. در حال حاضر ۲ نرخ در بازار وجود دارد؛ یکی نرخ دستوری دولت است که با فشار اعمال شده و دیگری نرخ فروش بلیت به همراه اقامت و هتل است که به مسافران داده نمی‌شود.
مقدسی ادامه می‌دهد: نرخ اعلام شده بسیار کم است و شرکت‌های هواپیمایی برای پروازها دلاری هزینه می‌کنند. دولت نیز اجازه افزایش قیمت نداده است و نظارت هم در بازار نیست.
وی در خصوص تعداد پروازها بیان می‌کند: افزایش مجوز پرواز داده شده اما فرسودگی ناوگان هواپیمایی اجازه افزایش پروازها را نمی‌دهد. برخی از شرکت‌های هواپیمایی به دلیل هزینه‌های دلاری پروازهای خارجی را لغو و به پروازهای داخلی اضافه می‌کنند. بنابراین در پروازهای خارجی هزینه‌ها دلاری است و برای شرکت‌های هواپیمایی صرفه اقتصادی ندارد.
کاهش قدرت خرید مردم برای تهیه بیلت هواپیما
مائده امیدوار، مدیر عامل یک آژانس مسافرتی، در گفت‌وگو با ایسنا تصریح می‌کند: با توجه به افزایش قیمت بلیت هوایی بازار بسیار افت و تعداد مشتریان نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر کسانی که برای سفر از هواپیما استفاده می‌کردند، به قطار و آن‌هایی که از قطار استفاده می‌کردند، اکنون به اتوبوس روی آورده‌اند. به عبارتی قدرت خرید مردم برای تهیه بلیت هواپیما کاهش پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه ما با کمبود بلیت مواجه هستیم، می‌گوید: در حال حاضر برای روزهایی که می‌خواهیم بلیت تهیه کنیم، بلیت موجود نیست یا اگر هم باشد، با قیمت‌های بسیار بالا یافت می‌شود که این مورد معمولا برای پروازهای داخلی صدق پیدا می‌کند.
امیدوار در خصوص تاثیر گرانی‌ها روی تعدد سفرهای به مشهد اضافه می‌کند: قطعا این موضوع تأثیر منفی دارد و این امر باعث می‌شود که بازدیدکنندگان و مسافران به شهر مشهد کاهش پیدا کند یا اینکه به خودروهای شخصی روی می‌آورند که باعث ترافیک و آلودگی می‌شود.
مدیر عامل این آژانس مسافرتی می‌گوید: در ۲ هفته اخیر حدود ۷۰ درصد کاهش سفرهای هوایی را شاهد بودیم و به عبارتی اکنون از هر ۱۰۰ مسافر به ۳۰ مسافر رسیده‌ایم.
شرایط فعلی سفر برای مردم چندان خوب نیست
علی ایجادی، یکی دیگر از مدیران آژانس مسافرتی، با تاکید بر اینکه بلیت در بازار کم است، ادعا می‌کند: به عقیده من با توجه به افزایش قیمت دلار و عدم توجیه افزایش نرخ پروازها برای مردم پروازهای داخلی برای شرکت‌های هواپیمایی توجیه اقتصادی ندارد اما پروازهای خارجی که نرخ مصوب ندارند، سود بیشتری نیز به همراه دارند.
وی ادامه می‌دهد: به دلیل آشفتگی بازار در پیک سفرها برخی از سایت‌ها بلیت‌ها را با قیمت‌های چند برابری با عنوان همراه با اقامت می‌فروشند. دولت باید به شرکت‌های هواپیمایی تسهیلاتی ارائه دهد که راه‌اندازی پروازها برای این شرکت‌ها توجیه اقتصادی داشته باشد.
این مدیر آژانس مسافرتی با بیان اینکه هزینه هتل‌ها افزایش پیدا کرده و به دنبال آن رزروها نیز کاهش یافته است، عنوان می‌کند: شرایط حال حاضر برای مسافران ایرانی خوب نیست اما شرایط کشور برای مسافران خارجی خوب است و می‌توانند با کمترین قیمت بهترین امکانات را دریافت کنند.
کمبود بلیت هوایی برای مسیرهای داخلی
وحید توحیدی، مدیر عامل یک آژانس مسافرتی دیگر نیز به ایسنا می‌گوید: قطعا کسانی که مجبور باشند، می‌توانند سفر کنند اما به طور کلی با توجه به افزایش نرخ ارز قدرت خرید مردم برای تمام مسیرها کاهش پیدا کرده است.
وی اظهار می‌کند: در مسیرهای داخلی با کمبود بلیت هوایی مواجه هستیم و اینکه آیا این کمبود بلیت از کمبود پروازهاست یا خیر، هنوز دلیل قطعی ندارد که دقیقا به چه دلیل با این شرایط روبه‌رو شدیم.
توحیدی با بیان اینکه تقاضا بالاست و قاعدتا منجربه افزایش سفرهای ضروری می‌شود، بیان می‌کند: ما در سال جاری نسبت به سال‌های گذشته با استقبال کم مردم روبه‌رو بودیم که به دلیل افزایش قیمت مسیرهای داخلی و خارجی قدرت خرید مردم نیز کاهش پیدا کرده است.
وی ادامه می‌دهد: حتی سفرهای خارجی هم نسبت به سال‌های گذشته با استقبال کمتری روبه‌رو بوده و کسانی که سفرهای خارجی را انجام می‌دادند، اکنون سفرهای داخلی را در نظر دارند و آن‌هایی که سفرهای داخلی را داشتند، اکنون سفر کردن را به طور کلی از برنامه خود حذف کرده‌اند.
گزارش از مینا خلیل‌زاده و فاطمه عاطفی
انتهای پیام