ایده تاسیس موزه برای حفظ، نگهداری و نمایش آثار تاریخی در بازه زمانی سال‌های ۱۳۰۴-۱۳۱۴ شمسی در استان قدس رضوی مطرح شد. در سال‌های ۱۳۱۴ ـ ۱۳۲۰شمسی ضمن تصمیمگیری برای ساخت بنایی برای موزه تعدادی از اشیاء انتخاب شد و در سال ۱۳۱۵ شمسی اتاقهای فوقانی شمال غربی صحن نو (آزادی) و جنوب شرقی صحن کهنه (انقلاب اسلامی) که به یکدیگر متصل بوده به خزانه و محل نگهداری اشیاء اختصاص یافت.
ساختمان موزه در قطعه زمینی به مساحت ۵۷۰۰ مترمربع در محل پشت دیوار جنوبی مدرسه علینقی میرزا و صحن آزادی در مشرق مسجد گوهرشاد، کنار مقبره شیخ بهاءالدین محمد (شیخ بهایی)، در ۳ طبقه به زیربنای ۱۰۳۴ مترمربع ساخته و در ۲۲ دی ۱۳۲۴ اولین بنای موزه آستان قدس رضوی افتتاح شد.
در ابتدای فعالیت این موزه ۱۸۹ شی از خزانه و آثار حرم مطهر رضوی انتخاب شد و به ترتیب دوره تاریخی برای بازدیدکنندگان به نمایش درآمد. ساختمان موزه تا حدود سال ۱۳۵۰ شمسی در همین مکان قرار داشت، اما از این سال به بعد به علت تغییر فضاهای وابسته به حرم مطهر رضوی و تخریب این ساختمان اشیاء به محل جدید، واقع در ضلع جنوب شرقی صحن موزه منتقل شد تا ساختمان موزه مرکزی ساخته و آماده بهره‌برداری شود. عملیات ساخت و تجهیز ساختمان موزه و کتابخانه و خزانه در سال ۱۳۵۶ خاتمه یافت که به علت وجود مشکلات فنی و عدم رفع نقایص آماده بازدید عموم نشد.
پس از انقلاب اسلامی با رویکرد توسعه امور فرهنگی در آستان قدس رضوی و با هدف تکریم واقفان و گسترش سنت حسنه وقف، موزه آستان قدس رضوی توسعه چشمگیری پیدا می‌کند.
در حال حاضر موزه‌های آستان قدس در ۵ ساختمان جداگانه با ۱۶ گنجینه تخصصی شامل آثار تاریخی حرم مطهر و میراث آستان قدس رضوی، اشیای وقف و اهدا شده، همچنین اشیای خریداری شده برای تکمیل مجموعه‌ها در فضایی به مساحت حدود ۱۸ هزار متر مربع، حدود ۹۰۰۰ شیء در معرض دید علاقمندان به آثار تاریخی و فرهنگی و زائران و مجاوران حضرت رضا(ع) قرار دارد و با بیش از یک میلیون بازدیدکننده در شمار پربازدیدترین موزه کشور با فاصله زیاد قرار گرفته است.
توسعه موقوفات، مطالبات واقفان و مخاطبان از یک طرف و تحول در دیدگاه‌های موزه‌داری در دوران جدید موجب شده است که آستان قدس رضوی بر توسعه موزه‌ها و تحوا بنیادین ارائه این آثار به جامعه و مخاطبان تاکید داشته باشد. به همین دلیل موضوع توسعه موزه‌های آستان قدس رضوی به عنوان امری ضروری و متناسب با نیاز جامعه در دستور کار قرار گرفته است. در همین راستا برای ساخت موزه جامع آستان قدس رضوی در فضایی به مساحت ۶۳ هزار متر مربع در ۵ طبقه برنامه‌ریزی شده است.
انتهای پیام