به گزارش ایسنا به نقل از روابط‌عمومی بنیاد سعدی، نهمین گردهمایی مؤسسه‌ها و نهادهای فعال حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی در جهان از سوی بنیاد سعدی و به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی تهران، امروز سه‌شنبه نهم اسفندماه ۱۴۰۱ برگزار شد.
غلامعلی حدادعادل، رئیس بنیاد سعدی با اشاره به تاسیس این نهاد، گفت: بنیاد سعدی با الهام گرفتن از نمونه‌های مشابه در جهان تاسیس شده است. ما در سال ۸۵ در شورای انقلاب فرهنگی مطالعاتی را صورت دادیم و به این نتیجه رسیدیم که در دنیا ۲۵ کشور آموزش زبان را با الگویی واحد انجام می‌دهند و موسساتی را زیر نظر بلندترین مقامات کشورشان در این زمینه تاسیس کرده‌اند. گسترش زبان در خارج از مرزها به ویژه در اقتدار فرهنگی و نکته‌ای که به آن دیپلماسی گفته می‌شود و در گسترش مبادلات اقتصادی موثر است.
رئیس بنیاد سعدی گفت: در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصمیم گرفته شد تا بنیاد سعدی را به عنوان یک شاخه تنیده و روییده در سازمان فرهنگ و ارتباطات تاسیس کرد. این بنیاد طی ۱۵ سال فعالیت خود اقدام به برگزاری ۹ دوره همایش با موسسات فعال دخیل در آموزش زبان فارسی انجام داده است.
حداد عادل در ادامه با ارائه توضیحاتی درباره اصول کار بنیاد سعدی، گفت: ما سعی کردیم هسته کارشناسی خود را فربه نکنیم و چابکی را ترجیح دادیم. این هسته اندک متخصص هستند و نوعاً غیر از زبان فارسی به دو یا سه زبان خارجی دیگر را هم مسلط هستند. نکته دیگر در بنیاد سعدی توجه به گسترش زبان فارسی در مناطق مختلف جهان است. یکی از اصول ما این است که برای هر منطقه از جهان یک حساب ویژه داشته باشیم. در بنیاد سعدی برای کشورهای عربی، آفریقا و هر منطقه یک نگاه وجود دارد. کتاب‌های ما تابع آن است که دانشجوی ما از کدام منطقه است و زبان مادری او چیست.
وی ادامه داد: ما به تنوع مخاطب، کشور، شغل و قصد زبان آموز از فراگیری زبان فارسی دقت و سعی می‌کنیم پاسخگوی این تنوع باشیم. کسی که می‌خواهد فارسی را برای تحصیل بیاموزد مقدمات متفاوتی را نیاز دارد در نسبت با کسی که می‌خواهد کار اقتصادی کند.
به گفته حدادعادل تاکنون حدود ۴۰ کتاب برای زبان‌آموزان در سراسر جهان در این بنیاد تألیف شده است و در سال‌های کرونا نیز انواع نرم افزارها را برای آموزش در فضای مجازی تولید کرده‌اند.
رئیس بنیاد سعدی تدوین و اجرای انواع استانداردها در آموزش زبان فارسی یکی دیگر از کارهای این نهاد خواند و گفت: آموزش زبان بدون استاندارسازی ممکن نیست. باید یک نوع انطباق و هماهنگی با سطح‌لندی جهانی وجود داشته باشد و از طرفی انواع امتحان و مدارک هم استاندارسازی شود. ما ده‌ها دوره آموزش زبان فارسی برگزار کردیم و فعالیت گسترده برای تعلیم معلم داشتیم. ما صدها نفر را در دوره‌های کوتاه مدت آموزش دادیم که بدون استخدام دولت بتوانند در هر جایی از دنیا که هستند بتوانند تدریس کنند.
بنیاد سعدی با موسساتی که زبان فارسی آموزش می‌دهند رقابت نمی‌کند
حدادعادل در ادامه به افزایش بورس تحصیلی در میان دانشجویان اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ۳۲ دانشجو از کشورهای مختلف برای فراگیری کارشناسی آزفا به ایران آمده تا پس از فراگیری به کشور خود بازگردند و تدریس کنند. ما در بنیاد سعدی به کار ستادی اولویت می‌دهیم. ما با موسسات دیگر که زبان فارسی آموزش می‌دهند رقابت نمی‌کنیم. ما باید زیرساخت‌ها را فراهم کنیم و آماده‌ایم دستاوردها را در اختیار موسسات بگذاریم. امروز موسساتی در سراسر جهان هستند که کتاب‌های ما را تدریس می‌کنند.
رئیس بنیاد سعدی گفت: این بنیاد امروز توانسته مرجع قابل اعتمادی برای فارسی آموزان در سراسر جهان باشد. جدای از این یکی از سیاست‌های ما همکاری با موسسات دولتی، وزارتخانه و دانشگاه‌ها است. به برکت تحول مثبتی که در آموزش عالی و ارتقای سطح علم پدید آمده، امروز تعداد دانشجویان خارجی که به ایران می‌آیند افزایش پیدا کرده از جمله در رشته پژشکی. امروز علاوه بر چند ده هزار نفر در جامعه المصطفی که به ایران آمده در دانشگاه‌های ما هم بیش از ۱۰۰ هزار نفر دانشجو وجود دارد. بنیاد سعدی با درک این واقعیت وظیفه خود می‌داند به دانشگاه‌ها کمک کند تا آموزش زبان فارسی به شکل مثبتی صورت بگیرد.
زبان فارسی بهترین ابزار دیپلماسی عمومی؛ فرهنگی و علمی کشور
حجت‌السلام والمسلیمن مهدی ایمانی‌پور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنانی در تاکید اهمیت زبان فارسی در دنیای امروز، عنوان کرد: امروز زبان فارسی بهترین ابزار دیپلماسی عمومی؛ فرهنگی و علمی کشور و بخشی از قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور محسوب می‌شود، از این رو باید به آموزش و توسعه زبان فارسی اهتمام بیشتری داشت.
ایمانی‌پور ادامه داد: زبان فارسی ویژگی‌هایی دارد که شاید زبان‌های دیگر فاقد این ویژگی‌ها باشند که مهم‌ترین آن غنای ادبیات فارسی است که مملو از معنویت و نکات ارزنده اخلاقی است.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در بخش دیگر صحبت‌های خود، متن خوب، استاد خوب و شیوه و روش خوب را سه رکن تضمین کیفیت آموزش زبان فارسی خواند و به استناد همین سه رکن، ده نکته در الزامات تضمین کیفیت بیان کرد.
ایمانی‌پور ادامه داد: تا سال ۹۵ ما ۳۶ استاد اعزامی زبان فارسی به سایر کشورها داشتیم که امسال به سه استاد رسیده است که اگر دنبال کمک به توسعه و بهبود آموزش زبان فارسی در خارج از کشور هستیم، این کمبود باید جبران شود. نکته دوم پذیرش و بورس است. هرچه پذیرش و بورس دانشجو در ایران و حتی آموزش اساتید زبان فارسی بیشتر شود، به توسعه و بهبود آن کمک خواهد کرد. لذا تسهیل آمد و شد دانشجوبان و اساتید، یکی از الزاماتی است که در این زمینه وجود دارد.
او بحث اعتبار و بودجه را از دیگر الزامات تضمین کیفیت آموزش زبان فارسی اعلام کرد و گفت: با این میزان از اعتبار و بودجه‌ای که در اختیار بنیاد سعدی و نهادهایی که در این زمینه درگیر هستند، قرار داده شده است، نمیتوان انتظار کیفیت آن‌طور که شایسته است را داشت. دولت باید به نحوی به توسعه زبان فارسی و بهبود کیفیت آن کمک کند. قصد ما هم‌افزایی است. امروز بین سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بنیاد سعدی، وزارت امور خارجه و وزارت علوم ارتباط خوبی وجود دارد و باید این هم‌افزایی را توسعه دهیم.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با تاکید بر لزوم ایجاد بازار کار برای زبان فارسی، عنوان کرد: هر زبانی که بازار کار داشته باشد، هم توسعه پیدا می‌کند و هم بهبود، لذا باید برای زبان فارسی بازار کار ایجاد کرد و موضوع گردشگری و امثال آن یکی از بازرهایی است که موجب این توسعه خواهد شد.
ایمانی‌پور با اشاره به تبدیل زبان فارسی به زبان علم به عنوان یکی از الزامات تضمین کیفیت آموزش زبان فارسی، گفت: امروز خیلی از کشورها ایران را به عنوان یک کشور توسعه یافته تلقی می‌کنند؛ لذا اگر توسعه علم با آن نگاه تمدنی صرت بگیرد، حتماً منجر به توسعه و بهبود آموزش زبان فارسی خواهد شد. افزایش تولیدات رسانه‌ای و فرهنگی، پیوست فرهنگی برای طرح‌های کلان اقتصادی و همراه کردن مهاجرین ایرانی و افغانستانی در خارج از کشور از دیگر این الزامات است. استفاده از ظرفیت ایرانیان مقیم خارج از کشور و کمک گرفتن از آنان برای کشاندن زبان فارسی در مدارس بسیار موثر است و در برخی از کشورها و مدارس این اتفاق افتاده و زبان فارسی تدریس می‌شود که اگر توسعه پیدا کند، هم تضمین کیفیت آموزش و هم توسعه زبان فارسی را به همراه خواهد داشت.
«بنیاد سعدی» هزاران نفر از مردم جهان را با زبان فارسی آشنا کرد
فلاحت‌پیشه، معاون امور بین‌الملل بنیاد سعدی و دبیر نهمین گردهمایی موسسه‌ها و نهادهای فعال حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی در جهان درباره برگزاری گردهمایی‌ها توضیح داد و گفت: در سالیان اخیر به دلیل فرصت ارزشمندی که در قالب یک رویداد کشوری و جذب دانشجویان بین‌المللی پیش آمده، در کنار تقویت دیپلماسی عمومی کشور، نقش زبان فارسی در مسیر آموزش دانشجویان را بیشتر جلوه‌گر می‌کند.
معاون امور بین‌الملل بنیاد سعدی افزود: بنیاد سعدی در عمر ده ساله خود تلاش کرده با همکاری نمایندگان خود که جمعی از رایزنان فرهنگی کشور در خارج ازکشور هستند، هزاران نفر از سراسر جهان را در طول این سال‌ها با زبان فارسی آشنا کند و به آنان زبان فارسی را آموزش دهد.
به گفته او در حال حاضر در ۴۵ نقطه از جهان با همکاری رایزنان فرهنگی زیر نظر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کرسی‌های ترویج و آموزش زبان فارسی فعال هستند.
محمدحسین آیتی، معاون بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم در سخنانی کوتاه به نمایندگی از میزبان این گردهمایی ضمن خیر مقدم به مدعوین نشست، به ظرفیت بالا و خوب دانشگاه علوم پزشکی تهران با ۱۵۰۰ دانشجوی غیر ایرانی و فارسی‌آموز برای آموزش و گسترش زبان فارسی اشاره کرد.
نقش ادبیات در حفظ فرهنگ بی‌بدیل است
حسین قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در نهمین گردهمایی مؤسسه‌ها و نهادهای فعال حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی در جهان طی سخنانی عنوان کرد: حقیقتاً نقش ادبیات در حفظ فرهنگ در بین همه جایگاه‌ها و اقشار دانشجویان، کارمندان، کشاورزان و … بی‌بدیل است. در بازدیدی از دانشگاه به دست‌نوشته‌هایی از دانشجویان قدیم رسیدم، آن هم اینکه دانشجویان برای فارغ‌التحصیلی موظف بودند یک دور از روی گلستان سعدی بنویسند و با خطی زیبا تحویل دهند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران ضمن اشاره به مسائل و مشکلات فرهنگی امروز جامعه، اضافه کرد: اگر قرار است بُعد معنوی کار را درست کنیم لازمه آن آشنایی با بیس و پایه فرهنگی است و آشنا بودن با این بخش ملزوم آموزش است و اساساً موفقیت کشورها در پرورش و آموزش است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در بخش دیگر صحبت‌های خود گفت: ما در دانشگاه علوم پزشکی ۱۵۰۰ دانشجوی خارجی داریم که موظفند فارسی را یاد بگیرند تا بتوانند ارتباط برقرار کنند. زمانی که این افراد حرف می‌زنند و اشعار فارسی را می‌خوانند، می‌توان اثر نفوذ کلمه فارسی و فرهنگ ایران اسلامی را دید.
قناعتی در پایان ضمن تاکید بر اهمیت گسترش زبان و فرهنگ فارسی، تصریح کرد: اگر نبود تلاش فارسی‌آموزانی که کمک کردند امثال هانری‌کربن و آنه ماری شیمل فارسی یاد بگیرند، نمی‌توانستند برداشت‌های فنی و عمیقی از فرهنگ ایران اسلامی و شیعه داشته باشند.
گسترش زبان فارسی یک اقدام راهبردی است
هاشم داداش‌پور معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان نیز در ادامه این نشست گفت: دکتر حداد عادل بخش مهمی از عمرشان را در حوزه گسترش زبان فارسی گذرانده‌اند از فرهنگستان زبان تا بنیاد سعدی. اگر بگوییم ایشان پدر معنوی این حوزه هستند بیراه نگفته‌ایم.
او ادامه داد: رهبر انقلاب دو عبارت کلیدی دارند که محور همه فعالیت‌های علمی، فنی و تحقیقاتی باید باشد. یکی از آنها مرجعیت علمی ایران و زبان فارسی به عنوان زبان معیار است. اگر همه دانشگاه ها و مراکز این را در دستور کار قرار بدهند اتفاق مبارکی رخ خواهد داد. ما باید بدانیم این کلام رهبری تاکتیک نیست اقدام راهبردی است. طبعاً وقتی از مرجعیت علمی صحبت می‌کنیم ابعاد مختلفی دارد. در دنیای پر شتاب امروز و در موقعیت جغرافیای علم در حال یک تغییر اساسی است ما می‌توانیم به محور و مرکز علم تبدیل شویم. تابع چنین اقدامی می‌تواند گسترش زبان فارسی باشد.
داداش‌پور اظهار کرد: از وظایف ما در این زمینه آن است که بتوانیم پذیرای دانشجوی بین‌المللی باشیم که خود مقدمه پذیرش و گسترش زبان فارسی است. گسترش زبان فارسی به صورت عمومی برای سایر علاقمندان، جلب دانشجو و گسترش کرسی های زبان آموزی در دانشگاه‌ها برای ما اهمیت دارد.
او بیان کرد: بخشی از این وظایف در اختیار وزارت علوم است و بخشی در خارج از این وزارت که مهمترینشان بنیاد سعدی است. گسترش زبان فارسی یک اقدام راهبردی است. اگر هر اقدامی انجام می‌دهیم باید اصل بر گسترش زبان فارسی باشد و شیوه هایی برای تحقق آن صورت بدهیم.
معاون وزیر علوم گفت: امروز ایران در بحث مرجعیت علمی جایگاه ویژه‌ای را به دست آورده است. خوشبختانه تعداد دانشجویانی که قصد داشتند به ایران بیایند افزایش پیدا کرده و تعداد دانشجویان از عدد ۱۰ هزار نفر به بیش از ۱۰۰ هزار نفر افزایش پیدا کرده است. این عدد یعنی فرصت آموزش زبان فارسی ۱۰ برابر افزایش پیدا کرده و از این فرصت می‌توانیم به نفع زبان فارسی کمک کنیم. ما البته باید تلاش کنیم کرسی‌ها را هم در خارج از ایران افزایش دهیم. امروز کشور مصر و هند دو کشوری هستند که آموزش زبان فارسی در آن صورت گرفته و اخیراً در عراق هم این کرسی ها در حال گسترش است.
او در پایان صحبت‌های خود عنوان کرد: امروز جغرافیای علم در حال تغییر است. اگر دانشگاه‌های بزرگ ما تلاش کنند ما می‌توانیم مراکز آموزش زبان فارسی را گسترش دهیم.امروز ۳۱ مرکز آزفا ایجاد شده تا قبل از این ۳ تا ۴ مرکز در این زمینه فعال بودند. من البته درباره فرصت های جامعه المصطفی صحبت نمی‌کنم و تنها از ظرفیت‌های دانشجویی صحبت می کنم. ما هنوز نتوانستیم این پیشرفت‌ها را به حد استانداردها برسانیم و این یک واقعیت است.
بنیادسعدی به دنبال کار مشترک است / رونمایی از جدیدترین محصولات بنیاد سعدی
امیر زندمقدم، معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی در این گردهمایی از رونمایی سه محصول جدید بنیاد سعدی در حوزه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان خبر داد و گفت: محصول اول خود شامل سه کتاب است. همچنین دو سامانه مجازی رونمایی می‌شود که از امروز کار خود را آغاز خواهند کرد.
معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی در معرفی سه کتاب جدید بنیاد سعدی، گفت: از ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ تا امروز با کمک همکاران و استادان، سه کتاب «روش‌های ساده آموزش زبان فارسی»، «طوطی ۱» و «دستور زبان فارسی» به کتاب‌های بنیاد سعدی اضافه شده است.
زند مقدم ضمن بیان اینکه جلد اول کتاب «طوطی» در تیراژ ۲۰۰۰ نسخه مختص هندوستان آماده شده، اضافه کرد: قرار است این کتاب به عنوان یکی از منابع آموزشی فارسی وارد آموزش و پرورش و مدارس هندوستان شود. همچنین جلدهای دیگر این کتاب هم به همین منظور در دست تهیه و انتشار است.
او ادامه داد: «دستور ساده زبان فارسی» کتاب دیگری است که برای فارسی‌آموزان سطح پیشرفته و ماهر تدوین شده و مخاطب آن اساتید و دانشجویان خارجی زبان فارسی در سطوح بالا هستند و با هدف رفع نواقص و کاستی‌های دانش دستوری تهیه شده است. جای این کتاب در بین تولیدات بنیاد سعدی خالی بود که خوشبختانه امسال به ثمر نشست.
معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی ضمن بیان اینکه کتاب «روش‌های ساده آموزش فارسی به فارسی‌زبانان» کتاب دیگری است که برای معلمان زبان تدوین شده است، اضافه کرد: درواقع مخاطبین ما در این کتاب مدرسین زبان فارسی است و هدف آن هم آسان کردن یادگیری و آموزش زبان فارسی است. لازم به ذکر است که همه کتاب‌ها و محصولات بنیاد سعدی از طریق سایت و مدیریت انتشارات بنیاد سعدی در دسترس و قابل خرید است.
سامانه یکپارچه‌سازی خدمات دیجیتالی در بنیاد سعدی و سامانه تعامل بیشتر بنیاد سعدی با مراکز آموزش زبان فارسی در سراسر دنیا، دو محصول دیگری بودند که طبق گفته زندمقدم در این گردهمایی رونمایی شدند.
در بخش بعدی این برنامه بعد از ارائه کلیپی از فعالیت‌های بنیاد سعدی زند مقدم به تشریح جزئیات درباره فعالیت‌های سه حوزه پژوهش، آموزش و فضای مجازی بنیاد سعدی پرداخت و گفت: امسال برای اولین بار دوره‌های بر خط همزمانی را به صورت رایگان در سطح نوآموز ارائه دادیم. در همین زمینه یک سامانه متفاوت نیز طراحی شده است.
او ادامه داد: در حوزه آموزش هم دو اتفاق دیگر هم در بنیاد سعدی رقم خورد. ما برای تربیت مدرس الگویی در نظر گرفتیم. در واقع بنیاد سعدی الگوی تربیت مدرس زبان فارسی استخراج کرده و در قسمت آزمون‌ها هم الگویی مطابق با نیازها در نظر گرفته است. ما در حوزه پژوهش به صورت منسجم کاری صورت نداده بودیم. ما دستورالعملی را برای حمایت از پژوهش های حوزه آموزش زبان مصوب کردیم. بر این اساس در طول سال بنیاد سعدی از هفت مورد پژوهشی طبق اولویت‌های خود حمایت می کند.
زندمقدم گفت: ابتدای هر سال مراکز و موسسات مربوط نامه‌ای دریافت خواهند کرد. ما در پس این پژوهش‌ها به دنبال آن هستیم تا تشخیص بدهیم که خلأهای موجود برای زبان آموزان چیست. بر این اساس شکل حمایت ما از پایان نامه‌ها مشخص خواهد شد. بنیاد سعدی از کار مشترک با همه متخصصان استقبال می‌کند. ما سامانه‌ای برای همه نشرهای مربوط به حوزه آموزش زبان ایجاد کردیم. هر کسی که در این حوزه پیشنهاد و کار آماده داشته باشد در بنیاد سعدی می‌توانیم به صورت مشترک کاری را جلو ببریم. امروز در حوزه پژوهش ما در حال سرمایه‌گذاری هستیم. بنیاد سعدی در حال حاضر به دنبال کار مشترک و همکاری با سایر موسسات است.
احسان طوفانی‌نژاد مدیر آموزش مجازی بنیاد سعدی سپس با پخش چند اسلاید به معرفی و رونمایی از دو نرم‌افزار جدید بنیاد سعدی پرداخت.
تقدیر از ایسنا و رسانه‌های دیگر
در ادامه این بخش از رسانه‌های فعال در حوزه آموزش زبان فارسی هم تقدیر به عمل آمد و به خبرنگاران فعال در رسانه‌های ایسنا، ایبنا، ایرنا، شبکه جهانی جام جم، خبرگزاری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، شبکه سحر، رادیو فرهنگ، روزنامه جوان، روزنامه همشهری و… لوح تقدیری با امضای رئیس بنیاد سعدی به رسم یادبود اهداء شد.
زبان فارسی نیاز اساسی دانشجویان خارجی پزشکی است
ابوالفضل باقری فرد معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، هم در ادامه این نشست گفت: یکی از کارگروه‌های مهم ما کارگروه آموزش بین‌الملل است. ما در حوزه پزشکی بیش از ۷ هزار دانشجوی خارجی داریم که بیشتر در رشته‌های داروسازی، دندانپزشکی و پزشکی عمومی حضور دارند. این دانشجویان از بیش از ۵۰ کشور حاضر هستند.
وی ادامه داد: این دانشجویان بنا به ضرورت رشته تحصیلیشان باید وارد عرصه کلینیک شوند و با بیمار در ارتباط باشند به همین دلیل باید زبان فارسی یاد بگیرند. این آموزش باید آموزشی حرفه ای و متناسب با نیاز دانشجویان باشد. یعنی دانشجویان بتوانند متناسب با نیازهای عملی خود به فراگیری زبان مبادرت بورزند.
معاون آموزشی وزیر بهداشت در پایان با اشاره به ایجاد دانشگاه علوم پزشکی در منطقه سبطین عراق عنوان کرد. ما در تلاش هستیم که جدای از زبان انگلیسی، زبان فارسی را هم به عنوان زبان آموزشی در این دانشگاه در نظر بگیریم. ما باید بدانیم حضور دانشجویان در ایران غیر از مسائل اقتصادی از این منظر مهم است که سفیر فرهنگی محسوب شوند، ما هر چه بهتر بتوانیم مفاهیم فارسی را به این دانشجویان منتقل کنیم بازگشت فرهنگی بیشتری خواهد داشت.
انتهای پیام