امیر محب‌علی، یکی از مسافران این قطار در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اتفاقات و وقایع آن لحظات طاقت‌فرسا را روایت می‌کند که در ادامه می‌خوانید:
قطار در چه زمانی متوقف شد؟
قطار در ساعت ۱:۰۵ بامداد در ایستگاه تربت‌حیدریه واقع در باغچه در فاصله حدود ۴۰ کیلومتری به دلیل شکسته شدن خط ریل متوقف شد. حدود ۴۰ دقیقه تعمیر خط زمان برد که پس از آن اعلام کردند دیزل قطار یخ زده است. پس از خاموش شدن دیزل، برق و سیستم گرمایش قطار نیز قطع شد که به ناچار حدود ۶ ساعت در سرمای منفی ۲۸ درجه در کوپه‌ها حبس شدیم.
اقدام مسئولان قطار پس از قطع سیستم گرمایشی چه بود؟
هر چه از مسئولان قطار، از معاون و رئیس قطار گرفته تا مهمانداران، درخواست داشتیم درهای قطار را باز کرده و اجازه دهند مردم به داخل مسجد ایستگاه راه‌آهن مننقل شوند، مدام با جواب‌های عجیب و غریب مسئولان قطار مواجه می‌شدیم.
مسئولان قطار می‌گفتند که اجازه نداریم درهای قطار را باز کنیم و قطار ۵ دقیقه، نیم و یا یک ساعت دیگر راه خواهد افتاد. مسافران را در داخل کوپه‌ها نگه داشته بودند و اجازه نمی‌دادند که از قطار خارج شوند.
قطار در ساعت ۱:۰۵ بامداد خاموش و ۱۰ دقیقه پس از آن دیزل قطار نیز خاموش شد. مسئولان قطار تا طلوع خورشید (حوالی ساعت ۶ ونیم تا ۷ صبح) اجازه خروج مسافران از قطار را ندادند. حوالی صبح که هوا تقریبا روشن شده بود، احساس می‌کردیم که بچه‌های کوچک و افراد مسن به دلیل سرمای بیش از حد هوا در حال از دست رفتن هستند. به شخصه پس از بازگشایی درهای قطار ۲ کودکی که از سرما به حالت بیهوشی رسیده بودند را به مسجد ایستگاه منتقل کردم.
مهمانداران نیز در جواب اعتراض ما تنها عنوان می‌کردند که کاری از دست‌شان بر نمی‌آید و مسئولیتی در این خصوص ندارند. رئیس ایستگاه نیز ادامه می‌داد که مامور و معذور است و نمی‌تواند مردم را از ریل قطار عبور دهد، چراکه در قبال مسافران مسئولیت دارد و ممکن است مسافران با قطار برخورد کرده و یا دست و پایشان در زمان عبور از ریل قطار زخمی شود.
این حرف رئیس قطار جالب بود که رد کردن مسافران از ریل قطار برایش مسئولیت دارد. اینکه حاضر است مسئولیت تلف شدن ۳۵۰ مسافر بر اثر سرما را قبول کند، اما ریسک اینکه مسافران را از ریل رد کرده و شاید دست و پای چند نفر زخمی شود را قبول نمی‌کرد.
با کسی برای کمک تماس گرفتید؟
من به دلیل صحبت کردن با مسئولان و رئیس قطار نتوانستم با ارگان خاصی برای کمک تماس بگیرم، اما سایر هم‌کوپه‌هایی من با هلال احمر، پلیس و اورژانس تماس گرفتند که جواب درخوری از آن‌ها دریافت نکردند. دیالوگی که از سوی این ارگان‌ها دریافت می‌کردند این بود که مسئولان قطار خودشان در حال بررسی مشکل هستند.
یکی از هم‌کوپه‌ای‌هایم که با هلال احمر تماس گرفته بود به او گفته بودند که «برای شما پتو و امکانات گرمایشی می‌فرستیم»، در حالی که مسافران در قطار حبس شده بودند! شنیدم که هلال احمر گفته برای نجات جان مسافران و اقدام عملیاتی باید راه‌آهن دستور می‌داده و راه‌آهن نیز از آن‌ها درخواستی نداشته است.
جالب است که مردم و مسافران در قطار محبوس شده و در حال لرزیدن و یخ زدن هستند، آن وقت حتما باید یک نهاد دولتی اعلام کند تا برای نجات جان آدم‌ها اقدامی انجام شود.
چه زمانی از قطار خارج شدید؟
در انتها، مردم با سروصدا و دعوا درهای کوپه‌ها و قطار را باز کرده و از قطار خارج شدند. تاکید می‌کنم که مسئولان قطار هیچ اقدامی برای بازگشایی درهای قطار نداشتند.
زمانی که از قطار پیاده شدیم با صحنه‌ای روبرو شدم که بسیار تاسف‌آور بود. رئیس ایستگاه قطار در اتاق ترافیک خود در فاصله ۱۰ قدمی قطار، کنار یک بخاری با شعله زیاد با یک پیراهن نازک نشسته بود، در حالیکه به شخصه در یک بازه زمانی از شدت سرما احساس می‌کردم پاهایم از زانو به پایین دیگر وجود ندارد.
وقتی صبح حوالی ساعت ۷ با سر و صدا و دعوای مردم درهای قطار باز شد، تمام ۳۵۰ تا ۴۰۰ مسافر قطار درون مسجد ایستگاه جا شدند. مهماندارانی که می‌گفتند مسئولیتی ندارند، پتوهای قطار را هنگامی که مردم وارد مسجد ایستگاه شدند از آن‌ها گرفتند، به دلیل اینکه مردم وارد فضای گرمی شده‌اند.
پس از وارد شدن به مسجد پیرمردی را دیدم که بلافاصه پس از ورود به مسجد، بر اثر شدت سرما خون دماغ کرد. اگر زمان حبس مسافران در قطار ادامه داشت، تمامی مردم از سرما یخ می‌زدند.
پذیرایی از مسافران پس از انتقال به مسجد چگونه بود؟
پس از انتقال مردم به مسجد، پذیرایی جالبی از مسافران داشتند. زمانی که بر اثر سرما نیاز به یک نوشیدنی گرم داشتیم، از هر مسافر با یک قوطی آب‌آلبالو یخ پذیرایی کردند. متاسفانه مدیریت بحران در این مواقع صفر است، مسئولی که در آن پست و سمت قرار گرفته باید بتواند در این مواقع تصمیم‌گیری کند، وگرنه در سایر موارد که همه چیز گل و بلبل است.
در محل توقف قطار جاده‌ای برای امدادرسانی نبود؟
حوالی ریل قطار یک جاده روستایی وجود داشت. در زمان برگشت که همسرم ساعت ۱۰ صبح از مشهد به دنبالم آمده بود، اولین اتوبوسی را مشاهده کردیم که برای انتقال مسافران به مشهد آمده بود، این در حالیست که مسئولان اعلام کرده بودند اتوبوس‌ها بلافاصله به محل توقف قطار اعزام شده و مسافران را به مشهد منتقل کرده‌اند.
جواب مسئولان راه‌آهن پس از شکایت چه بود؟
چند روز پس از این اتفاق برای شکایت با راه‌آهن تماس گرفتم. مسئولان راه‌آهن فکر می‌کردند که قطار سیستم گرمایشی داشته باشد. افرادی که در این قضیه ذی‌نفع بودند حتی نمی‌دانند قطارشان سیستم گرمایشی نداشته است. آیا رئیس ایستگاه و رئیس قطار اعلام نکردند که قطار سیستم گرمایشی ندارد و ۳۵۰ مسافر که شامل زن و بچه و افراد مسن می‌شود در دمای منفی ۲۸ درجه در حال یخ زدن هستند؟
ما فرض را بر این می‌گیریم که این قطار واژگون شده و تمام ۳۵۰ مسافر آن درجا تلف شدند که بر اثر یک اتفاق بوده است. خارج شدن قطار از ریل و خراب شدن دیزل را هم بر حسب اتفاق می‌گذاریم، اما اینکه در فاصله ۱۰ قدمی تا مسجد که گرمایش دارد و می‌توان یک استکان آب گرم دست مردم داد تا از سرما نجات پیدا کنند، استدلال می‌آورند که رد کردن مردم از ریل قطار برایشان مسئولیت داشته است.
غیر از همه این موارد قطار ما در فاصله ۴۰ کلیومتری از مشهد متوقف شد. چرا در همان زمان توقف قطار، اتوبوس اعزام نکردند تا تمامی مسافران را به مشهد منتقل کنند؟ تا ساعت ۲ شب فهمیدند که دیزل یخ زده و کار نمی‌کند. ۲ ساعت پس از آن هم یک دیزل آمد و به قطار متصل شد، اما همانجا یخ زد و قطار نتوانست حرکت کند. وقتی متوجه شدند که قطار امکان حرکت ندارد چرا مردم را به مشهد منتقل نکردند؟
جالب‌تر اینکه مدیرعامل راه‌آهن خراسان رضوی روز جمعه مصاحبه کرده و می‌گوید مسافران بلافاصله به مسجد ایستگاه منتقل شدند. آیا بلافاصله یعنی ۶ ساعت پس از حبس شدن در قطار؟ ای کاش مصاحبه آقای مدیرعامل را یکی ترجمه می‌کرد، شاید معنای زمان را ما نمی‌فهمیم. زمانی که در آن لحظات طاقت‌فرسا هر ثانیه‌اش برای ما یک ساعت سپری می‌شد.
این در حالی است که مصطفی نصیری، مدیرعامل اداره‌کل راه‌آهن خراسان رضوی روز جمعه، ۲۳ دی ماه در مصاحبه‌ای با خبرگزاری ایرنا عنوان کرده است که «شمار مسافران این قطار حدود ۳۵۰ نفر بوده که در مواجهه با این شرایط، مسافران به نمازخانه گرم ایستگاه راه‌آهن هدایت شدند و سپس با اعزام اتوبوس به مرور به مشهد بازگردانده شدند».
همچنین سرهنگ جواد جهانشیری، معاون عملیات فرماندهی انتظامی خراسان رضوی روز جمعه ۲۳ دی ماه در مصاحبه دیگری با خبرگزاری ایرنا در این خصوص اظهار کرده است که «در این عملیات ضربتی با هماهنگی تیم‌های امداد و نجات هلال احمر بلافاصله محموله پتو برای مسافران که گرفتار برودت هوا شده بودند، ارسال و با همت شرکت اتوبوسرانی مشهد ۴۰ دستگاه اتوبوس به منظور انتقال مسافران به مشهد و حرم مطهر رضوی اعزام شده است».
اما محسن ذاکریان، مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان رضوی طی مصاحبه‌ای که روز جمعه ۲۳ دی ماه با شهرآرانیوز داشته بر خلاف صحبت‌های معاون عملیات فرماندهی انتظامی خراسان رضوی عنوان کرده که راه‌آهن هیچ درخواستی از هلال احمر برای امدادرسانی به مسافران قطارهای یخ‌زده نداشته است.
وی در این مصاحبه تاکید کرده است که پس از پیگیری این موضوع از مرکز EOC هلال احمر استان، متوجه شدیم که تنها مورد درخواست کمک راه‌آهن از هلال احمر در حوالی روز پنجشنبه و جمعه، تامین پتو برای ایستگاه راه‌آهن مشهد بوده است. در سایر موارد اداره‌کل راه آهن استان تاکید بر این داشته که در حال راه‌اندازی و حل مشکل قطارهای یخ‌زده مشهد است و درخواست کمکی از هلال احمر استان صورت نگرفته است.
شایان ذکر است که باوجود پیگیری‌های مکرر خبرنگار ایسنا در روز جمعه، ۲۳ دی ماه از مسئولان اداره‌کل راه‌آهن خراسان رضوی، هیچ پاسخی بابت موارد فوق از جمله علت توقف قطارها، عدم امدادرسانی سریع و به موقع به مسافران، اعزام قطارها در وضعیت بحرانی مشهد و عدم درخواست کمک از هلال احمر دریافت نکرده است.
انتهای پیام