نزدیک شدن به عید باستانی نوروز و رسم دیرینه خانه‌تکانی

عید نوروز یکی از بزرگ‌ترین اعیاد ایرانیان است که قدمتی بسیار بالا دارد، مردم این سرزمین از دیرباز فرا رسیدن فصل بهار و تغییر سال را جشن گرفته و رسومی شیرین از تمیز کردن خانه یا همان خانه‌تکانی و خرید لباس نو گرفته تا رفتن به دیدار دوستان و آشنایان را به جای می‌آورند.

به گزارش ایسنا، هرساله در اواخر زمستان و با نزدیک شدن به فصل بهار می‌توان جنب و جوش زیبایی را در بین خانواده‌های ایرانی مشاهده کرد چراکه همه افراد جامعه با نزدیک شدن به عید نوروز در این فکر هستند که با زنده شدن طبیعت رنگ و بوی تازه‌ای به محیط زندگی خود ببخشند.

عید نوروز رسوم بسیاری با خود همراه دارد، برخی از این رسوم مانند تمیز کردن منازل، خرید لباس‌های نو و کاشت سبزه و هفت سین سفره عید است که پیش از فرا رسیدن زمان عید انجام می‌شوند، در زمان تحویل سال نیز رسم است تمامی افراد خانواده دور سفره هفت سین نشسته و با خواندن ذکر، دعا و قرآن برای سالی که در پیش است آرزوهای شیرین داشته باشند، پس از تحویل سال نیز رسم زیبای دید و بازدید از دوستان و آشنایان آغاز می‌شود که این صله ارحام علاوه‌بر اینکه در رسوم باستانی ایرانیان وجود داشته در احکام دین مبین اسلام نیز بسیار پسندیده است.

درحقیقت می‌توان گفت عید نوروز سراسر شیرینی و لذت است اما همین رسوم زیبا گاه با یک سهل‌انگاری مشکلاتی را برای افراد ایجاد می‌کنند مانند آنچه که متاسفانه هرساله در چهارشنبه آخر سال یا همان چهارشنبه سوری شاهد آن هستیم و افرادی این رسم زیبا را تغییر داده و آن را به چهارشنبه سوزی تبدیل کرده‌اند.

خانه‌تکانی نیز یکی از رسوم زیبای عید نوروز است که در آن مردم برای وارد شدن به سال نو و فصل بهار محیط زندگی خود را آلودگی‌ها پاک می‌کنند اما اگر درحین اجرای این رسم به نکات ایمنی توجه نشود ممکن است افراد را درگیر مشکلاتی همچون کمردرد و... کرده و شیرینی عید نوروز را برای آن‌ها تلخ کند.

خانه‌تکانی همواره و از ایام قدیم وجود داشته و میان مردم مرسوم بوده است

عباس قنبری_رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص رسم خانه‌تکانی پیش از فرارسیدن عید باستانی نوروز، اظهار کرد: خانه‌تکانی مفهومی است که دارای چند رویکرد است و یکی از آن‌ها رعایت موارد بهداشتی به شمار می‌آید که درواقع جزئی از فرهنگ ایرانیان است یعنی براساس فرهنگ ایرانی بهداشت فردی و خانوادگی همچنین بهداشت محیط از آیین‌ها و آداب ایرانی محسوب می‌شود.

وی افزود: خانه‌تکانی درواقع اصلاح امور، چیدمان اصلی، تغییر شکل زندگی و... نیز به شمار می‌آید که با تغییر فصول انجام می‌شود، نوع چیدمان منزل که در زمستان و پاییز وجود دارد با توجه به اینکه از کرسی و سایر وسایل گرمایشی استفاده می‌شود نسبت به بهار و تابستان متفاوت است و همین تغییر چیدمان منزل می‌تواند بر روانشناسی اجتماعی نیز موثر باشد چراکه افراد با تغییر چیدمان منزل می‌توانند شکل جدیدی از زندگی را تجربه کنند.

رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه یکی دیگر از رویکردهای خانه‌تکانی که مورد توجه قرار دارد دور ریختن وسایل زاید است، ادامه داد: در ایام قدیم افراد معتقد بودند نباید در ظروف شکسته آب یا غذا خورده شود که همین موضوع نیز دارای جنبه پزشکی است و حتی در احادیث نیز به آن اشاره شده است که خوردن و آشامیدن در ظروف شکسته موجب انتقال میکروب به بدن انسان می‌شود بنابراین در گذشته نو شدن وسایل منزل طی فرآیند خانه‌تکانی مرسوم بوده است.

قنبری عنوان کرد: بنابراین خانه‌تکانی همواره و از ایام قدیم وجود داشته و میان مردم مرسوم بوده است که یک امر ضروری نیز به شمار می‌آید اما اصل مسئله خانه‌تکانی رویکرد غیرمادی آن است که به دست بانوان هنرمند ایرانی صورت گرفته و باعث می‌شود فرهنگ نظافت و آراستگی رعایت شود.

وی اضافه کرد: انسان در خانه‌تکانی به نوعی زندگی خود را بازنگری می‌کند، همچنین در این فرآیند می‌توان همکاری اعضای خانواده با یکدیگر را مشاهده کرد و همین کمک‌رسانی تمام خانواده برای نو شدن امری دلنشین است.

رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: مردمان گذشته اعتقاد داشتند پس از تاریخ ۱۰ بهمن‌ ماه زمین برای نفس کشیدن آماده می‌شود و موضوع کاشت سبزه برای سفره هفت سین نیز بیانگر رویکرد کشاورزی است درحقیقت مردم در گذشته اقدام به کاشت ۱۲ نوع بذر می‌کردند و هرکدام رشد بهتری داشت برای کشت در زمین کشاورزی انتخاب می‌شد به مرور زمان این ۱۲ بذر تبدیل به یک سبزه هفت سین شد.

قنبری یادآور شد: بنابراین خانه‌تکانی از ایام قدیم در فرهنگ ایرانیان وجود داشته است و یک بحث رستاخیزی نیز درون این فرهنگ نهفته است، اینکه گذشتگان و ما معتقد هستیم که مردگان ما نمی‌میرند بلکه به پیشگاه خداوند سفر می‌کنند و به اذن خداوند می‌توانند هر زمان خواستند به ویژه در ایام نوروز به زمین برگردند به همین جهت اواخر سال نیز غذایی پخته می‌شود و برای شادی روح درگذشتگان صدقه داده می‌شود.

وی بیان کرد: درمجموع می‌توان گفت خانه‌تکانی یک بعد بهداشتی دارد از طرف دیگر نیز پیونددهنده آیین‌ها، آداب و فرهنگ ایرانی از گذشته تا به امروز است.

هرساله با فرارسیدن زمان خانه‌تکانی شاهد بروز برخی آسیب‌های اسکلتی و عضلانی در افراد هستیم

افشین ادیب_متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص نکات پزشکی که لازم است حین خانه‌تکانی رعایت شوند، اظهار کرد: هرساله با نزدیک شدن عید نوروز و فرارسیدن زمان خانه‌تکانی شاهد بروز برخی آسیب‌های اسکلتی و عضلانی مانند کمردرد، کشدگی رباط‌های شانه و آرنج، فشار به زانوها و ایجاد درد در آن‌ها و... در افراد هستیم که علت بسیاری از آن‌ها می‌تواند نبود آمادگی در بدن افراد جهت انجام کارهای سنگین باشد.

وی افزود: بهترین راهکار پیشگیری از بروز دردهای اسکلتی و عضلانی ناشی از انجام خانه‌تکانی این است که افراد پیش از شروع این ایام آمادگی بدنی خود را افزایش دهند یعنی داشتن برنامه ورزش مانند پیاده‌روی ساده یا ورزش‌های کششی به صورت منظم و روزانه بسیار مهم است، درواقع انجام ورزش در منزل نیز موجب افزایش آمادگی بدن انسان می‌شود و لزومی ندارد فرد برای این منظور حتما به باشگاه‌های ورزشی مراجعه کند.

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ادامه داد: درحین انجام امور مربوط به خانه‌تکانی افراد باید بهداشت کمر و اندام‌های خود را حفظ کنند برای مثال اگر فرد قصد دارد جسمی حتی سبک را از زمین بلند کند به حالت نشسته مانند وزنه‌برداران این کار را انجام دهند تا به این صورت فشار کمتری به بدن وارد شود.

ادیب با بیان اینکه افراد برای حمل اجسام باید آن‌ها را به سینه و شکم خود بچسبانند، عنوان کرد: اگر فرد قصد داشته باشد یک جسم ۲۰ کیلوگرمی را جابجا کند و آن‌ها به گونه‌ای حمل کند که میان جسم و سینه و شکم فاصله وجود داشته باشد حدود ۳۰ کیلوگرم بار به ستون فقرات وارد می‌شود اما زمانی که جسم به سینه و شکم چسبانده شود حدود ۱۵ کیلوگرم بار به ستون فقرات وارد می‌شود.

وی اضافه کرد: یکی دیگر از نکات مهم این است که افراد در هنگام برداشتن اجسام از روی زمین زانوهای خود را در حالت صاف قرار ندهند و برای انجام این کار زانوهای خود را خمیده کنند همچنین اگر مجبور هستند مدت طولانی جسمی را حمل کنند دست خود را در حالت کشیده قرار ندهند، یعنی آرنج فرد نباید کاملا صاف باشد چراکه این موضوع می‌تواند منجر به کشیدگی رباط‌های آرنج شود.

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی تصریح کرد: رعایت نکات ایمنی نیز درحین انجام خانه‌تکانی بسیار مهم است یعنی افراد از چهارپایه‌ها یا نردبام‌های مطمئن استفاده کنند چراکه بسیاری از آسیب‌ها در اثر سقوط افراد از همین وسایل رخ می‌دهد همچنین با توجه به اینکه افراد مسن دچار سرگیجه‌هایی هستند؛ توصیه می‌شود از بالا رفتن از چهارپایه‌ها جدا خودداری کنند.

ادیب یادآور شد: درمجموع اگر افراد نکات ذکر شده را رعایت کنند و امور خود را به صورت فشرده انجام ندهند دچار مشکل نخواهند شد و می‌توانند تا حد زیادی از آسیب‌های بیان شده مصون بمانند.

انتهای پیام

  • دوشنبه/ ۱ اسفند ۱۴۰۱ / ۰۹:۳۰
  • دسته‌بندی: چهارمحال و بختیاری
  • کد خبر: 1401120100108
  • خبرنگار : 50454