به گزارش ایسنا، وام دانشجویی یکی از تسهیلاتی است که صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور حفظ امنیت روانی، کاهش فشارها و استرس‌های وارده به دانشجویان، به ویژه دانشجویانی که در شهری غیر از محل سکونت خود تحصیل می‌کنند در کنار شهریه و هزینه‌های سنگین همچون هزینه‌های رفت‌وآمد، اسکان دانشجو، تغذیه، تحصیل و … را متحمل می‌شوند، لحاظ کرده است. وام دانشجویی از تسهیلات تدارک دیده شده از سوی صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت برای دانشجویانی است که در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی مشغول به تحصیل هستند.
وام‌های دانشجویان دانشگاه علوم‌پزشکی به چهار گروه «تحصیلی»، «ضروری»، «ضروری دو برابر» و «ودیعه مسکن» دسته‌بندی می‌شود. دانشجویان بر مبنای ماهیت هر وام، به گروه‌های چندگانه تقسیم‌بندی شده‌اند و با توجه به دانشگاه محل تحصیل، وضعیت تاهل و مقطع تحصیلی، مبالغی را در قالب وام دانشجویی دریافت می‌کنند.
تفاوت وام‌های صندوق رفاه وزارت بهداشت با صندوق رفاه وزارت علوم
صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم نیز مجری ارائه انواع تسهیلات در قالب وام دانشجویی به سایر دانشجویان کشور است. روند ثبت درخواست دریافت وام میان دانشجویان دو وزارتخانه علوم و بهداشت یکسان است اما مبالغ و انواع وام‌هایی که دریافت می‌کنند، متفاوت است.وام‌های دانشجویان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در مقایسه با دانشگاه‌های وزارت علوم از نظر دسته‌بندی کمتر است. اگرچه وام‌های دانشجویان دانشگاه علوم‌پزشکی به ۴ دسته تقسیم‌می‌شود اما وام‌های دانشجویان وزارت علوم به وام‌ها به ۵ دسته "تحصیلی"، "ودیعه مسکن متاهلی"، "شهریه"، "بند ج تبصره ۹ قانون بودجه کل کشور" و "تغذیه" طبقه‌بندی می‌شود.
وام‌های دانشجویی وزارت علوم
میزان وام تحصیلی دانشجویان در سال تحصیلی کنونی در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی پیوسته معادل یک میلیون و ۹۵۰ هزار تومان بود که برای سال تحصیلی آینده مبلغ ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده است. همچنین وام تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در مقاطع کارشناسی‌ارشد پیوسته، کارشناسی‌ارشد ناپیوسته و دکترای حرفه‌ای در سال تحصیلی گذشته معادل یک میلیون و ۹۵۰ هزار تومان بود. در حال حاضر، مبلغ این وام ۳ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
همچنین دانشجویان دکتری تخصصی پیوسته و ناپیوسته مبلغ ۶ میلیون تومان نیز در سال تحصیلی گذشته برای وام تحصیلی دریافت می‌کردند. وام این گروه از دانشجویان با افزایش ۵۰۰ هزار تومانی به مبلغ ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در سال تحصیلی جدید رسیده است.
وام مسکن به ۳ گروه "شهر تهران"، "کلان‌شهرها" و "سایر شهرها" تقسیم می‌شود، در سال تحصیلی گذشته، میزان وام مسکن در پایتخت معادل ۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود. در سال تحصیلی جدید، این مبلغ معادل ۳۵ میلیون تومان است. وام مسکن متاهلی در کلان شهرهای ایران برای سال تحصیلی گذشته معادل ۲۶ میلیون تومان بود؛ مبلغ این وام در سال تحصیلی جدید ۳۰ میلیون تومان است. همچنین مبلغ این وام در سایر شهرهای ایران در سال گذشته تحصیلی، مبلغ ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود که با افزایش ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی معادل ۲۵ میلیون تومان برای سال تحصیلی جدید است.
میزان وام شهریه در سال گذشته تحصیلی برای مقاطع کاردانی، کارشناسی پیوسته و کارشناسی‌ناپیوسته معادل ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بود. این مبلغ در سال تحصیلی جدید معادل ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان درنظر گرفته شده است.وام دانشجویان تحصیلات تکمیلی در مقاطع کارشناسی‌ارشد پیوسته، کارشناسی‌ارشد ناپیوسته و دکتری حرفه‌ای در سال تحصیلی گذشته نیز به میزان ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بود. این مبلغ در سال تحصیلی آتی با افزایش ۴۰۰ هزار تومانی به مرز ۳ میلیون تومان رسیده است. همچنین مبلغ وام شهریه دانشجویان دکتری تخصصی پیوسته و ناپیوسته در سال گذشته تحصیلی معادل ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود. این مبلغ در سال تحصیلی جدید نیز همان ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود.
وام‌های دانشجویی وزارت بهداشت
دانشجویان بر مبنای وضعیت تاهل، «وام تحصیلی» دریافت می‌کنند که براین اساس، میزان مبلغ پرداختی وام تحصیلی برای دانشجویان مجرد و متاهل متفاوت است. دانشجویان مجرد متقاضی وام تحصیلی مبلغ ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال به صورت ماهانه در قالب وام تحصیلی دریافت می‌کنند در حالی که مبلغ درنظر گرفته شده برای دانشجویان متاهل، ۱۰ میلیون ریال در هر ماه است.
دانشجویان متاهل مرد به ازای هر فرزند خود، مبلغ ۴ میلیون ریال حق اولاد دریافت می‌کنند.
فرایند ثبت درخواست وام تحصیلی دانشجویان علوم‌پزشکی از روز چهارشنبه ۱۹ بهمن ماه ۱۴۰۱ آغاز شد و تا روز دوشنبه ۱۵ اسفند ماه ادامه داشت. بنابر اعلام مسئولان صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مبلغ ۱۵۵۰ میلیارد ریال در قالب وام تحصیلی برای نیمسال دوم تحصیلی لحاظ کرده و آن را به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور ابلاغ کرده است .
وام ضروری دانشجویان علوم‌پزشکی
وام ضروری تنها یک نوبت در طول تحصیل برای دانشجویان لحاظ می‌شود. دانشجویان مقاطع تحصیلی کاردانی، کارشناسی‌ناپیوسته، کارشناسی‌پیوسته، کارشناسی‌ارشد و دکتری حرفه‌ای مبلغ ۲۵ میلیون ریال دریافت می‌کنند. همچنین دانشجویان مقاطع دکتری تخصصی و دکتری پژوهشی (Ph.D) و دستیاران تخصصی نیز مبلغ ۴۰ میلیون ریال دریافت می‌کنند.
اگرچه پرداخت وام ضروری فقط یک‌بار در طول تحصیل برای دانشجویان لحاظ شده اما در صورت تامین منابع، تعداددفعات پرداخت وام در برخی مقاطع افزایش می‌یابد.به این شکل که در صورت افزایش تعداد دفعات پرداخت وام، تعداد پرداخت وام برای دانشجویان مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی‌ارشد ناپیوسته تغییر نمی‌کند و همچنان حداکثر یک نوبت در مدت‌زمان تحصیل است. اما در صورت تامین منابع مورد نیاز، دانشجویان مقطع کارشناسی‌پیوسته می‌توانند ۲ نوبت در طول تحصیل خود از وام ضروری بهره‌مند شوند و تعداد دفعات دریافت وام دانشجویان مقطع دکتری حرفه‌ای با افزایش دو نوبتی، به ۳ نوبت در طول تحصیل می‌رسد.
همچنین تعداد نوبت‌های دریافت وام ضروری دانشجویان مقاطع دکتری تخصصی، دکتری پژوهشی و دستیاران تخصصی در صورت تامین منابع به ۲ نوبت در مدت‌زمان تحصیل می‌رسد.
کدام دانشجویان «وام ضروری دو برابر»دریافت می‌کنند؟
«وام ضروری دو برابر» مختص تمام دانشجویان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی نیست و برخورداری از این وام مستلزم داشتن شرایط درنظر گرفته شده است. نفرات اول تا سوم المپیادهای ورزشی دانشگاه‌های کشور در بخش‌های تیمی و انفرادی، نفرات اول تا سوم چه در بخش تیمی و چه در بخش انفرادی المپیادهای فرهنگی دانشگاه‌های کشور، نفرات اول تا سوم بخش تیمی و انفرادی مسابقات ورزشی بین‌المللی و جهانی دانشجویی، نفرات اول تا سوم مسابقات قرآنی دانشگاه‌های کشور، نفرات اول تا سوم مسابقات قرآنی بین‌المللی، نفرات اول تا سوم امتحانات جامع علوم‌پایه و کارورزی، نفرات اول تا سوم در بخش‌های تیمی و انفرادی المپیادهای پژوهشی دانشگاه‌های کشور، دانشجویان حادثه دیده در بلایای طبیعی (سیل، زلزله و…) که در یکی از دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل بوده و خود یا خانواده آنها خسارت دیده باشند، دانشجویان حادثه دیده در سوانح و تصادفات، دانشجویان مبتلا به بیماری‌های خاص و پرهزینه، دانشجویان استعدادهای درخشان معرفی شده از مدیریت مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه یا دانشکده، مشمول دریافت وام ضروری دو برابر هستند.
واجدان شرایط در صورتی می‌توانند وام‌ضروری دو برابر دریافت کنند که یک ترم از زمان دریافت وام ضروری آنها گذشته باشد اما دانشجویان حادثه‌دیده در بلایای طبیعی، سوانح، تصادفات و مبتلایان به بیماری‌های خاص ملزم به رعایت فاصله زمانی دریافت وام نیستند.
وام ودیعه مسکن
وام ودیعه مسکن برای ۳ دسته از دانشجویان تعریف شده است. به این صورت که دانشجویان گروه یک که در دانشگاه‌های علوم پزشکی ارتش، انستیتو پاستور ایران، علوم‌پزشکی ایران، علوم‌پزشکی بقیه‌الله (عج)، علوم توانبخشی، دانشگاه تربیت‌مدرس، علوم‌پزشکی تهران، سازمان انتقال خون، شاهد، علوم‌پزشکی شهیدبهشتی، هلال احمر ایران و پژوهشگاه رویان مشغول به تحصیل هستند، مبلغ ۷۰۰ میلیون ریال برای وام ودیعه مسکن دریافت می‌کنند.
مبلغ ۶۰۰ میلیون ریال برای دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی اراک، اردبیل، ارومیه، اصفهان، البرز، ایلام، بندرعباس، بوشهر، بیرجند، تبریز، جندی شاپور اهواز، خراسان شمالی، زاهدان، زنجان، سمنان، شهرکرد، شیراز، قزوین، قم، کردستان، کرمان، کرمانشاه، گلستان، گیلان، لرستان، مازندران، مشهد، همدان، یاسوج، یزد لحاظ شده است.
دانشجویان گروه سوم نیز که شامل شاغلان به تحصیل در دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی آبادان، اسدآباد، اسفراین، ایرانشهر، بابل، بم، بهبهان، تربت جام، تربت حیدریه، جهرم، جیرفت، خمین، خوی، خلخال، دزفول، رفسنجان، زابل، ساوه، سبزوار، سراب، سیرجان، شاهرود، شوشتر، فسا، کاشان، گراش، گناباد، لارستان، مراغه، نیشابور می‌شوند، مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال در قالب وام ودیعه مسکن دریافت می‌کنند.
مدت‌زمان سنوات تحصیلی درنظر گرفته‌شده برای هر سه دسته از دانشجویان جهت دریافت وام "ودیعه مسکن متاهلی" یکسان است و هیچ ارتباطی میان شهر محصل تحصیل و مدت‌زمان درنظر گرفته شده، وجود ندارد. مدت‌زمانی که برای مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی‌ارشد ناپیوسته لحاظ شده است، حداکثر ۴ نیمسال تحصیلی است. سنواتی که برای دانشجویان کارشناسی پیوسته درنظر گرفته شده است، حداکثر ۸ نیمسال تحصیلی است.
حداکثر سنوات تحصیلی برای دریافت وام ودیعه مسکن متاهلی صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حداکثر ۱۴ نیمسال برای دکتری عمومی لحاظ شده است. همچنین حداکثر سنوات تحصیلی برای مقاطع مقاطع دکتری تخصصی، دکتری پژوهشی، دستیاران و فلوشیپ، ۹ نیمسال تحصیلی است.
تغییر وام‌های صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت در مقایسه با سال گذشته
وام‌های دانشجویان علوم پزشکی در سال تحصیلی گذشته به پنج دسته «تحصیلی»، «ضروری»، «شهریه»، «تسهیلات تولد فرزند» و «ودیعه مسکن» تقسیم شدند که در وام تحصیلی برای دانشجویان مجرد به صورت ماهیانه ۳۵۰ و متاهل ۷۰۰ هزار پرداخت می‌شود. همچنین مبلغ پرداخت وام ضروری در مقاطع کاردانی و کارشناسی یک میلیون و ۵۰۰ و در مقاطع تحصیلات تکمیلی نیز سه میلیون تومان تعیین شده است.
وام شهریه نیز برای دانشجویان علوم پزشکی در مقطع کاردانی تا سقف ۵ میلیون تومان در چهار نوبت پرداخت می‌شود و دانشجویان کارشناسی برای ۸ نوبت تحصیلی تا سقف ۱۰ میلیون، دانشجویان کارشناسی ارشد تا سقف ۱۶ میلیون و دکتری نیز تا سقف ۲۰ میلیون تومان دریافت می‌کردند.
همچنین تسهیلات فرزندآوری نیز برای هر فرزند سه میلیون تومان در نظر گرفته شده است. مبلغ وام ودیعه مسکن نیز بین ۶۰ تا ۴۰ میلیون تومان با توجه به شهر محل اسکان متغیر بود.
وام دانشجویان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در سال تحصیلی جاری به وام‌های دانشجویان دانشگاه علوم‌پزشکی به چهار گروه «تحصیلی»، «ضروری»، «ضروری دو برابر» و «ودیعه مسکن» دسته‌بندی می‌شود.
مهم‌ترین مواد آیین‌نامه استفاده از صندوق تسهیلات صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت
صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در راستای استفاده از خدمات رفاهی این صندوق، آیین‌نامه‌ای تنظیم کرده است که دانشجویان بر مینای آن، می‌توانند درخواست دریافت وام را ثبت‌کنند.
در راستای اجرای ماده ۲۳ آیین‌نامه نحوه استفاده از تسهیلات صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به منظور تعیین نحوه پرداخت تسهیلات، این دستورالعمل تدوین و دانشگاه‌ها ملزم به اجرای آن هستند.
بر اساس ماده ۲، تسهیلات صندوق حسب مورد به دانشجویان متقاضی، دارای صلاحیت اخلاقی و رعایت کننده شئون دانشجویی، دارا بودن اولویت نیاز مالی، سپردن تعهد محضری و ثبت نام در حداقل تعداد واحدهای مورد لزوم طبق مقررات آموزشی (دانشجویان نیمسال آخر با حداقل نصف واحدهای مورد لزوم) قابل پرداخت خواهد بود.
در ماده ۳ آیین‌نامه نحوه استفاده از تسهیلات صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت آمده است، اعطای هر گونه تسهیلات و خوابگاه صرفاً پس از اخذ سند تعهد محضری مجاز است و مسئولیت اخذ سند تعهد محضری معتبر بر عهده دانشگاه‌ها است.
برمبنای ماده ۸ این آیین‌نامه، پرداخت وام به دانشجویان انتقالی و جابجایی با رعایت ضوابط بلامانع است. دانشجویان میهمان نیز باید از طریق دانشگاه مبداء درخواست وام کنند.
بر اساس ماده ۹، همه تسهیلات اعطایی موضوع این دستورالعمل مشمول کسر ۴ درصد کارمزد می‌شوند.همچنین برمبنای ماده ۱۱ آیین‌نامه نحوه استفاده از تسهیلات صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت، بازپرداخت تسهیلات در طول تحصیل به دو روش صورت می‌پذیرد. یک دانشجویان می‌توانند از طریق منوی درخواست‌های تأیید شده و گزینه پرداخت اینترنتی در پرتال صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت اقدام کنند. همچنین دانشجویان می‌توانند با استفاده از پوز مستقر در ادارات رفاه دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم‌پزشکی، اقساط وام خود را پرداخت کنند.
بر اساس ماده ۱۲، دانشجویان زن که به علت شهادت، فوت، از کارافتادگی همسر و یا متارکه، فرزند یا فرزندانشان را تحت تکفل دارند، با ارائه اسناد و مدارک قانونی می‌توانند همانند افراد متأهل از مزایای مذکور بهره‌مند شوند.
بر اساس ماده ۱۳، دانشجویانی که به هر دلیل از وام‌های اعطایی صندوق رفاه استفاده کرده‌اند اما پرداخت وام به آنان مجاز نبوده، مکلف هستند، مبالغ دریافتی را به صورت یکجا به صندوق بازپرداخت کنند. ادامه پرداخت وام به این دانشجویان پس از احراز شرایط دریافت وام منوط به بازپرداخت کامل وام‌های یاد شده است. مسئولیت کنترل و پیگیری موضوع این ماده بر عهده دانشگاه است.
آیا احتمال افزایش مبالغ وام وجود دارد؟
بنابر اظهارات دکتر علی‌اکبر محمدی، رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، احتمال افزایش مبالغ وام‌های دانشجویی دانشجویان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی وجود دارد. وی در گفت‌وگو با ایسنا، اعلام کرد: پیشنهاد افزایش وام‌های دانشجویان علوم‌پزشکی در هیئت‌امنای صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت مطرح شده و در صورت صورت تایید، موضوع افزایش وام لحاظ می‌شود و میزان وام‌های دانشجویی افزایش خواهد یافت.
به گفته وی، پس از اینکه موافقت با افزایش وام‌ها از سوی هیئت‌امنای صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تایید شود، جزئیات رسانه‌ای خواهد شد.
به گزارش ایسنا، شاید بتوان گفت پرداخت وام مناسب، با توجه به نرخ تورم جامعه به منظور کاهش بار روانی دانشجویانی که دور از خانواده خود مشغول به تحصیل هستند، یک حق مسلم به حساب می‌آید.زیرا بررسی مبالغ وام‌های دانشجویی بیانگر این موضع است که هیچ تناسبی میان مبالغ وام‌های دانشجویی و هزینه‌های زندگی وجود ندارد و این مبالغ نمی‌توانند تمام نیازها یا حتی بخشی از آن را پوشش دهند. لذا افزایش مبالغ وام‌های دانشجویی مستلزم توجه بیشتر و تخصیص اعتبار بیشتر به این حوزه است که توجه بیشتر مسئولان امر را می‌طلبد.
انتهای پیام