«آتشکده کنارسیاه» در فیروزآباد استان فارس واقع شده است و آن را یکی از بزرگترین آتشکده‌های جنوب کشور می‌دانند که قدمتش به دوره ساسانیان می‌رسد.
این مجموعه چهارتاقی سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است، اما حالا سیاوش آریا ـ پژوهشگر و کنشگر میراث فرهنگی ـ روزگار آن را اندوهبار و پریشان توصیف می‌کند.
او به ایسنا گفت: عشایر و ایلاتی که در پایین دست آتشکده زندگی می‌کنند از سازه این چهارتاقی به عنوان انبار کاه و محلی برای نگهداری گوسفندان استفاده می‌کرده‌اند. سرگین و فضولات گوسفندان سراسر این بنا را پوشانده است و بوی ناخوشایند غیرقابل تحملی دارد.
این کنشگر میراث فرهنگی وضعیت سازه چهارتاقی را نیز وخیم ارزیابی کرد و افزود: بخش‌هایی از چهارتاقی ریخته، پایه‌های نیز سست و بی‌دوام به نظر می‌آید. گنبد آتشکده هم به درستی مرمت نشده است، به گونه‌ای که با ریزش باران، مصالح و ملات آن ریخته است و اگر رسیدگی نشود این تخریب گسترده‌تر خواهد شد. این شیوه ناهمخوان مرمت باید برچیده شود و پس از مستندنگاری و برابر با استانداردهای مرمت و حفاظت دوباره انجام شود.
او اضافه کرد: مصالح به کار رفته در این چهارتاقی‌ها، لاشه سنگ و گچ دست‌کوب است. اندود درون این سازه‌ها از گچ بوده و هم‌اینک نیز دو لایه اندود گچ در بدنه دیده می‌شود.
آریا ادامه داد: آتشکده ساسانی «کنارسیاه» به معنی واقعی به حال خود رها شده است، در دیواره‌ها و حتی روی تابلوی معرفی آن، انبوهی از یادگاری‌نویسی دیده می‌شود. این صحنه‌ها واقعا زننده و آزاردهنده است. از طرفی عرصه و حریم آتشکده مشخص نیست و عشایر خط حریم این بنای تاریخی را شکسته‌اند و در محوطه آتشکده نیز زباله‌های آن‌ها پراکنده شده است. در اطراف آتشکده نیز نشانه‌هایی از حفاری غیرمجاز دیده می‌شود که البته به گذشته مربوط می‌شود، اما رها کردن آن گودال‌ها به حال خود، دیگران را هم تشویق به این تخلف می‌کند.
این پژوهشگر میراث فرهنگی گفت: کنارسیاه مجموعه ای است که از دو چهارتاقی تشکیل شده، در یکی از آن‌ها آتش سپند بهرام فروزان بوده است و چهارتاقی دیگر که گرداگرد آن بسته است، به عنوان چهارتاقی با کاربری احتمالی اتاق موبدان یا جایگاه نگهداری وسایل آتش و یا چیزهای دیگری بود که بر ما روشن نیست. این مجموعه نزد باستان‌شناسان، معماران و پژوهشگران جایگاه ویژه‌ای دارد و نخستین‌بار به وسیلۀ «لویی واندِنبرگ» و «ماکسیم سیرو» در سال ۱۹۶۱ میلادی پیدا و بررسی شده است. اگر به نگاره‌های ۵۰ سال پیش آن نگاه کنیم وضعیت امروز آن را دریافته و شاهد خواهیم بود که ویرانی آن دوچندان شده است.
عکس‌ها از سیاوش آریا
انتهای پیام