به گزارش ایسنا، روزنامه «آرمان ملی» نوشت: کارشناسان معتقدند فقدان سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی طی سال‌های اخیر در بخش برق و گاز، نبود فرهنگسازی مناسب برای مصرف صحیح، به کارنگرفتن ظرفیت‌های بخش خصوصی در حوزه برق و گاز از جمله دلایلی است که بارها با زمزمه سهمیه‌بندی انرژی در بخش خانگی نیز همراه شده است. کارشناسان معتقدند در صورت عدم تغییر رویکردها و برنامه‌ریزی‌های در این زمینه سال آینده چالش کمبود برق و گاز کشور را با مشکلاتی بیش از آنچه که در سال جاری با آن مواجه بودیم، روبه‌رو خواهد ساخت.
خلأهای جبران کسری تامین انرژی
حمیدرضا صالحی، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در این خصوص گفت: تامین نیاز داخلی کشور در حوزه انرژی به ویژه برق و گاز نیاز به تغییر رویکردها و برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه دارد و در راستای تغییر رویکردها نیاز به تغییر مدیریت‌ها نیز داریم در غیراینصورت چالش‌های تامین برق و گاز در تابستان و زمستان در سال آینده با شدت بیشتری خود را نشان خواهد داد و به این منظور نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی داریم بنابراین دولت باید با اهتمام به ظرفیت‌های بخش خصوصی از پتانسیل‌های موجود در این خصوص به طور کامل بهره جوید تا بتوانیم در مسیر تولید و رونق اقتصادی گام برداریم.
او انعقاد قراردادهای خارجی و داخلی در حوزه انرژی را مثبت ارزیابی و بیان کرد: با وجود تحریم و مشکلات موجود در این زمینه هنوز هم قراردادهایی به منظور اجرای پروژه های عمرانی در کشور صورت می‌گیرد، این تفاهم‌نامه و قراردادها بهترین فرصت برای استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و فعالان در زمینه‌های مختلف است تا علاوه بر ایجاد انگیزه برای این گروه و رونق بخشی به اقتصاد کشور، مانع از مهاجرت سرمایه‌ها و همچنین افراد متخصص و تحصیلکرده از کشور شود.
اهتمام به ظرفیت‌های بخش خصوصی
صالحی ادامه داد: تغییر سیاست گذاری و برنامه‌ریزی‌ها قطعا باید در تمام بخش ها تغییر کند، چنانچه نگاه حاکمیت درباره تعامل با بخش خصوصی تغییر نکند با توجه به افزایش چالش‌های اقتصادی در سال آینده با تنگناهایی مواجه خواهیم شد، هرچند تاکنون نیز دراین زمینه غفلت‌های زیادی صورت گرفته که اگر با مدیریت بهینه تری همراه بود حتی در سال جاری قطعی برق بنگاه‌ها و واحدهای صنعتی بخش خصوصی را شاهد نبودیم.
نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران افزود: دولت در مسیر برخی از حرکت‌های اشتباه دولت‌های قبلی در حال حرکت است این در حالی است که پیش از این نتایج نامطلوب آن را شاهد بودیم البته تغییر رویکردها باید به شکل همه جانبه در تمامی بخش‌ها در کشور اجرا شود تا موتور مولد اقتصاد به صورت هماهنگ و منظم بتواند چرخ اقتصاد را به گردش درآورد .
بازار خوب چین، عربستان و دیگر کشورهای عربی
او توافقات با چین و یا همکاری‌های آتی با چین را مثبت ارزیابی کرد و گفت: توافقات صورت گرفته با چین در بخش‌های مختلف بسیار خوب است، چراکه هیچ کشوری نمی‌تواند در دهکده جهانی بدون تعاملات با دیگر کشورها به حیات خود ادامه دهد ولی بدیهی است دولتی کردن اجرای پروژه‌ها بدون توجه به ظرفیت‌های بخش خصوصی هم به ضرر دولت و کشور و هم علیه منافع بخش خصوصی است.
صالحی توضیح داد: عربستان طی چند سال اخیر از رشد مطلوبی برخوردار بوده و دارای پتانسیل‌های خوبی در بخش نفت و پتروشیمی برای همکاری با ایران است علاوه بر این عربستان بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در حوزه انرژی‌های نو نیز سرمایه‌گذاری کرده است که فرصت خوبی برای تعامل با این کشور برای همکاری در اجرای پروژه‌های این کشور در عربستان یا دیگر کشورهای طرف قرارداد عربستان باشد.
نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران اضافه کرد: بازار عراق نیز از جمله ظرفیت‌های خوب همکاری در بخش انرژی است که می‌تواند ارزآوری خوبی برای ما داشته باشد و البته در صورت ثبات و توسعه همکاری‌ها می‌توانیم دامنه تعاملات اقتصادی خود را در سایه ثبات سیاسی به دیگر کشورهای منطقه و عرب‌زبان توسعه دهیم و از این محل شاهد رشد اقتصادی کشور نیز باشیم.
روند تصاعدی کسری گاز
کسری گاز ایران به صورت تصاعدی ادامه دارد. در سال ۹۹ وزارت نفت کسری گاز فصول سرد را حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ میلیون مترمکعب برآورد کرد که در سال ۱۴۰۰ به حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب رسید و حالا کسری گاز فصول سرد سال جاری بین ۲۳۰ تا ۲۵۰ میلیون متر مکعب تخمین زده می‌شود.جواد اوجی، وزیر نفت، سال گذشته درباره علت کسری گاز به رشد ۱۰ درصدی مصرف اشاره کرده و گفته بود کسری گاز سبب شده سطح ذخایر نیروگاه‌های برق هم در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد کمتر شود. امسال نیز کسری گاز تصاعدی بوده و بنابر اعلام جلال نورموسوی، مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز ایران، روزانه ۲۵۰ میلیون مترمکعب کسری گاز در کشور وجود دارد.
او توضیح داد: باید از وابستگی به سوخت مایع و واردات گاز پیشگیری شود و با صرفه‌جویی در هتل‌ها، گلخانه‌ها و واحدهای صنعتی مانع از قطع گاز خانگی شد .او همچنین از احتمال اعمال محدودیت ارسال گاز به صنایع خبر داده است.
بر اساس این گزارش سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تا پایان سال ۲۰۲۱ میلادی، ایران با حدود ۳۴ تریلیون مترمکعب، در مجموع حدود ۱۶ درصد ذخایر اصلاح‌شده گاز طبیعی در جهان را در اختیار دارد و هم‌اکنون ۷۵ درصد از سبد انرژی کشور به گاز طبیعی اختصاص یافته است.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در صحن علنی مجلس تأکید کرد که برنامه‌ریزی مناسبی برای مهار رشد افسارگسیخته تقاضا و مصرف گاز طبیعی در بخش‌های مختلف کشور نشده است و با وجود آنکه ایران رتبه سوم بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز طبیعی در جهان را دارد، اما با توجه به آغاز افت فشار در مخازن گازی میدان پارس جنوبی و ادامه روند افزایشی مصرف، چالشی جدی برای تأمین گاز طبیعی در آینده بسیار نزدیک وجود خواهد داشت.
او ادامه داد: این موضوع در سال‌های اخیر، به‌ویژه در فصول سرد سال، با افزایش تقاضای بخش خانگی برای گرمایش ایجاد می‌شود؛ به نحوی که تنها در سال ۱۳۹۸ حدود ۱۲ میلیارد لیتر گازوئیل و نفت کوره با ارزش پنج میلیارد دلار برای جبران کمبود گاز در نیروگاه‌ها سوزانده شده است و هم‌اکنون با وجود کاهش و قطع گاز در بخش‌های مختلف صنعت و کاهش صادرات و مصرف مقادیر بیشتر نفت کوره، احتمال خاموشی در صنایع و بخش‌های خانگی محتمل است.
تأمین ۹۵ درصد برق کشور از نیروگاه‌های گازسوز
روند تصاعدی کسری گاز در شرایطی رخ می‌دهد که بنابر گفته پیام باقری، رئیس هیأت‌مدیره سندیکای صنعت برق، حدود ۹۵ درصد برق کشور از نیروگاه‌های حرارتی پایه گازسوز تأمین می‌شود و کسری گاز می‌تواند منجر به کمبود برق شود. کسری برق در زمستان ناشی از کمبود سرمایه‌گذاری برای افزایش ظرفیت‌های برق کشور نیست، بلکه به دلیل کمبود سوخت، نیروگاه‌های موجود قادر به تأمین برق مورد نیاز خانگی و صنعتی نخواهند بود.
او ادامه می‌دهد: ناترازی برق در تابستان‌ها به دلیل آن است که تقاضا بیش از مصرف است اما در زمستان به دلیل اینکه تجهیزات سرمایشی استفاده نمی‌شود، مازاد تولید برق وجود دارد. اختلاف پیک مصرف برق زمستان و پیک مصرف برق تابستان در ایران حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار مگاوات است و اگر در زمستان سوخت کافی برای نیروگاه‌های برق وجود داشته باشد، ناترازی برق رخ نخواهد داد و در زمستان معمولا نیروگاه‌ها با کمبود گاز مواجه هستند و ناچار می‌شوند از سوخت جایگزین مانند گازوئیل و مازوت استفاده کنند که آلایندگی شدید هوا را به دنبال دارد.
بحران آب و افت تولید برق از نیروگاه‌های برقابی
این گزارش می‌افزاید: وضعیت نیروگاه‌های برقابی ایران نیز که با جریان آب، برق تولید می‌کنند، تعریفی ندارد و بر اساس گزارش شرکت مدیریت منابع آب ایران، هم‌اکنون حدود ۱۸ میلیارد و ۳۲۰ میلیون متر مکعب آب در سدهای کشور ذخیره شده که این مقدار نشان‌دهنده پرشدگی ۳۷ درصدی ظرفیت مخازن سدهاست و این به این معنی است که حدود ۶۳ درصد ظرفیت سدهای کشور خالی است.
پیام باقری رئیس هیأت‌مدیره سندیکای صنعت برق، معتقد است: در سال‌های گذشته حدود ۱۱ هزار مگاوات برق کشور از نیروگاه‌های برقابی تأمین می‌شد که با کاهش شدید بارندگی و بحران آب در ایران، تقریبا دوسوم نیروگاه‌های برقابی کشور از کار افتاده‌اند و به همین نسبت ظرفیت تولید برق از نیروگاه‌های برقابی کاهش داشته است.
ناترازی انرژی خطرناک است
ناترازی رو به صعود انرژی در ایران از نگاه فریدون حسنوند، رئیس کمیسیون انرژی مجلس، پتانسیل آن را دارد که به بحرانی امنیتی تبدیل شود؛ چنان‌که در سال‌های اخیر قطع برق در تابستان اعتراضاتی از سوی مردم به دنبال داشت و البته منجر به زیان سنگین به صنایع کشور و جهش قیمت کالاهایی مانند سیمان، فولاد شد.
علی رسولیان رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، از خسارت سنگین قطع برق به صنایع در سال گذشته خبر داده و گفت: براساس آمار اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی، تابستان ۱۴۰۰ بخش صنایع هفت میلیارد دلار از قطعی‌های نامنظم و مکرر برق متضرر شده است.
به گفته او، صنایع فولاد و در مجموع صنایع فلزی، سیمان و صنایع غذایی از قطع برق زیان‌های سنگینی متحمل شده‌اند.
فریدون حسنوند رئیس کمیسیون انرژی مجلس، دراین زمینه معتقد است: همه قوا باید بدانند ناترازی‌ها در حوزه انرژی تهدیدی هستند که در صورت عدم مدیریت، به یک بحران امنیتی تبدیل خواهد شد.
حسنوند در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «نبود سرمایه‌گذاری در سال‌های گذشته و تحریم جدی حوزه صنعت نفت و نبود منابع مالی و سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، منجر شده است کشور با شرایط ناترازی روبه‌رو شود و اگر مجلس در برنامه هفتم توسعه و بودجه سال ۱۴۰۲ و پس از آن فکر جدی نکند، با بحران‌هایی بیش از پیش روبه‌رو خواهیم شد.
او ادامه داد: یکی از آثار موضوع ناترازی به‌طور مستقیم در حوزه نیروگاه‌های برقی است و نیروگاه‌های برقی، چه در تابستان و چه در زمستان، با کاهش تأمین سوخت روبه‌رو هستند و در زمستان سال گذشته حدود ۱۹۰ میلیون مترمکعب کاهش و ناترازی گاز داشتیم بنابراین پیش‌بینی ما افزایش هشت‌درصدی این آمار در زمستان است که معادل بیش از ۲۳۰ میلیون مترمکعب کاهش گاز خواهد بود. نیروگاه‌های برقابی کشور که حدود ۱۲ هزار مگاوات تولید برق دارند و بیشتر در استان خوزستان فعال هستند، به دلیل خشکسالی‌ها تقریبا همه آنها از مدار تولید برق خارج شده‌اند و امروز تعطیل هستند؛ یعنی مضاف بر ناترازی و نبود تأمین سوخت نیروگاه‌ها، با مشکل نیروگاه‌های برقابی نیز روبه‌رو هستیم.»
انتهای پیام