به گزارش ایسنا، روزگاری روستای شیخ‌شبان را به‌واسطه وجود هنرمندان بی‌شمار خاتم‌کار می‌توانستیم روستای بدون بیکار بنامیم، اما با شیوع بیماری کرونا کم کم رکود بر کارگاه‌های تولید خاتم در این روستا سایه انداخت و می‌توان گفت بسیاری از هنرمندان فعال در این حوزه دیگر تمایلی به فعالیت ندارند.
قطعا بازار فروش یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای تقویت تولید و فعالیت هنرمندان فعال در حوزه صنایع‌دستی محسوب می‌شود، اما متاسفانه بسیاری از صنایع‌دستی در چهارمحال و بختیاری بازار فروشی ندارند و تقاضا باتوجه به بالا رفتن قیمت تمام شده محصولات به‌شدت کاهش یافته است.
همه بر این امر واقف هستیم که این روزها صنایع‌دستی جایگاه چندانی در سبد خرید خانوار ندارد و به‌نوعی یک کالای لوکس محسوب می‌شود، اما می‌توان با راهکارهایی هنرمندان صنایع‌دستی را در فروش محصولاتشان حمایت کرد، یکی از مهم‌ترین راهکارها فراهم کردن زمینه صادرات صنایع‌دستی به خارج از کشور است، این کار علاوه بر ارزآوری به رونق تولید صنایع‌دستی در کشور نیز کمک می‌کند.
بالا رفتن قیمت مواداولیه تهیه خاتم با افزایش نرخ دلار
هاشمی- هنرمند فعال در حوزه خاتم‌کاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه در ایام شیوع کرونا بسیاری از کارگاه‌های فعال خاتم در روستای شیخ‌شبان به تعطیلی کشیدند، اظهار کرد: مابقی کارگاه‌ها نیز در شرایط رکود به کار خود ادامه می‌دهند.
وی با بیان اینکه دستمزد کارگران فعال در کارگاه‌های خاتم با تاخیر پرداخت می‌شود، گفت: افزایش اجاره‌بها، دستمزد، بالا رفتن قیمت مواد اولیه با بالا رفتن قیمت دلار و نبود بازار فروش مشکلات بسیاری را برای خاتم‌کاران ایجاد کرده است.
هاشمی افزود: قیمت مواد اولیه مورد نیاز برای تولید محصولات صنایع‌دستی خاتم از جمله چوب، استخوان و برنج(نوعی فلز) با بالا رفتن قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند و این مسئله بر قیمت تمام‌شده تاثیر می‌گذارد و بالتبع آن نیز تقاضا در بازار پایین می‌آید.
این هنرمند فعال در حوزه خاتم با بیان اینکه خرید صنایع‌دستی باتوجه به وضعیت اقتصادی مردم در حال حذف شدن از سبد خرید مردم است، عنوان کرد: خاتم یک محصول لوکس محسوب می‌شود و بنابراین همه افراد توان خرید آن را ندارند، همچنین برخی افراد خاتم را با سایر محصولات صنایع‌دستی از جمله منبت اشتباه می‌گیرند.
وی با بیان اینکه قطعه زمینی برای احداث نمایشگاه خاتم در روستای شیخ‌شبان در نظر گرفته شده است، تاکید کرد: احداث نمایشگاه در این روستا نمی‌تواند تاثیر چندانی در افزایش فروش این محصول داشته باشد، باید این محصول در نمایشگاه و یا فروشگاهی در مراکز پرتردد شهری مانند خیابان کاشانی شهرکرد، مجتمع امام صادق و .... عرضه شود تا بتوان به افزایش فروش امیدوار بود.
هاشمی با بیان اینکه عمده محصول خاتم تولیدی در روستای شیخ‌شبان در استان اصفهان به‌فروش می‌رسد، توضیح داد: در چند ماه اخیر فروش خاتم در این استان نیز به‌شدت کاهش پیدا کرده است.
این هنرمند با بیان اینکه فراهم شدن زمینه صادرات خاتم می‌تواند کمک بزرگی به فعالان و هنرمندان این حوزه کند، یادآور شد: این کار به شناخته شدن محصول خاتم نیز کمک می‌کند.
وی در پایان گفت: مقرر بود که ادارات، ارگان‌ها و نهادها بودجه‌ای که صرف خرید هدایا برای کارکنان و ... می‌کنند را به خرید صنایع‌دستی اختصاص دهند تا از این طریق حمایتی از فعالان این حوزه صورت بگیرد، اما متاسفانه در چند سال اخیر این کار به‌ندرت انجام می‌شود و یا اینکه اصلا توجهی به اجرای این مصوبه صورت نمی‌گیرد.
شرایط برای فعالیت هنرمندان صنایع‌دستی در استان به‌شدت دشوار شده است
احمدی- یکی از هنرمندان صنایع‌دستی در حوزه خاتم با بیان اینکه بنده از چند سال گذشته در این حوزه فعال هستم، گفت: شرایط برای فعالیت هنرمندان صنایع‌دستی در استان به‌شدت دشوار شده است.
وی افزود: به‌همان اندازه که قیمت تمام شده محصول صنایع‌دستی در بازار بالا برود، به‌همان اندازه نیز تقاضا برای خرید کاهش پیدا می‌کند، زیرا اولویت اصلی مردم در شرایط فعلی خرید مایحتاج ضروری است.
احمدی با تاکید بر اینکه دستمزد هنرمندان خاتم با تاخیر چند ماهه پرداخت می‌شود، بیان کرد: این مسئله مشکلات بسیاری را برای هنرمندان در تامین معیشت ایجاد کرده است، بسیاری از بانوان و مردان فعال در حوزه خاتم در روستای شیخ‌شبان در گذشته از این حوزه کسب درآمد می‌کردند و به‌نوعی برای آن‌ها منبع درآمد بود.
این هنرمند خاتم‌کار گفت: به‌ندرت کار خاتم را قبول می‌کنم، زیرا با شرایط فعلی صرفه اقتصادی چندانی برای خاتم‌کاران وجود ندارد و اکثر سود عاید از فروش خاتم صرف خرید مواد اولیه برای کار بعدی می‌شود، زیرا قیمت مواد اولیه با بالا رفتن قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند و زحمت هنرمند دیده نمی‌شود.
خوشه خاتم در چهارمحال و بختیاری راه‌اندازی می‌شود
اسماعیل رمضانی- معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه کمرنگ شدن حوزه صنایع‌دستی تنها مختص خاتم نیست، اظهار کرد: عموم رشته‌های صنایع‌دستی با رکود در فعالیت مواجه شده‌اند و اکثر استان‌های کشور نیز با این شرایط مواجه هستند و از دلایل این رکود می‌توان به افزایش قیمت مواد اولیه و نبود بازار فروش اشاره کرد.
وی افزود: در سال ۱۴۰۰ تلاش شد تا تسهیلاتی در اختیار فعالان حوزه صنایع‌دستی در حوزه خاتم قرار بگیرد، راه‌اندازی خوشه خاتم با همکاری شرکت شهرک‌های صنعتی در دستور کار قرار گرفت، اما به دلایلی هنوز وارد عملیاتی نشده است.
رمضانی با بیان اینکه در هفته گذشته نشستی در روستای شیخ‌شبان برای واگذاری زمین برای احداث نمایشگاه و فروشگاه عرضه خاتم برگزار شد، خاطرنشان کرد: مقرر شد دهیاری زمینی را پیشنهاد دهد تا ساخت و ساز انجام دهند.
معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری یادآور شد: راه‌اندازی خوشه یک تجربه ارزشمند در حوزه صنایع‌دستی است و می‌تواند به هدایت‌گری در تامین مواداولیه، تولید و فروش خاتم کمک کند.
وی با اشاره به اینکه اکثر خانواده‌های شیخ‌شبانی در بحث تولید خاتم فعال هستند، عنوان کرد: در گذشته حدود ۶۰ کارگاه فعال خاتم در روستای شیخ‌شبان وجود داشت، اما به‌علت رکود بازار فروش این کارگاه‌ها به ۲۵ تا ۳۰ کارگاه کاهش پیدا کرده است.
رمضانی بیان کرد: ثبت جغرافیایی خاتم در گذشته به‌نام استان شیراز انجام شده است، در حال تلاش می‌کنیم گُل‌بندی(قبل از مرحله پرداخت) خاتم را به نام شیخ‌شبان ثبت‌جغرافیایی کنیم.
انتهای پیام
سایه سنگین رکود بر کارگاه‌های خاتم‌کاری شیخ‌شبان
حال و روز این روزهای هنرمندان صنایع‌دستی در کشور و بالتبع آن در چهارمحال و بختیاری تعریفی ندارد، روزگاری در روستای شیخ‌شبان که مهد تولید خاتم شناخته می‌شد، ده‌ها کارگاه تولید خاتم فعال بود و تقریبا در بسیاری از خانه‌ها زنان و مردان به تولید این محصول مشغول بودند، اما این کارگاه‌ها یکی پس از دیگری به تعطیلی کشانده شدند.