نوروز پارسال و در حالی که شیوع ویروس منحوس کرونا مردم را خانه نشین کرده بود، خبری مسرت‌بخش مبنی بر ثبت ملی بافت تاریخی شهر شاهدیه یزد دل مردمان این دیار را شاد و به آینده امیدوار کرد.
«سیدمصطفی فاطمی» مدیر کل وقت میراث فرهنگی استان یزد با اشاره به ثبت ملی این بافت تاریخی به شماره ۳۰۰، در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد: از این پس، هرگونه تغییر و ساخت و ساز و اجرای طرح‌های شهری باید با مجوز اداره کل میراث فرهنگی انجام شود و این مقوله نیز به مقامات استانی ابلاغ می‌شود.
وی با اشاره به این که بافت تاریخی شاهدیه از بافت‌های متفاوت کشور به شمار می‌رود، گفت: این بافت تاریخی به لحاظ معماری خاص به خصوص در ابرندآباد و منطبق بودن خانه‌های خشتی ایجاد شده روی تل‌های رسی به علت آبیاری باغات و پایین رفتن آب قنات ایجاد شده، حائز اهمیت است.
به گفته‌ی این مسئول، باغ‌های شاهدیه در بخش پایینی این تل‌های رسی قرار گرفته که حریم منظری و میراث کشاورزی منطقه به شمار می‌روند.
این تل‌های رسی در واقع به دنبال افت سطح آب قنوات اتفاق افتاده به طوری که کشاورزان طی سالهای متمادی برای رساندن آب به باغات خود اقدام به گود کردن باغات کرده و خاک این باغ‌ها را در حریم باغ خود را هم جمع کرده و باعث ایجاد این تل‌ها و تپه‌های دست ساز نموده‌اند.
البته فرضیه‌ای مبنی بر این که منطقه از قبل ایجاد آبادی‌ها دارای توپوگرافی خاصی شامل پستی و بلندی‌ها بوده نیز وجود دارد به نحوی براساس آن، مردم برای زندگی در منطقه، به این شیوه مبادرت به ایجاد زمینهای کشاورزی خود کرده‌اند و تپه‌ها بلندتر و زمینهای کشاورزی گودتر شده‌اند کما این که در لایه‌های زیرین برخی از این تپه‌های رسی، ریگ دیده شده که به نظر سطح اصلی زمین بوده‌اند و بعدها انباشت گل رس روی آنها اتفاق افتاده است.
در هر حال این تپه‌ها و باغات داخل گودی‌ها اکنون جزو منظر فرهنگی و تاریخی این دیار است که متاسفانه طی سالهای اخیر بدون توجه به قدمت و ارزش آنها و در نبود نظارتهای لازم از سوی مسئولان، هر روز در حال تخریب است.
«امیرحسین سلطانی» فعال حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی استان یزد در گفت‌وگو با ایسنا در این باره می‌گوید: متاسفانه در سالهای اخیر افرادی سودجو و طمع‌کار حتی در روز روشن با لودر به جان تپه‌های باستانی شاهدیه افتاده و با تخریب آنها از خاک مرغوب این تپه‌ها برای باغچه‌سازی یا مصارف دیگر استفاده می‌کردند تا این که این بافت تاریخی به ثبت ملی رسید.
وی اضافه می‌کند: هر چند با ثبت ملی این منطقه، دست خیلی از این چپاولگران برای مدتی کوتاه شد ولی فعالیت آنها از غارت تپه‌ها طی ساعات روز به شب جابجا شد و سودجویان نیز هر تپه‌ای که بیشتر در دسترس بود را خراب و خاک آن را به یغما می‌بردند.
سلطانی ادامه می‌دهد: این تخریبها که اوایل امسال به داخل حریم ملی بافت شاهدیه در منطقه ابرندآباد واقع در شمال شرقی این حریم کشیده شد، بارها اطلاع‌رسانی گردید ولی متاسفانه وقتی میراث‌بانان در صحنه حاضر می‌شدند که این سودجویان از محل متواری شده بودند لذا موضوع طی نامه‌ای به اطلاع استاندار یزد رسانده شد.
وی با بیان این به دنبال دستور پیگیری استاندار در ذیل این نامه خطاب به مدیر کل میراث فرهنگی، این تخریبها برای چند ماه متوقف شد، عنوان می‌کند: متاسفانه بعد از گذشت چند ماه، مجدداً افرادی ناشناس فعالیت تخریبی خود در حریم شمال غربی بافت ثبت ملی شده ابرندآباد را آغاز کرده‌اند و علاوه بر این نیز افرادی دیگر در منطقه شرقی این حریم ملی و در جوار بقایای تپه سر، اقدام به تخلیه زباله و انواع نخاله‌های ساختمانی می‌کنند.
این فعال میراث فرهنگی اعلام می‌کند: تقریبا یک ششم تپه این منطقه که در محدوده باغات و دامداری‌هاست، تخریب و همسطح جاده شده و در محدوده فضای سبز بزرگی که چند سال قبل در این محدوده ایجاد شده بود، در عرض ۲۰ متری فضای سبز جدول کشی شده و در بخشهایی ضمن خاک ریزی، در دیگر قسمتها خاک منطقه کوبانده شده و به نظر ساخت جاده‌ای جدید در این منطقه در حال انجام است.
سلطانی در پایان از مسئولان می‌خواهد تا در این رابطه پیگیری‌های لازم را جهت حفاظت از این محدوده تاریخی که به ثبت ملی رسیده است، داشته باشند.
انتهای پیام