«قلمکاری» به معنای نقش زدن روی پارچه از اوایل قرن هفتم قمری در ایران متدوال شد و در دورۀ شاه عباس صفوی به اوج خود رسید و تا دورۀ قاجار هچنان در اوج بود، به گونه‌ای که بیشتر لباس‌های مردانه و زنانه از پارچه‌های قلمکار تولید می‌شدند. پارچۀ مورد استفادۀ آن عموما از جنس پنبه، کرباس و کتان بود که به‌وسیله قلم‌مو، قالب یا مهر روی آن نقوشی تصویر می‌شد و هنوز هم به همین روش طرح‌هایی مانند مینیاتور، گل و بوته اسلیمی، زنجیره کتیبه، جانوران اهلی و وحشی روی این پارچه‌ها نقش می‌بندد. اکنون اصفهان را مرکز اصلی تولید قلمکار می‌دانند.
آوازۀ این هنر تا آن‌جا پیش رفت که «پیترو دلاواله» سیاح ایتالیایی که در دوره شاه عباس صفوی به اصفهان سفر کرده بود در سفرنامه‌اش نوشت: «ایرانیان در باسمه‌های زرین و سیمین بر سطح کتان و بر تافته و اطلس ید طولایی دارند و به وسیله قالب‌هایی این کار را انجام می‌دهند. هر گونه شکل برگ و گل و تمثالی را روی این منسوجات نمایش می‌دهند و چنان خوب از عهده این فن بر می‌آیند که مصنوعات‌شان بمانند زردوزی جلوه می‌نماید.»