امیرمهدی حکیمی در گفتوگو با ایسنا در خصوص پیشینه دو دهه فعالیت موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی در زمینه تولید سوغات زائر، اظهار کرد: سوغات زائر به عنوان یکی از دغدغهها و مسائل حوزه فرهنگی و زیارتی در مشهد به شمار میرود که مجموعههای زیادی از جمله آستان قدس رضوی درگیر آن هستند.
وی افزود: رویکرد جدید موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی ذیل رسیدن به مکتب هنر رضوی است که اضلاع مختلفی دارد و یکی از آنها مکتب هنر رضوی با شعار اصلاح مصرف فرهنگی است.
مدیر عامل موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی تصریح کرد: ما با تولید محصولاتی که انسانها را یاد حضرت رضا(ع) میاندازد و به زیارت وصل میکند در تلاش هستیم که زیارت را فراتر از زیارت فیزیکی در حرم مطهر امام رضا(ع) تصویر کنیم؛ همچنین سعی داریم به بهانههای مختلف به طراحی مواردی که در زندگی مردم به کار میرود از جمله قاب، زیورآلات و ... در قالب المانهای رضوی و مفاهیم آن بپردازیم.
سوغات زائر در مشهد منسجم و دقیق نیست
وی با بیان اینکه بخشی از محصولات تجاریسازی شده و به بازار رسیده است، ابراز عقیده کرد: به گمان بنده، سوغات مشهد تا حدودی فضای بسیار به هم ریخته و آشفتهای دارد. سوغات مشهد شامل حوزههای مختلفی از جمله زرشک، نبات، زعفران و دیگر حوزهها است و کمتر به این مورد که سوغات زائر را به زیارت وصل کند و ارتباطی ایجاد شود، پرداخته میشود.
حکیمی اضافه کرد: متاسفانه در سوغات مشهد کمتر به این توجه شده که با امر زیارت مرتبط باشد، به همین دلیل میتوان گفت بازار سوغات زائر در مشهد منسجم و دقیق نبوده و تعاریف تا حدودی در آن مشخص نیست.
وی در خصوص دلایل متعدد منسجم نبودن سوغات مشهد گفت: عدم انسجام در حوزه مدیریتی بخشی از این مورد است که مجموعههای مرتبط حاضر نشدند این موضوع را سروسامان دهند. مشهد به دلیل تنوع حضور زائران که از شهرها و کشورهای مختلف به این شهر زیارتی سفر میکنند، تنوع محصولات زیادی دارد. سوغات مشهد از زعفران، زرشک و نبات گرفته تا محصولات دیگری مانند فرش را شامل میشود که متاسفانه در تکثر و تنوع عقب هستیم و دلیل این عقبماندگی این است که نمیتوان یک محصول و مجموعه را به عنوان سوغات شهر در نظر گرفت.
مدیر عامل موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم سوغات زائر در مشهد شناخته شود باید حوزهها و ساختارهای مدیریتی سروسامان گرفته و برنامهریزی دقیقی انجام شود تا شاهد انسجام در حوزه سوغات مشهد باشیم. برای این مورد باید چند محصول شاخص و خاص علاوه بر برخی از محصولات باید برای مشهد مشخص شود تا بتوان از آن به عنوان سوغات یاد کرد.
وی اظهار کرد: ما در موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی به دنبال این هستیم که سوغاتی تهیه کنیم که زیارت را برای افراد تداعی کند و تنها مختص مشهد باشد. همچنین قصد داریم محصولاتی داشته باشیم که در هر کجای دنیا به دست هر فردی که رسید تداعیگر امام رضا(ع) باشد.
حکیمی اضافه کرد: این ویژگی خاص مشهد است که ما با ارادتی که به حضرت رضا(ع) داریم بتوانیم معنا را در حوزه صنایع فرهنگی و دیگر حوزهها تبدیل به یک امر محسوس کنیم و این امر محسوس افراد را به معنای زیارت حضرت رضا(ع) نزدیک میکند.
سوغات مشهد متناسب با نیاز مردم طراحی و تولید میشود
وی در خصوص استقبال زائران از سوغاتی که طراحی و تولید میشود، مطرح کرد: ما در حوزههای مختلف مانند انواع متبرکات، تابلو فرشها و گلهای متبرکی که تبدیل به قاب میشود، مفهوم زیارت را به کار گرفتیم. همچنین در طراحی فضاهای مختلفی از المانها و نشانههایی مانند کاشیکاریها، پنجره فولاد، رکاب انگشتر، سفال و به طور کلی المانهایی که در حرم مطهر رضوی و در حوزه زیارت وجود دارد در طراحیها استفاده کردیم و بخشی از آنها تجاریسازی شده است.
مدیر عامل موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی افزود: ما مجموعهای از نشان کتابهای مختلفی در حوزه فرهنگی طراحی کردیم که از کاشیکاریهای مسجد گوهرشاد، مجموعهها و گنجینههای آستان قدس رضوی استفاده شده و به عنوان محصولاتی که زائران را یاد امام رضا(ع) و زیارت میاندازد تولید و عرضه میکنیم.
وی با بیان اینکه کارت پستالهای مجموعه حرم یکی دیگر از بهانههایی است که میتواند این ارتباط را یادآوری کند، بیان کرد: در حرم مطهر رضوی شرایطی وجود دارد که افراد از مکانهای مختلف میتوانند به صورت آنلاین حضرت رضا(ع) را زیارت کنند. بیشتر این محصولات متناسب با نیازهای روز مردم طراحی میشود.
کارآفرینی در دستور کار پروژه مهر قرار دارد
حکیمی در خصوص پروژه «مِهر» محصولات هنری آستان قدس رضوی، بیان کرد: پروژه «مِهر» محصولات هنری رضوی به سوغات، تولیدات و شاخههای مختلف سوغات زیارت رضوی میپردازد و در این حوزه ارتباطات مستقیمی با تولیدکنندگان مختلف در ایران ایجاد کرده و به عنوان مسئولیت اجتماعی اشتغال و کارآفرینی را در دستور کار قرار داده است.
واردات سوغات از چین
وی گفت: با توجه به اقتصاد مقاومتی که سالها است مطرح شده اما بخشی از سوغات مشهد از چین وارد میشود. باید بتوانیم تولیدات داخلی را گسترش دهیم تا اقتصاد کشور به طور جدی بهتر شود؛ در همین راستا ما در این حوزه فعالیت گستردهای داشتیم و امیدواریم در آینده به عنوان یکی از مهمترین برندهای سوغات فرهنگی در کشور شناخته شویم.
مدیر عامل موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی در خصوص نوع محصولاتی که در این موسسه معرفی میشود، بیان کرد: در موسسه دو دسته محصول وجود دارد که یک دسته محصولات توسط تولید کنندگان مختلف تولید میشود و ما در موسسه عرضه میکنیم. دسته دیگر محصولات به گونهای است که توسط موسسه آستان قدس رضوی طراحی و تولید میشود.
سوغات زائر تاثیرگذاری فرهنگی را به دنبال دارد
وی با بیان اینکه اکنون ما در جایگاهی قرار داریم که میتوانیم در آینده برای معرفی برند خود شتاب بیشتری در تولید مجموعههای خود داشته باشیم، خاطرنشان کرد: سوغات زائر در بازار اقتصاد مقاومتی یکی از مهمترین بازارهایی است که آینده بسیار فوق العادهای دارد و اگر فردی در این حوزه فعالیت کند، به غیر از تاثیرگذاری در بحث فرهنگی در گردش اقتصادی نیز تاثیرگذار خواهد بود.
حکیمی تصریح کرد: سال آینده جشنوارهای در دانشگاه هنر تهران برگزار خواهد شد که اکنون در حال آمادهسازی است و تمام دانشجویان هنر سراسر کشور با المانهای موجود حرم حضرت رضا(ع) و مفاهیم رضوی طراحی محصولات را انجام میدهند و طراحی برگزیدگان خریداری میشود و ما آنها را به تولید کنندگان برای تولید تحویل میدهیم. بنابراین روشهای مختلفی برای طراحی محصولات پیشبینی کردیم و اکنون در حال انجام هستیم.
انتهای پیام